Sáng 1-3, tại nước Cộng hòa tự trị Crimea thuộc Ukraine, Thủ tướng Sergei Aksenov thông báo đã khẩn cấp kêu gọi Tổng thống Nga Putin giúp đỡ bảo vệ hòa bình và ổn định. Ông tuyên bố toàn quyền đảm trách bộ máy quyền lực gồm Bộ Nội vụ, Hội đồng An ninh, Bộ Tình huống khẩn cấp, quân đội, hải quân, cơ quan thuế và biên phòng.
Duma Nga đề nghị bảo vệ Crimea
Hội đồng tối cao (Quốc hội) Crimea đã thành lập một sư đoàn đặc nhiệm bảo vệ trật tự công cộng, trong đó bao gồm những người trước đây thuộc lực lượng đặc nhiệm Berkut (lực lượng bị chính quyền mới ở Kiev giải thể ngày 26-2). Chính phủ Crimea cũng đã quyết định ngày trưng cầu dân ý về quy chế Crimea là ngày 30-3 thay vì 25-5 như trước đã định.
Hạm đội biển Đen của Nga thông báo đã hợp tác với chính quyền Crimea bảo vệ các cơ quan nhà nước trọng yếu ở Crimea.
Tại Nga, đáp lại lời kêu gọi của Crimea, Chủ tịch Ủy ban Quốc tế (Duma quốc gia Nga) Alexei Pushkov tuyên bố Nga sẵn sàng đáp ứng lời kêu gọi Nga giúp đỡ bảo vệ hòa bình của thủ tướng Crimea. Duma quốc gia Nga đã thông qua nghị quyết yêu cầu chính phủ Nga bảo vệ nhân dân Crimea.
Ngày 1-3, Bộ Ngoại giao Nga phát thông cáo cho biết Nga rất quan tâm đến tình hình Crimea sau khi chính quyền mới ở Kiev đưa các phần tử vũ trang tấn công Bộ Nội vụ Crimea vào đêm 28-2 và nhiều người đã bị thương. Tòa nhà Quốc hội và trụ sở chính phủ cũng bị tấn công.
Theo Reuters, trong ngày 1-3, các binh sĩ Nga đã kiểm soát sân bay Kirovskoye cách Simferopol (thủ phủ Crimea) khoảng 100 km. Đây là sân bay thứ ba bị các binh sĩ Nga phong tỏa sau sân bay quốc tế Simferopol và sân bay quốc tế Sevastopol ở Belbek.
Xe tăng Nga tiến vào Crimea ngày 1-3. Ảnh: AP
Các binh sĩ Nga tuần tra kiểm soát ở Simferopol. Ảnh: GETTY IMAGES
Cùng ngày tại Simferopol, một cuộc biểu tình đã được tổ chức để chào đón quân đội Nga. Trong khi đó 10.000 người biểu tình ở TP Donetsk (miền Đông Ukraine) để phản đối chính quyền mới ở Kiev và ủng hộ Crimea sát nhập vào Nga.
Không phận Crimea bị đóng cửa
Đêm 28-2, Tổng thống tạm quyền Oleksandr Turchynov của Ukraine đã tuyên bố trên truyền hình yêu cầu Nga rút quân khỏi Crimea. Bộ Ngoại giao Ukraine ra thông cáo cho biết bộ đã gửi công hàm phản đối Nga vi phạm vùng trời Ukraine, đồng thời yêu cầu Nga rút ngay binh sĩ và xe quân sự trở về căn cứ tại quân cảng Sevastopol.
Theo hãng tin RIA Novosti (Nga), lực lượng biên phòng Ukraine cho biết có 10 máy bay trực thăng Nga bay trên không phận Ukraine, đồng thời các binh sĩ Nga đã lập các chốt kiểm soát gần Sevastopol.
Ông Sergiy Kunitsyn, đại diện tổng thống tạm quyền Ukraine tại Crimea, tuyên bố trên kênh truyền hình ART (Ukraine): Hôm 28-2, Crimea đã bị tấn công quân sự với hơn 2.000 quân Nga được không vận đến căn cứ quân sự gần Simferopol. Ông khẳng định không phận Crimea đã bị đóng cửa vì có nhiều máy bay và trực thăng Nga hạ cánh.
Ngày 1-3, Bộ Quốc phòng Ukraine tiếp tục tuyên bố Nga đã tăng quân lên 6.000 quân đến Crimea. Bộ Quốc phòng tuyên bố đã đặt quân đội Ukraine trong tình trạng báo động.
Năm hệ quả có thể xảy ra
Đài truyền hình ABC News (Mỹ) ngày 28-2 đã đưa ra năm hệ quả có thể xảy ra đối với tình hình Ukraine:
Crimea độc lập: Người dân Crimea sẽ bỏ phiếu ủng hộ Crimea độc lập. Chuyên gia Andy Kuchins, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và Quốc tế, dự báo Ukraine và Nga đều sẽ công nhận độc lập của Crimea.
Ukraine sử dụng vũ lực: Nếu Ukraine sử dụng vũ lực nhằm gửi thông điệp rằng Crimea vẫn là một phần của Ukraine, xung đột quân sự sẽ xảy ra với Nga. Theo chuyên gia Andrew Weiss thuộc Quỹ Hòa bình Quốc tế Carnegie, Nga cũng có thể sử dụng chiêu bài thành lập lực lượng bán quân sự ở Crimea.
Nga sử dụng vũ lực: Ông Eugene Rumer, Giám đốc chương trình Nga và Á Âu thuộc Quỹ Hòa bình Quốc tế Carnegie, nhận định cơ quan tình báo Nga đang hỗ trợ các lực lượng thân Nga ở Crimea.
Mỹ giúp đỡ Ukraine: Các nước giáp giới với Ukraine (Romania, Hungary, Ba Lan và Slovenia) đều là đồng minh của Mỹ. Chuyên gia Eugene Rumer nhận định Mỹ sẽ ra tay nếu xảy ra xung đột quân sự tại Ukraine thông qua vai trò hỗ trợ nhân đạo và người tị nạn.
Crimea vẫn là một phần của Ukraine: Quỹ Hòa bình Quốc tế Carnegie nhận định đây có thể là viễn ảnh tốt nhất. Như vậy Nga phải tuyên bố ủng hộ chính quyền mới ở Ukraine nhưng phản ứng này khó xảy ra!
DẠ THẢO - DUY KHANG
| Mỹ dọa Nga sẽ phải trả giá Chiều 28-2, Tổng thống Obama xuất hiện tại phòng báo chí của Nhà Trắng. Ông tuyên bố quan tâm sâu sắc đến thông tin về hoạt động quân sự của Nga ở Ukraine. Ông nhấn mạnh: “Mọi vi phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine sẽ gây mất ổn định. Điều này không có lợi cho Ukraine, Nga hay châu Âu”. Ông cảnh báo Nga rằng mọi can thiệp quân sự vào Ukraine đều phải trả giá. Ông đe dọa Mỹ sẽ hủy không tham dự hội nghị các nước G8 ở Sochi (Nga) vào tháng 6 tới nếu Nga nuôi dưỡng ý định can thiệp vào Ukraine. Đây là lần đầu tiên Tổng thống Obama tuyên bố long trọng về tình hình Ukraine sau khi Tổng thống Yanukovych bị phế truất ở Ukraine. |
