Điều 16 Nghị định số 45/2014 quy định về ghi nợ tiền SDĐ có quy định hộ gia đình, cá nhân được chuyển mục đích SDĐ; được cấp giấy chứng nhận (GCN) phải nộp tiền SDĐ theo quy định tại Điều 5, Điều 6, Điều 7, Điều 8, Điều 9. Hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất tái định cư mà có khó khăn về tài chính, có nguyện vọng ghi nợ thì được ghi nợ số tiền SDĐ phải nộp trên GCN. Hộ gia đình sẽ được ghi nợ khi có đơn đề nghị kèm theo hồ sơ xin cấp GCN; hồ sơ xin chuyển mục đích SDĐ; hồ sơ giao đất tái định cư hoặc có đơn xin ghi nợ khi nhận thông báo nộp tiền SDĐ.
Người SDĐ được trả nợ dần trong thời hạn tối đa là năm năm. Sau năm năm, kể từ ngày ghi nợ mà chưa trả hết nợ thì phải nộp tiền SDĐ còn lại theo giá đất tại thời điểm trả nợ. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân thanh toán nợ trước hạn sẽ được hỗ trợ giảm trừ vào tiền SDĐ phải nộp theo mức hỗ trợ là 2%/năm của thời hạn trả nợ trước hạn và tính trên số tiền SDĐ trả nợ trước hạn.
Theo Bộ Tài chính, đơn xin ghi nợ tiền SDĐ chính là cam kết của hộ gia đình, cá nhân về tình hình khó khăn tài chính. Hộ gia đình, cá nhân phải tự chịu trách nhiệm về cam kết này nên pháp luật không quy định tiêu chí để xác định khó khăn về tài chính và không quy định phải có xác nhận của chính quyền địa phương.
Qua quá trình thực hiện, theo phản ánh của một số địa phương, đây là một bất cập. Vì vậy Bộ Tài chính đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành báo cáo Chính phủ bổ sung, sửa đổi Điều 16 Nghị định số 45/2014.
Vừa qua, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã chủ trì cuộc họp nghe báo cáo về dự thảo. Kết luận, Phó Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu tiếp thu, giải trình ý kiến của các bộ, cơ quan tại cuộc họp. Trong đó, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính cần lưu ý một số nội dung về đối tượng được ghi nợ. Cụ thể, Bộ phải nghiên cứu tiếp thu, giải trình ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường (đối với các trường hợp được Nhà nước công nhận quyền SDĐ, các trường hợp gia đình chính sách...).
Về xác định mức tiền SDĐ được ghi nợ phải làm rõ những hình thức hỗ trợ được khấu trừ và không được khấu trừ. Về trình tự, thủ tục ghi nợ và thanh toán nợ tiền SDĐ, Bộ Tài chính tiếp tục làm rõ như chỉ đạo tại Công văn số 3748/ 2019 của Văn phòng Chính phủ và nghiên cứu tiếp thu, giải trình ý kiến của Bộ Tư pháp liên quan đến nội dung tại điểm đ, e khoản 4 Điều 1 dự thảo theo hướng thuận tiện, đơn giản thủ tục cho người dân.
Đồng thời, Bộ Tài chính nghiên cứu tiếp thu, giải trình ý kiến của Bộ Tư pháp liên quan đến nội dung tại điểm b khoản 1 Điều 2 dự thảo để đảm bảo tính công bằng của pháp luật.
