Thám tử lừng danh Conan, Lucky Luke..., hoặc những tác phẩm thuần Việt như Thần đồng Đất Việt, Đất Rồng… Những truyện tranh chuyển tải những vấn đề khoa học đơn giản, dễ hiểu hầu như vắng bóng trên thị trường.
Những ngày qua thị trường truyện tranh Việt dường như sôi động hơn khi Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành năm tập sách đầu tiên trong bộ sách Hành trình biến đổi. Đây là bộ sách khoa học bằng tranh dành cho thiếu nhi có hình ảnh dễ thương, sinh động, ngôn ngữ trong sáng, dễ hiểu và hơn hết đó là một bộ truyện tranh khoa học hoàn toàn “Made in Vietnam”.
Câu chuyện khoa học nhẹ nhàng
Năm tập Giấc mơ Thủy Tinh, Sợi Bông thích rong chơi, Cuộc phiêu lưu của bé Nhựa, Nếp Gạo tranh tài, Tre và lá Buông là những câu chuyện miêu tả một cuộc hành trình dài của các hạt vật chất hoặc chất liệu thô qua nhiều chuyển đổi thành những sản phẩm mới, hoàn toàn khác với nguyên liệu ban đầu. Như Giấc mơ Thủy Tinh là câu chuyện của hạt cát bé nhỏ vô danh, qua nhiều thử thách trở thành những sản phẩm thủy tinh, pha lê cao cấp. Sợi Bông thích rong chơi lại kể về cuộc rong chơi của cô bé Sợi Bông trên cánh đồng, sau khi gặp chị Mây, gặp xe tải, gặp những cỗ máy phức tạp, gặp nhiều bạn bông khác… để “lột xác” trở thành những tấm vải… Hay chuyện Nếp Gạo tranh tài là hành trình biến đổi của hai tên láng giềng Gạo và Nếp để trở thành cơm, xôi và các loại bánh.
Để thực hiện bộ sách khoa học cho con trẻ, người lớn cũng phải có óc tưởng tượng như các em. Trong ảnh: Bìa năm tập đầu tiên của bộ sách Hành trình biến đổi. (Ảnh do nhà xuất bản cung cấp)
Năm tập truyện có ngôn ngữ mang màu sắc cổ tích, kèm theo đó là chú thích khoa học và được trình bày trên những hình ảnh mơ màng làm cho người xem không thấy đó là những vấn đề khoa học khô khan mà là những câu chuyện dành cho trí tưởng tượng bay bổng của con trẻ. Có thể nói đây là những tập truyện tranh vừa có tính giải trí, vừa có thể đưa kiến thức khoa học đến với các bé một cách nhẹ nhàng. Bên cạnh đó, bộ sách cũng đưa đến thông điệp cho các em là “Cú lột xác ngoạn mục hay những thành công vượt trội là kết quả của một quá trình rèn luyện cực nhọc và bền bỉ”.
Để thực hiện một bộ truyện tranh khoa học đơn giản, dễ hiểu nhưng vẫn giúp trí tưởng tượng trẻ em bay bổng đòi hỏi người thực hiện phải có những suy nghĩ gần với con trẻ. Họa sĩ, nhà văn Bích Khoa, người thực hiện quyển Giấc mơ Thủy Tinh trong bộ truyện, chia sẻ: “Ý đồ của mình khi thực hiện Giấc mơ Thủy Tinh là mang đến câu chuyện chính xác về mặt khoa học nhưng ngôn ngữ vẫn tung tẩy phù hợp với trí tưởng tượng của trẻ, cho trẻ cảm giác thú vị khi đọc. Vì thế, mình đã tìm hiểu những bài viết khoa học về cát, thủy tinh, pha lê… trên mạng và lọc ra những thông tin khoa học chính xác nhất để viết thành một cốt truyện khoa học đơn giản. Từ cốt truyện đó mình lại tiếp tục tìm cách lý giải cho thật dễ hiểu mà không khô khan. Phần tranh vẽ thì sau khi đã có nội dung, mình có thể tưởng tượng ra hình ảnh và vẽ ra những bức tranh theo tưởng tượng”.
Truyện tranh là công cụ dạy khoa học
Thực tế tại nhiều quốc gia, từ lâu truyện tranh đã được xem là công cụ chuyển tải vấn đề khoa học dành cho trẻ. Trong danh mục truyện tranh dành cho trẻ em của nhà xuất bản No Starch Press (San Francisco, Mỹ) có rất nhiều tác phẩm truyện tranh về toán học và các môn khoa học khác. Bạn đọc nhí dễ dàng tìm hiểu về cơ thể người, thuyết tương đối, đại số tuyến tính…, thậm chí cả cách xếp trò chơi sáng tạo Lego qua những tác phẩm truyện tranh đầy hình tượng với ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu. Không chỉ truyện tranh trên giấy, No Starch Press cũng đã chuyển những bộ truyện tranh này thành những ứng dụng cho máy tính bảng. Chính người sáng lập Nhà xuất bản No Starch Press khẳng định manga chính là công cụ để đưa khoa học đến với trẻ em.
Tại Việt Nam, giữa tháng 6 vừa qua, những ai từng tham dự triển lãm Truyện tranh, Manga &Co. - Văn hóa truyện tranh mới của Đức diễn ra ở TP.HCM đều vô cùng thích thú. Trong 55 tác phẩm truyện tranh giới thiệu tại triển lãm thì những bức vẽ trong tác phẩm Alpha của họa sĩ Jens Harder làm khán giả ngạc nhiên hơn cả, bởi đó không phải là những bức vẽ và câu chuyện văn học bình thường mà là những tác phẩm chi tiết mang tính khoa học khi kể về những câu chuyện thời gian trải dài từ vụ nổ big bang cho đến thời kỳ vượn người đầu tiên. Khán giả từ lớn đến bé đều mê mẩn với những hình ảnh voi ma mút, khủng long, vượn tiến hóa…
| Sau năm tập đầu tiên của Hành trình biến đổi, dự kiến trong năm nay Nhà xuất bản Kim Đồng sẽ tiếp tục phát hành thêm năm tập nữa. Đặc biệt, mỗi tập sách đều có văn phong, hình ảnh khác nhau bởi mỗi tập do một họa sĩ và người viết lời khác nhau phụ trách. Điều này nhằm tránh sự trùng lặp ý tưởng và ngôn ngữ khiến trẻ em nhàm chán. |
QUỲNH TRANG
