Sau thời gian bệnh nặng và dù được các y bác sĩ tận tình cứu chữa, ông Helmut Kutin - nguyên Chủ tịch Làng trẻ em SOS Quốc tế - đã qua đời tại bệnh viện Bangkok (Thái Lan) vào lúc 10 giờ 24 phút ngày 23-4, hưởng thọ 83 tuổi.
Nhìn lại cuộc đời và sự nghiệp của ông Kutin, có thể thấy rất rõ ông yêu trẻ em, sống hết mình với mong mỏi mang đến cho trẻ em một mái ấm yêu thương, nơi có mẹ, có dì, có anh chị em và những người bạn "cùng làng".
Người được giúp đi giúp người
Ông Kutin sinh năm 1941 tại TP Bolzano (miền Bắc nước Ý), từng là lãnh thổ Cộng hòa Áo thời trước Thế chiến thứ I. Đến năm 1953, do biến cố gia đình nên cậu thiếu niên 12 tuổi được gửi vào nuôi dưỡng tại Làng trẻ em SOS Imst (bang Tyrol, miền Tây nước Áo) - ngôi làng SOS đầu tiên trên thế giới do TS Hermann Gmeiner thành lập năm 1949. Sau đó, ông được chuyển đến ở Lưu xá thanh niên SOS tại TP Innsbruck (cũng ở Áo).
Năm 1985, ông Kutin được bổ nhiệm làm người kế nhiệm ông Hermann Gmeiner, đảm nhận vị trí Chủ tịch Làng trẻ em SOS Quốc tế và Làng trẻ em SOS Áo. Đến năm 2012, ông thôi làm Chủ tịch Làng trẻ em SOS Quốc tế, nhưng vẫn được Đại hội đồng Làng trẻ em SOS Quốc tế bầu làm Chủ tịch danh dự Làng trẻ em SOS Quốc tế.
Theo trang SOS Children's Villages, khi ông Kutin bắt đầu nhiệm kỳ Chủ tịch Làng trẻ em SOS Quốc tế, tổ chức này có 233 Làng trẻ em SOS và gần 400 tổ chức trực thuộc ở 85 quốc gia trên toàn thế giới.
Ngày nay, Làng trẻ em SOS đã hoạt động tại 135 quốc gia với 571 làng, cùng với hơn 1.300 tổ chức và chương trình trực thuộc (gồm trường mẫu giáo, trường trung học, lưu xá thanh niên, trung tâm dạy nghề,...).
“Việc thiếu giáo dục, thiếu cơm ăn, quần áo đối với một đứa trẻ còn dễ chịu đựng hơn là ở việc phải sống cô đơn, không nhà, không một nơi để về” - ông Kutin chia sẻ.
Ông bén duyên với Việt Nam trong chuyến thăm Sài Gòn cùng TS Hermann Gmeiner hồi tháng 3 năm mậu thân 1968. Theo ông Kutin, tình hình an ninh ở Sài Gòn sau Tết Mậu Thân là rất kém và ông quyết định không cùng TS Hermann Gmeiner về châu Âu mà ở lại Sài Gòn vì “biết còn nhiều trẻ em đáng yêu đang cần giúp đỡ".
Từ đó, ông bắt đầu xây Làng trẻ em SOS Gò Vấp, tuyển dụng các bà mẹ, bà dì, nhân viên làng và cưu mang các cháu bé. Toạ lạc kế bên phi trường Tân Sơn Nhất, Làng trẻ em SOS Gò Vấp khi đó sở hữu 44 ngôi nhà SOS, chính thức trở thành làng trẻ em SOS lớn nhất thế giới lúc bấy giờ.
Ông Kutin là một người có tình cảm rất đặc biệt với Việt Nam, luôn tìm cách vận động các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân,... ủng hộ kinh phí xây dựng làng trẻ em SOS ở Việt Nam. Tính đến hiện nay, Làng trẻ em SOS Việt Nam đã có 17 Làng trẻ em SOS hoạt động tại 17 tỉnh thành khắp nước, trải dài từ Điện Biên đến Cà Mau.
Những hiểu biết sâu sắc về Việt Nam cũng được ông truyền đạt với bạn bè quốc tế qua các cuộc đối thoại, vận động tài trợ cho Việt Nam, làm cho nhân dân thế giới biết đến Việt Nam nhiều hơn, cảm tình và đóng góp cho Việt Nam nhiều hơn. Ông là người yêu quý Việt Nam và tự coi Việt Nam là quê hương thứ 2 của mình, theo trang Làng trẻ em SOS Việt Nam.
"Chắc chắn Việt Nam và Làng trẻ em SOS Việt Nam là quê hương thứ hai của cá nhân tôi và tôi sẽ giữ mãi những kỷ niệm thân thương về những chuyến thăm tới đất nước này" - ông viết trong Thông điệp chúc mừng kỷ niệm 20 năm thành lập Làng trẻ em SOS Việt Nam.
“Con, cháu” khắp nơi đau lòng tiễn biệt
Việc ông Kutin qua đời là một tin tức rất đỗi bàng hoàng đối với rất nhiều “con, cháu" của ông trên toàn thế giới, cũng như là niềm đau đối với nhiều cộng sự, đồng nghiệp là gắn bó cùng ông suốt nhiều năm tháng “xây nhà, mang yêu thương cho trẻ nhỏ".
“Mỗi đứa trẻ đều có 1 ông tiên của mình, con cũng vậy. Cảm ơn ông vì đã đem đến mái ấm gia đình cho hàng triệu trẻ em mồ côi trên thế giới! Cảm ơn ông đã cho con cảm nhận được tình yêu thương của anh chị em, của người mẹ, của gia đình và của cộng đồng làng, và hơn hết là tình yêu thương của riêng ông dành cho con. Con sẽ cố gắng học cách trao đi yêu thương và sẻ chia với những người xung quanh mình như những gì ông đã làm. Tưởng nhớ ông. Ông sẽ mãi là người ông, người cha, người thầy của con!” - chị Phạm Hồng Phúc đau buồn.
“Vĩnh biệt người ông, người cha già của thế hệ trẻ em SOS chúng con. Cảm ơn ông đã là một phần tuổi thơ với những chiếc kẹo và những chiếc bóng bay, và mái nhà với những viên gạch đỏ. Vĩnh biệt ông của chúng con Kutin” - chị Trang Tống viết trên Facebook.
“Toàn bộ Làng trẻ em SOS thế giới thương tiếc sự ra đi của ông Kutin, người đã định hình sự phát triển của Làng trẻ em SOS trong nhiều thập niên qua. Ông Kutin đã cống hiến cả cuộc đời mình cho một nhiệm vụ duy nhất là giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Chúng tôi rất biết ơn vì tấm lòng và sự cống hiến không mệt mỏi của ông ấy đối với Làng trẻ em SOS” - ông Christian Moser, Giám đốc điều hành Làng trẻ em SOS Áo, nói.
Bà Shubha Murthi - cựu Phó Giám đốc Điều hành Làng trẻ em SOS Quốc tế - chia sẻ ông Kutin từng nói với bà rằng “hy vọng là điều cuối cùng con được phép đánh mất", nhằm khích lệ bà nuôi dưỡng hy vọng và hiện thực hóa ước mơ của mình.
“Ông ấy là một người cha, người anh, người bạn và là một người nhạy cảm biết lắng nghe, cũng như đã nỗ lực hết sức để xoa dịu nỗi đau và mang lại chút gì đó cho cuộc sống của những người bất hạnh. Ông ấy đã, đang và sẽ luôn được nhiều người yêu mến. Hãy yên nghỉ ông Kutin” - bà chia sẻ.
Chuyến thăm Việt Nam của ông Kutin vào năm 2022
Sáng ngày 16-3-2022, ông Helmut Kutin – lúc ấy đang là Chủ tịch danh dự Làng trẻ em SOS Quốc tế đến thăm trường Hermann Gmeiner Gò Vấp (TP.HCM). Do tình hình dịch Covid-19 kéo dài trong hai năm qua nên trong chuyến về thăm Việt Nam lần này, ông dành thời gian đi thăm các trường và các làng thuộc hệ thống Làng trẻ em SOS Quốc tế trên cả nước.
Ông đã thăm hỏi, chia sẻ với nhà trường về những khó khăn trong thời điểm hiện tại và động viên thầy cô giáo cùng các em học sinh cố gắng phấn đấu giữ vững và phát huy những thành tích đã đạt được trong nhiều năm qua.
Làng trẻ em SOS Gò Vấp - TPHCM cùng với Làng trẻ em SOS Mai Dịch - Hà Nội là 2 Làng trẻ em SOS đầu tiên tại Việt Nam được thành lập ngay sau khi Bộ LĐ-TB&XH ký hiệp định với Làng trẻ em SOS Quốc tế. Làng trẻ em SOS Gò Vấp hiện nay được xây dựng trên nền đất cũ của Làng trẻ em SOS Gò Vấp (Gia Định) trước đây do ông Helmut Kutin làm Giám đốc từ năm 1967 đến năm 1976.
Ngày 28 tháng 1 năm 1990, Làng trẻ em SOS Gò Vấp vinh dự đón ông Nguyễn Hữu Thọ - Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và ông Helmut Kutin- Chủ tịch Làng trẻ em SOS Quốc tế đến dự lễ và cắt băng khánh thành. Ðây là ngôi làng có quy mô lớn nhất trong các Làng trẻ em SOS tại Việt Nam với 20 nhà gia đình có khả năng nuôi dưỡng 180-200 trẻ.