Ngày 21-10, trong buổi họp giao ban do Cục Thuế TP.HCM tổ chức, các chi cục thuế quận, huyện đã nêu một số vướng mắc trong cách thu thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản (bao gồm cả việc chuyển nhượng hợp đồng góp vốn mua căn hộ, nền đất) hiện nay.
Một trong những trường hợp khó xử là thu thuế như thế nào đối với nhà mua hóa giá. Phần lớn các trường hợp mua nhà hóa giá đều xác định được giá vốn (có hóa đơn) và giá bán. Tuy nhiên, giá mua nhà sở hữu nhà nước “rẻ như cho”, nay nhiều căn bán được hàng chục tỷ đồng. Nếu thu theo cách 25% trên phần lãi thì số thuế phải nộp lên đến tiền tỷ, e không phù hợp.
Các chi cục thuế cũng nói rằng Thông tư 161 ngày 12-8-2009 của Bộ Tài chính và Công văn 3929 ngày 24-9-2009 của Tổng cục Thuế nghe qua thì rất dễ: cứ trường hợp nào xác định được giá bán, giá vốn và chi phí liên quan thì thu thuế theo cách 25%.
Ngược lại, nếu không xác định được một trong ba yếu tố trên thì thu thuế theo cách 2% trên giá chuyển nhượng. Nếu giá bán thấp hơn giá đất do UBND cấp tỉnh quy định thì thu 2% (tính trên bảng giá đất). Thế nhưng trên thực tế thì việc xác định giá vốn và chi phí liên quan rất phức tạp.
Bà Trần Thị Lệ Nga, Trưởng phòng Tuyên truyền hỗ trợ - Cục Thuế TP.HCM, cho biết Cục Thuế chỉ có thể hướng dẫn các chi cục về nguyên tắc. “Chi phí ở đây phải là chi phí thực tế và phải có thể hiện. Nếu người nộp thuế khai rằng họ có chi phí liên quan thì họ phải chứng minh và cán bộ thuế sẽ xem xét từng hồ sơ cụ thể để ấn định cách tính thuế. Ví dụ đối với bất động sản thực tế, nếu họ có sửa nhà thì phải xuất trình hóa đơn, giấy phép xây dựng, hợp đồng... Khi đó mới được tính theo cách 25%. Còn đối với hợp đồng góp vốn, nếu người bán nói rằng họ có đổ chi phí vào đó thì họ có gì để chứng minh không. Dự án hoàn thành chưa.”...
Nhiều chi cục nói rằng như vậy, đối với nhà đất đã hình thành, nếu người mua muốn tính theo cách 25% thì họ mới xuất trình hóa đơn, chứng từ, còn ngược lại thì rất dễ quay về cách thu 2%. Do đó, các chi cục thuế đề xuất nên cho người dân lựa chọn cách tính thuế mà họ thấy có lợi nhất, như Công văn 762 ngày 16-1-2009 của Bộ Tài chính.
Bà Trần Thị Lệ Nga cho biết Cục Thuế TP.HCM sẽ tập hợp các đề xuất và những trường hợp vướng mắc cụ thể để hỏi ý kiến Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính.
ÁI PHƯƠNG
