Hôm qua, bản thiết kế mộ của nhà thơ - soạn giả Kiên Giang đã được Nguyễn Văn Anh hoàn tất.
Tay đời nâng trái tim thơ
Hơn một năm về trước, đúng ngày giỗ của nhà văn Sơn Nam, ông đã lặn lội lên thăm mộ của người bạn thuở thiếu thời. Ngồi trước mộ, ông kể bao nhiêu là kỷ niệm đẹp của ông và nhà văn Sơn Nam và những người bạn cũ trong báo Tin Sáng. Rồi ông nói: “Chú mong mộ của mình sau này sẽ có hình đôi bàn tay đang nâng trái tim, trong đó có khắc mấy dòng này:
Tay đời nâng trái tim thơ
Hồn như thao thức giữa mồ rừng xưa.
Cạnh đó, trong không gian mộ có khắc những câu thơ:
Trận đời trăm nẻo xông pha
Thác nằm đất nghĩa vẫn là quê hương
Xa Rạch Giá, về Bình Dương
Đất lành nào cũng vấn vương nghĩa tình.
Ông bảo đây là những câu thơ ông làm trong tối 12, rạng sáng 13-8-2013, tức là ngay trước lúc lên đường thăm mộ người bạn Sơn Nam. Tôi băn khoăn sao hai câu thơ trên nghe buồn quá. Ông giải thích: “Chỗ hoa viên này làm được, đúng là hoa viên, có hoa hồng, hoa tím. Bằng hai bàn tay, tôi muốn ôm hết những người anh em ở đây để cuộc đời tử tế hơn”. Tôi lại thắc mắc những dòng thơ sau này sao gần giống bài thơ đã từng tặng cho nhà văn Sơn Nam trước đây: Sống thì xuôi ngược bôn ba/ Chết nằm đất nghĩa vẫn là cố hương/ Đây Bến Cát, đất Bình Dương/ Sơn Nam vào cõi miên trường ngàn thu. Ông cười: “Thì đời chúng tôi la cà giống nhau mà”…
Bản thiết kế mộ của nhà thơ-soạn giả Kiên Giang
Muốn nằm cạnh người bạn Sơn Nam
Không biết cái sự giống nhau đó đặc biệt đến mức nào mà ông thường hay nói với người con gái đầu của nhà văn Sơn Nam rằng sau này mất, cho ông được nằm cạnh ba chị, dù chỉ là hũ cốt đặt cạnh mộ, chiếm tí xíu đất cũng được. Cũng vào hôm giỗ lần thứ tư nhà văn Sơn Nam vào năm 2013, ông cứ tần ngần mãi quanh mộ của người bạn mình, không chịu rời bước. Ông Nguyễn Văn Thiền, Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty, nhìn thấy cử chỉ luyến tiếc này đã đến vỗ vai và hỏi: “Có phải sau này chú muốn nằm cạnh đây?”. Ông vui vẻ gật đầu. Vậy là góc đường nghệ sĩ của nghĩa trang, vuông góc với mộ của nhà văn Sơn Nam được khoanh tròn làm dấu sau này sẽ là mộ của ông.
Cũng không hiểu cái sự kết nhau giữa hai ông đặc biệt đến mức nào mà cách đây năm tháng, khi người con gái đầu lòng của ông, chị Trương Ngọc Nữ từ Mỹ về thăm, ông bảo phải mang ảnh của nhà văn Sơn Nam về nhà mình để thờ. Chị Nữ kể: “Tôi nói với ba rằng vợ con bác ấy đang thờ ông đàng hoàng, sao nhà mình lại thờ làm gì nữa. Ông già nghe xong buồn hiu…”.
Hôm tiễn biệt ông về đất ấm (2-11), chị Nữ đã dừng lại trước mộ nhà văn Sơn Nam thật lâu. Trước khói nhang nghi ngút, chị đã gửi gắm đến nhà văn Sơn Nam những điều trên, nói rằng đến giờ chị đã hiểu tình bạn lớn của hai ông già. Cũng tại không gian đó, trong tiếng sáo trúc của nghệ sĩ Hoài Phan, chị Đào Thúy Hằng, người con gái đầu của nhà văn Sơn Nam, đã hát bài Hoa trắng thôi cài trên áo tím để tiễn biệt người chú đã một thời dìu dắt chị theo nhóm ngâm thơ Mây Tần do ông sáng lập.
Ngay trong buổi tiễn đưa, ý nguyện làm mộ của ông đã được gia đình và công ty bàn bạc đưa vào. Trong xúc động, chị Nữ nói rằng khi ở Mỹ hay tin ba bệnh, chị rất bất an, không ngờ ngày về lại có một cuộc tiễn đưa ba đi nhẹ nhàng đến vậy…
Bia mộ có hình tượng một cuốn thư pháp vươn lên cao tượng trưng cho thi nghiệp của nhà thơ. Cạnh đó là hai khuôn mặt vui-buồn, là hình tượng sân khấu muôn hình muôn vẻ mà soạn giả Kiên Giang đã gắn bó và để lại nhiều dấu ấn trong lòng công chúng. Bia mộ chỉ ghi vỏn vẹn: Kiên Giang và năm sinh, năm mất. Thùng mộ gần như hình vuông, trên thùng mộ có bảy lằn sóng tượng trưng cho bảy trạng thái tình cảm của con người là hỉ (vui), nộ (giận), ai (bi thương), lạc (sướng khoái), ái (yêu), ố (ghét), dục (ham muốn) - đây cũng là chất liệu sáng tác của soạn giả-nhà thơ. Trên thùng mộ có biểu tượng hình tròn tượng với bàn tay nâng trái tim khắc hai câu: “Tay đời nâng trái tim thơ/ Hồn như thao thức giữa mồ rừng xưa”. Hòn đá đặt cạnh mộ có ghi những dòng thơ còn lại như lời ông đã căn dặn. Tôi ấn tượng nhất là cuối đời ông vẫn nặng lòng với thơ bằng hình ảnh trái tim thơ, vẫn luôn nghĩ cho người khác như là cái nghiệp ông đã trót mang. Nhà điêu khắc NGUYỄN VĂN ANH, người thiết kế mộ cho Trong lần thăm mộ nhà văn Sơn Nam vào năm 2013, nhà thơ-soạn giả Kiên Giang đã nêu ý nguyện về ngôi mộ của mình sau này. Ảnh: TM Ban đầu, khi đưa tang nhà văn Sơn Nam, chú Kiên Giang có ý định chỉ cần được nằm trong khu vực nghĩa trang này. Sau này, lần giỗ nào của nhà văn Sơn Nam ông cũng lên thăm mộ, lần gần đây nhất thì cứ tần ngần mãi không muốn rời nên tôi biết ý, hỏi thì ông gật đầu ngay. Với người nghệ sĩ hết lòng vì nghệ thuật như vậy, chúng tôi không tiếc gì. Ông NGUYỄN VĂN THIỀN, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Chánh Phú Hòa |