TAND huyện Đại Lộc (Quảng Nam) vừa xét xử sơ thẩm một vụ án khá hy hữu về yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do ông Nguyễn Hòa (sinh năm 1967, trú thôn Lâm Tây, xã Đại Đồng) khởi kiện.
Giết thịt vì tưởng heo rừng tự nhiên
Vụ án có 11 bị đơn gồm: Lê Văn Mính (sinh năm 1970), Võ Điệp (sinh năm 1962), Lê Tiến Dũng (sinh năm 1954), Võ Thanh Hưng (sinh năm 1962), Nguyễn Văn Em (sinh năm 1966), Trần Vương (sinh năm 1980), Bùi Văn Thường (sinh năm 1985), Huỳnh Thành Công (sinh năm 1991), Nguyễn Văn Chanh (sinh năm 1968), Nguyễn Ngọc Trước (sinh năm 1952, cùng xã Đại Đồng) và Nguyễn Văn Hậu (sinh năm 1989, xã Đại Hưng).
Phiên xử chỉ có anh Công có mặt, các bị đơn khác vắng mặt không lý do dù được tòa triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai. Phía nguyên đơn yêu cầu tòa tiếp tục xét xử.
 |
Tại phiên tòa, ông Hòa trình bày: Ông nuôi một con heo rừng giống được ba năm, trọng lượng khoảng 120 kg hơi. Ngày 16-12-2019, con heo sổng chuồng chạy ra ngoài, hai ngày sau thì bị các bị đơn bắt làm thịt. Khi hay tin, ông đến lấy heo về thì bị những người này đòi hành hung.
Ông Hòa báo Công an xã Đại Đồng để giải quyết sự việc nhưng không thành nên khởi kiện, yêu cầu tòa buộc 11 bị đơn cùng liên đới phải trả lại 15 triệu đồng để ông mua lại heo giống nuôi.
Về phía bị đơn, anh Công cho biết khoảng 6 giờ đến 6 giờ 30 ngày 18-12-2019, anh ngủ dậy thì nghe tiếng la: “Heo rừng! Heo rừng!”. Anh cầm gậy cùng mọi người đuổi bắt, con heo rừng rất hung dữ, tấn công nhiều người.
Mọi người cùng nhau vây bắt con heo giữa cánh đồng và đánh chết, sau đó khiêng về. Con heo nặng khoảng 60 kg hơi. Sau khi mổ, anh và một số người chia nhau thịt, mỗi người nhận được 1,5 kg, riêng ông Hòa nhận về một đùi heo khoảng 10-12 kg. Ngoài ra, nhiều người dân đến xem mổ heo cũng được chia thịt nhưng không rõ trọng lượng bao nhiêu.
Tại Công an xã Đại Đồng, anh và những người tham gia chia thịt heo rừng đồng ý trả cho ông Hòa số tiền tương ứng với số thịt được chia, với giá heo thị trường thời điểm đó là 360.000 đồng/kg. Nay ông Hòa yêu cầu bồi thường 15 triệu đồng thì anh không đồng ý.
Anh Công khẳng định mọi người chỉ bắt heo rừng, không ai biết ông Hòa nuôi heo rừng, cũng không nghe thông báo về việc heo của ông Hòa bị sổng chuồng.
Hồ sơ do Công an xã Đại Đồng cung cấp, biên bản hòa giải ngày 14-4-2021 thể hiện, các bị đơn khác cơ bản thống nhất với trình bày của anh Công, thừa nhận có làm thịt và chia nhau ăn một con heo rừng nhưng họ không cố ý.
Ông Hòa nuôi heo rừng không phép, khi hay tin heo bị giết thịt thì không báo công an kịp thời mà tự thương lượng nên cũng có một phần lỗi.
Những người này cho rằng con heo rất hung dữ, chạy từ bàu ra cánh đồng cách nhà ông Hòa khoảng 3 km nên ai cũng nghĩ heo trong rừng chạy ra.
Có rất nhiều người đuổi bắt, không ai biết con heo là của ông Hòa nuôi. Trong lúc mọi người đang làm thịt thì ông Hòa đến nhận và yêu cầu được chia nửa con heo.
Có 11 người tham gia chia thịt heo với trọng lượng thịt được nhận là 17 kg, tổng số tiền đã nộp để bồi thường là 2,99 triệu đồng. Họ đều khai ông Hòa nhận một đùi heo 12 kg nhưng nguyên đơn nói chỉ nhận được 6 kg thịt.
Không có căn cứ đòi bồi thường 15 triệu
Theo HĐXX, ông Hòa thừa nhận heo rừng nuôi là loại heo thuần chủng, nuôi không có giấy phép, không đảm bảo an toàn chuồng trại chăn nuôi. Khi heo sổng chuồng, ông không thông báo trên phương tiện công cộng ở địa phương.
Thời điểm phát hiện heo đang bị mổ thịt, ông cũng không thông báo ngay cho công an xã để kịp thời ngăn chặn, hạn chế thiệt hại mà tự thương lượng với những người chia thịt và nhận thịt heo.
Nếu kịp thời thông báo thì công an sẽ xác định được heo loại gì, trọng lượng và những người tham gia bắt heo. Bởi vậy, ông cũng có phần lỗi do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.
Quá trình điều tra không xác định được những người tham gia đánh chết con heo, bản thân ông Hòa cũng không xác định được ai là người tham gia bắt, giết heo, ai tham gia mổ heo, chỉ biết được những người chia thịt heo như ông đã khởi kiện.
Ngoài ra, nguyên đơn cũng không chứng minh được con heo có trọng lượng 120 kg, không đưa được căn cứ đòi các bị đơn bồi thường số tiền 15 triệu đồng nên tòa không có căn cứ chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện.
Trong khi đó, các bị đơn là những người tham gia chia thịt heo đồng ý trả tiền cho ông Hòa, ai nhận được bao nhiêu thì trả tiền bấy nhiêu theo giá thị trường tại thời điểm chia thịt.
HĐXX cho rằng điều này là hợp lý và chấp nhận sự tự nguyện của các bị đơn. Vì vậy, tòa tuyên chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Hòa, buộc 11 bị đơn cùng liên đới phải trả cho ông này 6,12 triệu đồng. Trong đó, các ông Mính, Điệp, Dũng, Hưng, Công và Trước đã nộp 2,99 triệu đồng. Những người chưa trả đủ tiền tiếp tục phải trả gồm: Ông Mính 360.000 đồng, ông Em 270.000 đồng, các ông Vương, Trường, Chanh mỗi người 540.000 đồng; ông Hậu phải trả 880.000 đồng.
Sau khi ông Hòa có đơn yêu cầu thi hành án, nếu các bị đơn không trả đủ số tiền trên thì hằng tháng còn phải trả cho nguyên đơn một khoản tiền do chậm trả, được xác định là 10%/năm theo quy định.
Nguyên tắc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng
Điều 585 BLDS 2015 quy định nguyên tắc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường…
Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.
Trường hợp nhiều người cùng gây thiệt hại thì những người đó phải liên đới bồi thường cho người bị thiệt hại.
