Ngày 30-7, chính quyền chín bang ở Mỹ tuyên bố sẽ cùng đứng đơn kiện chính phủ Tổng thống Donald Trump, buộc chính phủ phong tỏa quyết định cho phép tổ chức lợi nhuận chuyên thiết kế súng Defense Distributed (trụ sở tại bang Texas) công bố, chia sẻ trực tuyến các bản thiết kế chi tiết và hướng dẫn tự chế tạo súng in 3D. Được biết đơn kiện sẽ được nộp lên tòa án vào cuối ngày 31-7 (giờ Mỹ).
Ngoài đơn kiện của chín bang, tổng chưởng lý của 21 bang cũng cùng ký tên vào một lá thư gửi đến Bộ Tư pháp Mỹ yêu cầu phong tỏa ngay việc này. Ngày 29-7, gần 50 nghị sĩ Mỹ cũng lên tiếng phản đối việc chính phủ Trump đồng ý cho tổ chức Defense Distributed công bố các bản thiết kế chi tiết và hướng dẫn tự chế tạo súng in 3D.
Tranh cãi tác động súng 3D
Nếu không có gì thay đổi, hôm nay, 1-8, ông Cody Wilson - nhà sáng lập Defense Distributed công bố, chia sẻ trực tuyến các bản thiết kế chi tiết và hướng dẫn tự chế tạo súng in 3D. Tổ chức Defense Distributed được thỏa thuận với chính phủ Mỹ từ tháng 6.
Họp báo ngày 30-7, ông Bob Ferguson - Tổng Chưởng lý bang Washington cho biết các chính quyền bang sẽ yêu cầu tòa án liên bang ra án lệnh cấm chỉ và lệnh huấn thị phong tỏa việc ông Wilson và tổ chức Defense Distributed công bố bản thiết kế chi tiết và hướng dẫn tự chế tạo súng in 3D.
Theo ông Bob Ferguson, tại cuộc họp báo ở TP Seattle, chính phủ Mỹ đã không nghiên cứu, cân nhắc ảnh hưởng của quyết định này, không tham vấn các cơ quan khác trước khi thỏa thuận với Defense Distributed. Ông lo ngại nếu bản thiết kế chi tiết và hướng dẫn chế tạo súng bằng máy in 3D được công khai, tội phạm sẽ dễ dàng tiếp cận vũ khí. Thỏa thuận vi phạm quyền quản lý súng ở các bang.
Trong tuyên bố ngày 23-7, Bộ Ngoại giao Mỹ nói quyết định đồng ý thỏa thuận với tổ chức Defense Distributed là vì quyền lợi an ninh, chính sách đối ngoại của Mỹ và đã tham vấn với Bộ Tư pháp. Tuy nhiên, ông Ferguson nói chính phủ Trump giải thích không thỏa đáng. Bộ Tư pháp chưa bình luận.
Trong khi đó, nhóm ủng hộ sở hữu súng nói nỗi lo về súng in 3D là quá mức, rằng chuyện súng ống tự tạo lan tràn mất kiểm soát là không thể khi công nghệ in 3D rất đắt - có giá thành từ vài ngàn đến hơn chục ngàn USD và hiệu quả hoạt động của súng 3D không chắc chắn. Ngoài ra, các khẩu súng in 3D vẫn phải tuân thủ luật liên bang.
Ông Cody Wilson cầm trên tay khẩu súng Liberator chế tạo 3D. Ảnh: AP
Khẩu súng lục Reason của Công ty Solid Concepts sản xuất. Ảnh: TECHCRUNCH
Có máy in 3D có thể chế tạo súng
Với cơ chế hoạt động tiên tiến, máy in 3D có thể in, đúc ra bản rắn giống vật rắn gốc bằng cách chồng các lớp vật liệu (kim loại, nhựa…) lên nhau. Với máy in 3D, việc tạo ra các vật rắn như chén bát, điện thoại di động, đến linh kiện máy bay… và cả súng hoàn toàn trong tầm tay. Đây được xem là một trong những phát minh công nghệ tiên tiến nhất hiện nay nhưng cũng là một hiểm họa không kiểm soát được sản xuất vũ khí.
Về lý thuyết, những ai có máy in 3D đều có thể tìm mua vật liệu, tham khảo các bản thiết kế chi tiết và hướng dẫn chế tạo được Defense Distributed công khai để tạo ra súng 3D. Mỗi máy in 3D có giá 5.000-600.000 USD.
Tháng 5-2013, Defense Distributed trình làng khẩu súng in 3D đầu tiên có tên Liberator. Khẩu súng này dù có vật liệu nhựa với dáng vẻ không tinh tế nhưng vẫn bắn được với độ chính xác vừa phải.
Theo trang web TechCrunch, cuối tháng 10-2014, Công ty Solid Concepts (chuyên về in 3D bằng vật liệu kim loại, trụ sở tại California) ra mắt khẩu súng lục Reason, được in 3D hoàn toàn bằng kim loại giống hệt mẫu súng M1911 của Mỹ. Khẩu súng này có giá thành 11.900 USD, có thể bắn được với tỉ lệ chính xác khoảng 10%.
| Chính phủ Obama cấm, chính phủ Trump cho phép Thời điểm Defense Distributed tung ra khẩu súng Liberator, các bản thiết kế chi tiết và hướng dẫn chế tạo khẩu súng lên mạng, chính phủ Obama đã can thiệp yêu cầu gỡ bỏ các thông tin. Defense Distributed bị Bộ Ngoại giao Mỹ cấm công khai bản thiết kế chi tiết in súng 3D như một mối nguy an ninh quốc gia và vi phạm luật cấm buôn lậu vũ khí. Defense Distributed nói lệnh cấm vi phạm Tu chính án thứ nhất và thứ hai của Hiến pháp Mỹ bảo vệ tự do ngôn luận, sở hữu súng và kiện ngược lại chính phủ Mỹ. Vào tháng 6, Bộ Ngoại giao Mỹ đồng ý bỏ lệnh cấm, cho phép Defense Distributed tự do công khai các bản thiết kế và các tài liệu kỹ thuật liên quan chế tạo súng 3D. Kiện chính phủ Trump đã quá muộn? Theo trang web Cnet, các động thái kiện tụng mới nhất của các chính quyền bang với chính phủ Trump có lẽ đã quá muộn. Trên trang web do Defense Distributed điều hành ngày 31-7 cho thấy đã có hơn 12.000 lượt tải các bản thiết kế và hướng dẫn chế tạo 3D tới bảy mẫu súng. Trong các bản thiết kế chi tiết có thiết kế cho mẫu súng trường tấn công tự động AR-15, từng được sử dụng trong rất nhiều vụ xả súng hàng loạt ở Mỹ. Điều đáng ngại hơn nữa là trong thời gian từ năm 2015 đến nay, ông Wilson đã thiết kế thêm được nhiều mẫu súng mới, sẵn sàng đi vào chế tạo bằng in 3D. Theo CNN, vì các thông tin có sẵn trên mạng nên tính đến ngày 30-7, tại bang Pennsylvania, hơn 1.000 người tải bản thiết kế chi tiết và hướng dẫn chế tạo 3D khẩu súng trường tấn công bán tự động AR-15. |
