Cho thuê hộp ngủ là dạng kinh doanh nơi ở trọ siêu nhỏ đang xuất hiện ngày càng nhiều tại các đô thị lớn. Thời gian gần đây, các lực lượng chức năng tại TP.HCM đã kiểm tra trên nhiều địa bàn và phát hiện nhiều khu nhà cho thuê hộp ngủ vi phạm nghiêm trọng về PCCC, chất lượng không gian sống vô cùng hạn chế.
Cả trăm chiếc hộp bít bùng trong một căn nhà
Mô hình hộp ngủ thường là những căn nhà có diện tích lớn được xây dựng nhiều tầng, mỗi tầng bố trí hàng chục hộp ngủ xếp san sát, chồng lên nhau để cho thuê. Mỗi hộp ngủ có diện tích chỉ 2-3 m2, bên trong bố trí nệm ngủ, đèn, ổ điện, kệ để đồ đáp ứng nhu cầu ngủ và sinh hoạt tối thiểu của một người. Bên ngoài mỗi tầng thường có khu bếp, nhà vệ sinh, khu giặt đồ sử dụng chung.
Giá thuê các hộp ngủ này dao động 1,6-2 triệu đồng/tháng, bao gồm cả chi phí điện, nước. Mức giá này được nhiều người độc thân, sinh viên, người có thu nhập thấp… đánh giá là phù hợp để có một nơi ăn ở, gần nơi đi làm, đi học.
Theo kế hoạch, hôm nay (2-11), ông Ngô Minh Châu, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, sẽ chủ trì hội nghị trực tuyến về sơ kết năm năm thực hiện Chỉ thị 12 và Chỉ thị 04, quán triệt, triển khai thực hiện các nội dung chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an, Thành ủy về tăng cường công tác PCCC và cứu nạn, cứu hộ trên địa bàn TP.HCM.
Theo một quảng cáo trên mạng xã hội, PV Pháp Luật TP.HCM tìm đến một căn nhà kinh doanh hộp ngủ trên đường Nguyễn Minh Châu (quận Tân Phú, TP.HCM). Tại đây, chúng tôi ghi nhận bên trong nhà bố trí rất nhiều hộp ngủ, diện tích khoảng 2 m2, chỉ đủ một người nằm và để một ít đồ đạc cá nhân. Mỗi tầng có ba nhà vệ sinh, giá thuê là 1,6 triệu đồng/tháng cộng 160.000 đồng tiền giữ xe.
Người quản lý ở đây cho biết: “Khu chúng tôi có khoảng hơn 100 phòng, bếp ăn ở tầng dưới, nhà có máy lạnh, rất nhiều người đang thuê”.
Đáng nói là chủ nhà đã tận dụng tối đa diện tích làm hộp ngủ nên lối đi lại rất chật hẹp, nếu xảy ra sự cố cháy nổ sẽ rất khó thoát hiểm.
Tại một căn nhà hộp ngủ khác trên đường Lê Trọng Tấn (quận Tân Phú), người quản lý cho biết đã hết phòng và không cho chúng tôi vào xem nhà, chỉ hẹn khi có phòng sẽ gọi điện thoại lại. Ghi nhận thêm tại một số điểm khác trên địa bàn các quận 1, 3, Bình Thạnh… cho thấy mô hình cho thuê hộp ngủ khá phổ biến và đắt khách.
Các hộp ngủ diện tích chỉ khoảng 2-3m2
Chia sẻ về lý do lựa chọn loại hình này, bạn Thanh Tâm (sinh viên, thuê trọ ở quận Phú Nhuận) cho biết: “Giá thuê phù hợp, nếu thuê chỗ rộng hơn thì tôi buộc phải sống chung, như vậy khá bất tiện”.
Trước đây, loại hình hộp ngủ thường chỉ có ở các sân bay, ga tàu, bến xe… với số lượng hộp ít, thích hợp cho thuê theo giờ và được đặt trong không gian đảm bảo an toàn về PCCC. Tuy nhiên, khi biến tướng thành các tòa nhà hộp ngủ có lượng lớn người ở, thời gian ở lâu dài với rất nhiều phương tiện xe máy, xe điện mà lối thoát hiểm không đảm bảo thì nguy cơ mất an toàn là rất cao.
Nhiều lựa chọn tối ưu hơn
Theo kiến trúc sư Huỳnh Bảo Toàn, hộp ngủ xuất hiện tại Việt Nam đã trở thành một trào lưu của giới trẻ vì nhu cầu sử dụng khá cao.
“Trước đây tôi từng nghiên cứu mô hình này nhưng khi thực hiện nhận thấy nó không an toàn, đặc biệt về nguy cơ cháy nổ. Chưa kể người sống trong các hộp ngủ rất ngột ngạt và bất tiện. Theo tôi, nên xóa bỏ loại hình này để đảm bảo an toàn cho người thuê” - ông Toàn nói.
Để đáp ứng nhu cầu về nơi ở của người có thu nhập không cao hoặc sinh viên, ông Toàn cho rằng nên lựa chọn căn hộ hoặc nhà nguyên căn rồi cùng thuê chung với vài người, chia nhỏ chi phí. Có rất nhiều căn nhà, phòng trọ, chung cư phù hợp với mức chi phí sau khi chia 4-5 phần cũng chỉ bằng tiền thuê hộp ngủ.
Ở vị trí người thuê nhà, bà Nam Hồng (quận Tân Bình) chia sẻ: “Từ vụ cháy chung cư mini ở Hà Nội, tôi thấy mô hình hộp ngủ càng đáng lo ngại hơn. Chưa kể việc nấu ăn, sinh hoạt chung với quá nhiều người sẽ nảy sinh vấn đề về vệ sinh, chờ đợi, mất mát vật dụng... Đa số dạng phòng này cũng không cho bạn bè, người thân đến thăm”.
Thực tế, nhiều nhà phố ở khu vực TP Thủ Đức, các quận 4, Tân Bình, Phú Nhuận diện tích tương đối rộng, có lầu trong tầm giá 10-12 triệu đồng/tháng. Nếu ở 6-7 người thì chi phí còn thấp hơn hộp ngủ mà được không gian sống vượt trội.
Cùng quan điểm, ông Nguyễn Thanh, chủ một nhà trọ ở quận Tân Phú, phân tích: “Với mức giá gần 2 triệu đồng/người để thuê hộp ngủ là hoàn toàn không rẻ. Cùng trên địa bàn, khách có thể thuê một căn hộ 70 m2, hai phòng ngủ trong tầm giá 7-8 triệu đồng/tháng. Nếu có 3-4 người cùng thuê sẽ có không gian sinh hoạt rất thoải mái mà còn đảm bảo an toàn về PCCC”.
Chưa có quy định về cho thuê hộp ngủ
Nói về quy định pháp luật xung quanh việc cho thuê nhà dạng hộp ngủ, ThS Ngô Gia Hoàng, giảng viên Trường ĐH Luật TP.HCM, cho biết các quy định pháp luật hiện nay chỉ quy định về việc cho thuê nhà, căn hộ, phòng ở chứ không có quy định về hộp ngủ.
Về nguyên tắc cho thuê nhà, công trình xây dựng, Điều 25 Luật Kinh doanh bất động sản quy định “nhà, công trình xây dựng cho thuê phải bảo đảm chất lượng, an toàn, vệ sinh môi trường và các dịch vụ cần thiết khác để vận hành, sử dụng bình thường theo công năng”.
Bên cạnh đó, theo Hướng dẫn 3979 năm 2020 của Sở Xây dựng TP.HCM, khi đầu tư xây dựng nhà ở cho thuê phải đảm bảo các yêu cầu như diện tích sử dụng phòng ở không được nhỏ hơn 10 m2; diện tích sử dụng bình quân không nhỏ hơn 5 m2/người; có thiết bị phòng, chống cháy nổ theo quy định…
Thực tế, mô hình kinh doanh hộp ngủ thường được xây tự phát từ nhà ở riêng lẻ. Các hộp ngủ này không được xem là bất động sản được phép đưa vào kinh doanh theo quy định. Nói cách khác, việc cho thuê hộp ngủ chưa được pháp luật thừa nhận là một hình thức kinh doanh, dù là kinh doanh bất động sản hay dịch vụ lưu trú.
“Đây là loại hình chưa được pháp luật quy định cụ thể cũng như không đảm bảo an toàn cho việc sử dụng, tiềm ẩn nguy cơ đe dọa đến sức khỏe, tính mạng của người thuê khi có sự cố, người dân không nên ham rẻ mà lựa chọn” - ThS Ngô Gia Hoàng khuyến cáo.
Ý KIẾN
Tạm dừng hoạt động phòng trọ không đảm bảo
Thời gian qua, UBND quận đã kiểm tra và phát hiện trên địa bàn có sáu nơi cho thuê nhà trọ dạng hộp ngủ không đảm bảo an toàn về PCCC. Hiện quận đã cho các địa điểm này tạm dừng hoạt động. Sắp tới, địa phương sẽ tiếp tục kiểm tra các phòng trọ nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho người dân.
Ông PHẠM MINH MẪN, Chủ tịch UBND quận Tân Phú
Đã xử lý các cơ sở vi phạm
Qua rà soát, quận ghi nhận có 42 hộ kinh doanh dạng hộp ngủ trên địa bàn. Hầu hết cơ sở này đã được kiểm tra và xử lý theo từng trường hợp. Trong đó có 13 hộ bị yêu cầu ngưng hoạt động để khắc phục các vi phạm an toàn về PCCC và xây dựng.
Các hộp ngủ được bố trí tập trung trong không gian nhỏ, khi xảy ra hỏa hoạn người dân sẽ rất khó thoát nạn. Do đó, UBND quận khuyến cáo người dân không nên thuê các dạng hộp ngủ không đảm bảo an toàn để ở. Với các công trình khác, khi thuê nhà, người dân cũng cần lưu ý điều kiện về PCCC (trang thiết bị, lối thoát hiểm…).
Ông ĐẶNG MINH NGUYÊN, Phó Chủ tịch UBND quận Bình Thạnh
Khuyến cáo người thuê đặt tiêu chí an toàn lên hàng đầu
UBND quận 11 liên tục kiểm tra công tác PCCC tại các khu nhà trọ để đảm bảo an toàn tính mạng cho người thuê nhà. Hiện quận chưa ghi nhận trên địa bàn có dạng nhà cho thuê hộp ngủ 2-3 m2, chỉ có nơi phòng trọ nhỏ nhất diện tích là 6 m2. Những nơi không đảm bảo an toàn về PCCC đều bị tạm đình chỉ hoạt động. Chúng tôi khuyến cáo người dân, sinh viên khi thuê nhà trọ cần đặt tiêu chí an toàn lên hàng đầu và có ý thức thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn về PCCC.
Ông NGUYỄN TRẦN BÌNH, Chủ tịch UBND quận 11
