Từ ngày 20-7, Nghị định 29/2023 quy định về tinh giản biên chế sẽ bắt đầu có hiệu lực. Theo đó, người là công chức, viên chức đang làm việc tại cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp sẽ được hưởng nhiều chính sách ưu đãi hơn so với người lao động (NLĐ) bình thường khi về hưu trước tuổi do tinh giản biên chế.
Các chế độ, chính sách quy định tại Nghị định 29/2023 sẽ được áp dụng đến ngày 31-12-2030.
Vậy ai sẽ được hưởng những chính sách theo nghị định trên và được nhận những ưu đãi gì? Pháp Luật TP.HCM có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Mỹ Dung, Phó Giám đốc BHXH TP.HCM (ảnh), xoay quanh những chính sách mới theo Nghị định 29/2023.
 |
Quyền lợi khi nghỉ hưu do tinh giản biên chế
. Phóng viên:Thưa bà, theo Nghị định 29/2023 thì đối tượng nào sẽ được nghỉ hưu trước tuổi?
+ Bà Nguyễn Thị Mỹ Dung:Nghị định 29/2023 quy định có ba nhóm đối tượng thực hiện chính sách tinh giản biên chế.
Nhóm thứ nhất là cán bộ, công chức, viên chức, công chức cấp xã và người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động không xác định thời hạn trong các cơ quan hành chính thuộc những trường hợp sau: Dôi dư do rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, nhân sự hoặc dôi dư do đơn vị sự nghiệp công lập sắp xếp tổ chức bộ máy, nhân sự để thực hiện cơ chế tự chủ; dôi dư do sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; dôi dư do cơ cấu lại nhân sự theo vị trí việc làm nhưng không thể bố trí được việc làm khác hoặc bố trí việc khác nhưng cá nhân tự nguyện tinh giản biên chế và được đồng ý.
Người chưa đạt trình độ đào tạo theo tiêu chuẩn chuyên môn đối với vị trí việc làm đang đảm nhiệm nhưng không có vị trí việc làm khác phù hợp để bố trí hoặc được cơ quan bố trí việc làm khác nhưng cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế. Người có hai năm liên tiếp xét tinh giản biên chế, có một năm xếp loại mức hoàn thành nhiệm vụ và một năm không hoàn thành nhiệm vụ nhưng không thể bố trí việc làm khác phù hợp…
Người có hai năm liên tiếp tại thời điểm xét tinh giản biên chế, có tổng số ngày nghỉ làm việc bằng hoặc cao hơn số ngày nghỉ tối đa do ốm đau tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế.
Cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý thôi giữ chức vụ, chức danh do sắp xếp tổ chức mà tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế.
Người đang trong thời gian bị kỷ luật nhưng chưa đến mức bị bãi nhiệm hoặc bị buộc thôi việc tại thời điểm xét tinh giản biên chế mà tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế.
Nhóm thứ hai là người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động không xác định thời hạn, thực hiện các công việc chuyên môn nghiệp vụ thuộc danh mục vị trí việc làm chức danh nghề nghiệp chuyên ngành, người làm chức danh nghề nghiệp chuyên môn trong đơn vị sự nghiệp công lập được dôi dư do sắp xếp lại tổ chức hoặc cơ cấu lại nhân lực của đơn vị.
Nhóm thứ ba là người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dôi dư do sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố dôi dư do sắp xếp thôn, tổ dân phố khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã.
 |
| Công chức đang làm việc tại UBND phường 5, quận Gò Vấp. Ảnh: NGUYỄN HIỀN |
. Khi về hưu trước tuổi do tinh giản biên chế, các cán bộ, công chức, viên chức sẽ được hưởng những quyền lợi gì, thưa bà?
+ Những đối tượng tinh giản biên chế theo Nghị định 29/2023 ngoài hưởng chế độ hưu trí theo quy định về BHXH thì không bị trừ tỉ lệ lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi.Ngoài ra, tùy vào từng trường hợp tinh giản biên chế mà người về hưu sẽ nhận thêm trợ cấp với mức trợ cấp khác nhau.
Cụ thể, người về hưu trước tuổi được trợ cấp ba tháng tiền lương bình quân cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi so với tuổi nghỉ hưu theo quy định; được trợ cấp năm tháng tiền lương bình quân cho 20 năm đầu công tác, có đóng đủ BHXH bắt buộc. Từ năm thứ 21 trở đi, cứ mỗi năm công tác có đóng BHXH bắt buộc được trợ cấp 1/2 tháng tiền lương.
Điều kiện, chế độ hưu trí của người lao động
. Thưa bà, đối với NLĐ làm việc theo hợp đồng lao động tại các doanh nghiệp sẽ được giải quyết chế độ hưu trí khi chưa hết tuổi lao động như thế nào?
+ NLĐ có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường nhưng không quá năm tuổi so với tuổi nghỉ hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau: NLĐ có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ LĐ-TB&XH ban hành.
NLĐ có từ đủ 15 năm trở lên làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1-1-2021. NLĐ bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên…
NLĐ đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên, đủ tuổi nghỉ hưu thì mức hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng tỉ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Đối với lao động nam, 20 năm đầu đóng BHXH được hưởng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH tiếp theo tính tương ứng 2%. Tối đa không quá 75%.
Đối với lao động nữ, 15 năm đầu đóng BHXH được hưởng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH tiếp theo tính tương ứng 2%. Tối đa không quá 75%.
Đối với NLĐ (không phân biệt nam, nữ), nếu nghỉ hưu trước tuổi quy định, cứ mỗi năm nghỉ trước tuổi quy định thì mức hưởng lương hưu hằng tháng bị giảm tương ứng 2%.
Tuổi nghỉ hưu của người lao động
Tại Điều 4 Nghị định 135/2020 về tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường quy định kể từ ngày 1-1-2021, tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi ba tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi bốn tháng đối với lao động nữ. Sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm ba tháng đối với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và cứ mỗi năm tăng thêm bốn tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.
Như vậy, để đủ điều kiện nghỉ hưởng chế độ hưu trí năm 2023 thì nam đủ 60 tuổi chín tháng, nữ đủ 56 tuổi và có thời gian đóng BHXH đủ từ 15 đến 20 năm (Tùy trường hợp) thì được hưởng lương hưu theo quy định.
Bà NGUYỄN THỊ MỸ DUNG,Phó Giám đốc BHXH TP.HCM
