Tân tổng thống Ukraine sẽ đối mặt nhiều thách thức

Ông Volodymyr Zelenskiy, một nam diễn viên hài không có kinh nghiệm về chính trị, đã nhận được nhiều phiếu bầu nhất trong vòng 1 của cuộc bầu cử tổng thống Ukraine ngày 31-3. Trong khi đó đương kim Tổng thống Petro Poroshenko dù đứng thứ hai nhưng số phiếu vẫn bị bỏ xa.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, dù ai làm tổng thống cũng sẽ không có nhiều tiến triển trong vấn đề thống nhất nền chính trị nội bộ Ukraine. Mặt khác, tổng thống tương lai của Ukraine sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng như nạn tham nhũng và sự suy yếu của nền kinh tế Ukraine.

Ukraine cần tổng thống như thế nào?

Về vị thế hai ứng cử viên hàng đầu trong cuộc bầu cử tổng thống Ukraine hiện nay, ông Zelenskiy được ủng hộ nhiều hơn nhưng đương kim Tổng thống Petro Poroshenko mới nên là người giành chiến thắng.

Ông Zelenskiy được 30,38% số phiếu bầu trong vòng bầu cử đầu tiên, theo kết quả trên trang web của ủy ban bầu cử Ukraine. Vị này là một diễn viên hài và trở nên nổi tiếng sau khi đóng vai tổng thống trong một sêri chương trình truyền hình với chủ đề châm biếm chính trị. Giờ thì ông Zelenskiy muốn trở thành một tổng thống thực sự.

Ông Zelenskiy thu hút phần lớn sự ủng hộ của nhóm cử tri trẻ. Tuy nhiên, dù được một cựu bộ trưởng Ukraine cố vấn, ông Zelenskiy đến nay vẫn chưa thể đưa ra nhiều chính sách kinh tế, chính trị hấp dẫn. Vị này chỉ tập trung vào cuộc chiến chống tham nhũng, ý muốn hồi sinh nền kinh tế nước nhà. Ông cũng không nói nhiều về tình hình đòi tự trị ở miền Đông Ukraine hay các cuộc xung đột với Nga, dù có đề cập chủ trương ủng hộ Liên minh châu Âu (EU).

Một nghệ sĩ có thể trở thành tổng thống trong một đất nước không phải đối mặt với nhiều vấn đề phức tạp. Ví dụ, cựu tổng thống Ronald Reagan từng là diễn viên Hollywood trước khi đắc cử tổng thống Mỹ. Nhưng tình hình của Ukraine rất khác. Ukraine có nhiều vấn đề nghiêm trọng hơn trong việc chống nạn tham nhũng, về sự phục hồi nền kinh tế, tăng cường an ninh đất nước. Vì thế, Ukraine không phải là một quốc gia dễ quản lý đối với một người mới bắt đầu sự nghiệp chính trị.

Về phần đương kim Tổng thống Petro Poroshenko, ông từng là một nhà kinh doanh, đã dẫn dắt Ukraine qua nhiều giai đoạn khó khăn của đất nước như bất ổn Donbass, hay cuộc xung đột với Nga về bán đảo Crimea. Ông Poroshenko nhận được nhiều kỳ vọng từ Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và các nước EU. Vì ông Poroshenko là người nỗ lực để đưa Ukraine trở thành thành viên của NATO và EU. Ông Poroshenko là một người nỗ lực để đoàn kết nhân dân Ukraine chống lại những gì mà ông cho là nguy cơ đối với đất nước của ông.

Diễn viên hài Zelenskiy đang trở thành ứng viên tổng thống được yêu thích nhất hiện nay  khi thăm dò cử tri Ukraine. Ảnh: COURTESY

Dù đạt nhiều chuyển biến tích cực trong các chính sách đối ngoại, ông Poroshenko lại không đạt được những thành công như vậy ở các vấn đề đối nội của Ukraine. Ví dụ, ông không thể đảm bảo một mức sống cao cho người dân ở trong nước. Người dân Ukraine thất vọng với tình trạng lạm phát, tham nhũng nghiêm trọng và có cảm giác bấp bênh đặc biệt về tương lai giới trẻ. Có thể đây là một trong những lý do khiến người dân quyết định ủng hộ một gương mặt mới trong chính trị Ukraine.

Ông Poroshenko vẫn nên tiếp tục làm tổng thống của Ukraine dù ông vẫn chưa đạt nhiều tiến bộ tới thời điểm hiện tại. Ông ấy vẫn có thể tiếp tục làm tốt vai trò của mình trong tương lai. Ukraine là đất nước có nhiều vấn đề nghiêm trọng mà không thể được khắc phục trong một nhiệm kỳ tổng thống.

Bên cạnh đó, Ukraine sẽ tổ chức cuộc bầu cử quốc hội vào mùa thu năm nay. Vì thế vị tổng thống tương lai sẽ phải làm việc với một chính phủ mới và những bộ trưởng mới. Đó sẽ là một thử thách khác cho nhà lãnh đạo tương lai của Ukraine. Vì vậy Ukraine cần một tổng thống có nhiều kinh nghiệm và đã đạt được nhiều thành công trong vị trí lãnh đạo hơn là một diễn viên vui tính mới bước vào sự nghiệp chính trị.

Tương lai Ukraine sẽ ra sao?

Về tương lai của nền chính trị Ukraine, ngay cả khi nam diễn viên hài Zelenskiy thắng cử, Ukraine sẽ khó có nhiều thay đổi về khủng hoảng ở Donbass. Hai ông Zelenskiy và Poroshenko đã khẳng định chủ trương ủng hộ EU. Vì thế, nhóm miền Đông Ukraine vốn được cho là có quan hệ thân tín với Nga đã không tham gia bỏ phiếu cho cuộc bầu cử tổng thống này.

Nếu ông Zelenskiy được bầu làm tổng thống, ông phải thực hiện nhiều chính sách để khắc phục các vấn đề trong nước như tham nhũng, sự suy yếu của nền kinh tế và đảm bảo an ninh quốc gia. Đặc biệt khi giới trẻ, những người ủng hộ ông, rất mong muốn có một tương lai tốt đẹp và kinh tế phát triển hơn. Những điều này rất lý tưởng nhưng rất khó để đạt được.

Nếu ông Poroshenko tái đắc cử, ông có thể tiếp tục các chính sách đối ngoại của mình nhưng đồng thời ông phải thật nỗ lực để đạt nhiều thành tựu trong các vấn đề trong nước. Sự thất bại trong cuộc chiến chống tham nhũng và phát triển kinh tế là yếu tố quan trọng đã làm giảm đáng kể sự ủng hộ của người dân dành cho ông.

Mặc dù các vấn đề liên quan đến cuộc xung đột với Nga và an ninh quốc gia là những lĩnh vực quan trọng nhưng đối với người dân Ukraine, các vấn đề trong nước mới thực sự là mối quan tâm của họ. Mới đây, trong cuộc tranh cử của mình, ông Poroshenko cũng đã cam kết sẽ sửa sai và khắc phục những vấn đề mà ông chưa thực sự tập trung nếu ông được nhân dân tin tưởng lần nữa.

HÀ MINH THU ghi

________________________

(*) Cristian Tabără là nhà báo  đài truyền hình trung ương Romania