Trước kỳ thượng đỉnh đầu tiên giữa hai lãnh đạo Nga-Mỹ sắp tới, một số quan chức Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) bày tỏ quan ngại việc các nước thành viên của khối có thể bị gạt ra khỏi kế hoạch dự kiến của thượng đỉnh Trump-Putin vào ngày 16-7 ở Phần Lan.
Các nhà lập pháp Đức và các chuyên gia an ninh ngày càng lo ngại rằng Tổng thống Trump có thể hành động không phối hợp với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trong hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Ông Trump (trái) và ông Putin tại APEC 2017. Ảnh: SPUTNIK
"Có những mối quan ngại lớn trong liên minh về những thỏa thuận mà ông Trump và ông Putin có thể đạt được" - Peter Beyer, điều phối viên các vấn đề xuyên Đại Tây Dương cho liên minh cầm quyền của Thủ tướng Angela Merkel nói với tờ Funke Mediengruppe số ra ngày 7-7.
Tờ Washington Post dẫn nguồn tin từ các quan chức Mỹ và châu Âu cho biết các trợ lý thân cận nhất của Tổng thống Trump và đồng minh NATO lo ngại ông chủ Nhà Trắng có thể đồng ý nhượng bộ một số vấn đề trong cuộc gặp sắp tới với ông Putin, chẳng hạn như công nhân bán đảo Crimea thuộc lãnh thổ Nga hay như tình hình ở Ukraine.
“Tổng thống Trump nghĩ ông có thể trở thành bạn của ông Putin. Tôi không biết tại sao hay tại sai ông ấy sẽ muốn như vậy” - Washington Post dẫn lời cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Herbert McMaster cho biết.
Tờ báo cũng nhấn mạnh rằng chính quyền Tổng thống Trump đã phát đi các tín hiệu lẫn lộn trong những ngày chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh NATO sẽ diễn ra trước thượng đỉnh Trump-Putin.
Theo Washington Post, quan hệ giữa ông Trump với các đồng minh trở nên xói mòn trong khi lại có cách tiếp cận hòa giải hơn với Tổng thống Putin, dù rằng chính quyền Mỹ hiện tại đã áp lệnh trừng phạt vào Moscow và trục xuất các nhà ngoại giao Nga để bày tỏ sự đoàn kết với các đối tác châu Âu liên quan vụ đầu độc cựu điệp viên Nga Sergei Skripal.
Cũng tin từ Washington Post, Tổng thống Trump đã mời người đồng cấp Nga Putin tới Nhà Trắng hai lần - hồi tháng 11-2017 và tháng 3-2018 - bất chấp lời khuyên từ các trợ lý của ông rằng “cơ hội đạt được bước tiến về các vấn đề hiện tại là mong manh”.
Tờ báo cũng suy đoán một số quan chức Nhà Trắng lo ngại rằng nhà lãnh đạo Nga - đã có vài cuộc điện đàm với Tổng thống Trump - sẽ lợi dụng sự “thiếu kinh nghiệm và thiếu hiểu biết chuyên sâu của nhà lãnh đạo Mỹ về một số vấn đề để xoa dịu một số bất bình trong ông Trump”.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn với Fox News tháng trước, ông Trump cho hay ông và người đồng cấp Putin, về lý thuyết, sẽ bàn về vấn đề Syria và Ukraine trong bữa tiệc tối. Ông Trump cũng tái khẳng định ông muốn Nga gia nhập trở lại G7.
Trước đó trong tuần này, đại sứ Mỹ tại Nga Jon Huntsman tiết lộ ông Trump xem thượng đỉnh ở Helsinki sắp tới là một bước đi giúp xoa dịu căng thẳng giữa hai quốc gia.
Moscow và Washington đang trong giai đoạn chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh chính thức đầu tiên giữa Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Donald Trump vào ngày 16-7 ở Helsinki, Phần Lan.
Thủ tướng Anh Theresa May (trái) và ông Trump nói chuyện trong một kỳ thượng đỉnh NATO trước đó. Ảnh: AP
Liên quan tới vấn đề giữa Mỹ và NATO, cựu Ngoại trưởng Anh Malcolm Rifkind nói rằng Thủ tướng Anh Theresa May nên cảnh báo nhà lãnh đạo Mỹ về hậu quả của việc làm suy yếu khối NATO khi ông Trump thăm Anh vào ngày 12-7 tới, theo The Guardian. Theo ông Rifkind, bà May nên nói với ông Trump rằng ông sẽ phá hỏng chính sứ mệnh của mình là “làm nước Mỹ vĩ đại trở lại” mà thay vào đó còn tạo điều kiện cho điện Kremlin nếu ông ấy tiếp tục làm suy yếu NATO.
Wolfgang Ischinger, Chủ tịch Hội nghị an ninh Munich và cựu phái viên Đức tại Washington, cho biết ông Donald Trump có khả năng từ chối ký thông cáo chung tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào tuần tới ở Brussels như những gì ông đã làm tại hội nghị thượng đỉnh G7. "Khả năng này không thể loại trừ" - ông Ischinger chia sẻ với tờ Die Welt.
Các chính trị gia và nhà ngoại giao Anh cấp cao tin rằng 10 ngày ngoại giao sắp tới gồm tổng thống Mỹ tham dự thượng đỉnh NATO ở Brussels và tổ chức đối thoại với Tổng thống Putin ở Helsinki sẽ rất quan trọng trong việc xác định sức mạnh của khối liên minh phương Tây trong tương lai là bức tường thành chống lại các hành động gây hấn của Nga. Tại thượng đỉnh NATO, ông Trump dự kiến hối thúc các thành viên NATO gia tăng chi tiêu quốc phòng.
