Những con ngõ như...địa đạo
Ngõ 55 Hàng Ngang là một lối đi hẹp đến mức nếu không chú ý kỹ người ta dễ lầm tưởng đó chỉ là khoảng không làm ranh giới giữa hai căn nhà. Lối đi đã thấp và hẹp, lại được chắn ngang bởi một quán trà đá. Để vượt qua quán trà bước vào "địa đạo", chúng tôi phải trả lời hàng loạt câu thắc mắc của chủ quán: "Vào đấy hỏi ai?", "Không biết đường đừng vào!"...
Đặt chân bước vào ngõ là cảm giác lành lạnh. Lạnh bởi lối đi vừa hẹp, vừa tối, vừa thấp vừa ngoằn ngoèo. Con ngõ ngày tối đến mức, người ta phải thắp bóng điện suốt 24/24 giờ. Những chỗ ánh sánh của đèn điện không phủ đến, thì chúng tôi phải bật điện thoại để... soi đường. Thật bất ngờ khi hai bên ngõ này là... nhà ở.
Lòng vòng qua những ô cửa tối, lại đi xuống một cầu thang khác hun hút sang ngõ Nội Miếu. Không ai có thể giấu nổi sự ngạc nhiên đến lạ lùng nếu lần đầu đặt chân tới đây khi đang ở phố này, bỗng chốc lại sang phố khác khi chỉ cần qua mấy cầu thang gỗ.
Các ngõ sâu hút của phố Hàng Buồm cũng không khác gì mấy so với Hàng Ngang. Mới đầu nhìn, ai cũng nghĩ chỉ có một hộ gia đình ở, nhưng không phải vậy. Bên trong căn hộ này, còn rất nhiều gia đình khác sinh sống hàng chục thậm chí hàng trăm năm rồi.
Nhà ở dưới gầm cầu thang
Từ phố lớn Hàng Vải, lách qua mấy con hẻm nhỏ cứ ngỡ như lạc vào một thế giới khác. Con hẻm bé tẹo hun hút, tối om như mực. Khi gặp người đi ngược chiều, cả hai phải nghiêng người "lách" mới lọt. Sự ồn ào của phố thị được thay bằng sự tĩnh lặng đến "rờn rợn". Đang lúi húi dò đường, ông Chinh rẽ vào một ô nhỏ tối om, thò tay bật chiếc đèn sợi đốt đỏ quạch. Trước mắt chúng tôi là "mật thất" của 3 nhân khẩu nhà anh Hà Đình Thành.
Bà Võ Thị Nga, cán bộ Ban chấp hành Hội phụ nữ phường Hàng Bồ cho biết: Gia đình anh Thành thuộc diện hộ nghèo. Là người gốc phố cổ nhưng khi lập gia đình chẳng có chốn nương thân. Cám cảnh, bà con khu phố họp nhau và đồng ý cho vợ chồng anh nương náu tại chân cầu thang khu tập thể. Chính quyền phường tạo điều kiện cho anh làm chân bảo vệ để kiếm đồng ra đồng vào. Hàng nước của chị Dung (vợ anh) cũng là tiền bà con trong tổ đóng góp lại. Gia đình khó khăn nhưng bù lại cháu Thủy rất chăm ngoan học giỏi. 10 năm liền Thủy đều đạt danh hiệu học sinh giỏi.
Chưa hết bàng hoàng với "căn hộ" nhà anh Thành, chúng tôi lại bị "sốc" với khu nhà của hộ ông Trần Đăng Tuyền.
Sau khi cơi nới, ông Tuyền dành hẳn một phòng rộng... 3m2 cho vợ chồng anh con trai. Nhìn căn phòng bé tẹo, bên tường treo chiếc ảnh cưới của vợ chồng trẻ, tường đối diện treo lủng lẳng vài bộ quần áo mà chúng tôi không khỏi chạnh lòng. Dưới chân cầu thang là cửa của nhà vệ sinh chung, trước cửa bà Nhung (vợ ông) đang đứng nấu cơm. Bà nói như phân trần: "Đây là chỗ duy nhất có thể đặt bếp của nhà tôi, biết làm sao được cô ơi!!!".
Theo Quyết định số 70 BXD/KT-QH (ngày 30 tháng 3 năm 1995) của Bộ Xây dựng: Khu Phố cổ Hà Nội có phạm vi được xác định: Phía Bắc là phố Hàng Đậu; phía Tây là phố Phùng Hưng; phía Nam là các phố Hàng Bông, Hàng Gai, Cầu Gỗ và Hàng Thùng; phía Đông đường Trần Quang Khải và đường Trần Nhật Duật. Khu phố cổ Hà Nội thuộc địa bàn quận Hoàn Kiếm, tổng diện tích khoảng 100 ha, có 76 tuyến phố thuộc 10 phường: Phường Hàng Đào, Hàng Bạc, Hàng Buồm, Hàng Bồ, Hàng Bông, Hàng Gai, Hàng Mã, Đồng Xuân, Cửa Đông, Lý Thái Tổ. |
(Còn nữa)