Cựu Tư lệnh tối cao lực lượng đồng minh của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) – Đô đốc Hải quân Mỹ James Stavridis dự đoán trên đài CNN hôm 9-11 rằng chiến sự ở Ukraine sẽ chấm dứt với việc Nga kiểm soát 20% lãnh thổ được quốc tế công nhận của Ukraine.
Trả lời phỏng vấn tiểu mục bình luận cuối tuần “Smerconish” của CNN, ông Stavridis không tin tưởng vào thời hạn 24 giờ để chấm dứt chiến sự giữa Nga và Ukraine mà ứng cử viên thuộc đảng Cộng hoà Donald Trump – người đã đắc cử Tổng thống Mỹ – đưa ra trong quá trình tranh cử.
Cựu chỉ huy NATO này nói đùa rằng nếu ông Trump thực sự có thể chấm dứt chiến sự ở Ukraine trong 24 giờ thì bản thân ông Stavridis sẽ “là người đầu tiên bỏ phiếu cho [ông Trump] nhận giải Nobel Hoà bình”.
Dù vậy, ông Stavridis cho rằng ông Donald Trump có thể chấm dứt chiến sự giữa Nga và Ukraine bằng cách “gây áp lực lên cả hai bên để ngồi vào bàn đàm phán”.
“Và kết quả sẽ giống như hồi kết của chiến tranh Triều Tiên [1950-1953], tức là [Tổng thống Nga Vladimir] Putin … sẽ chỉ còn lại khoảng 20% [lãnh thổ quốc tế được công nhận] của Ukraine – phần mà ông ấy hiện đang nắm giữ” – ông Stavridis nói tiếp.
Theo đó, tương tự như giải pháp đình chiến trên bán đảo Triều Tiên, một số khu vực phi quân sự sẽ được thiết lập dọc chiến tuyến giữa Nga và Ukraine. Phương Tây có thể gửi quân tuần tra khu phi quân sự nhưng đó phải là lực lượng chung của NATO, chứ không phải của một hay một số quốc gia thành viên riêng lẻ.
Hiện nay, Nga đang kiểm soát 18% lãnh thổ được quốc tế công nhận của Ukraine, gồm cả bán đảo Crimea đã được sáp nhập từ năm 2014.
Ông Stavridis cho rằng nhà nước Ukraine vẫn tồn tại như một quốc gia độc lập và sẽ tiếp tục theo đuổi các chính sách mà Kiev đang tiến hành, trong đó có nỗ lực gia nhập NATO.
Ông Stavridis cho rằng Ukraine cũng sẽ có thể được kết nạp vào NATO – theo suy đoán của ông là từ 3 đến 5 năm.
Cựu chỉ huy NATO cho rằng cách dàn xếp xung đột như vậy sẽ không làm hài lòng cả Nga và Ukraine nhưng sẽ “không phải là kết cục tồi tệ nhất trên thế giới”.
Sau đó, khi được tạp chí Newsweek đề nghị giải thích chi tiết về các nhận định trên, ông Stavridis cùng ngày 9-11 cho biết lưu ý rằng yếu tố quyết định thời điểm chấm dứt chiến sự ở Ukraine phụ thuộc vào ý chí của giới lãnh đạo tại Moscow và Kiev.
“Việc đàm phán ngừng bắn và giải quyết cuối cùng sẽ mất nhiều tháng. Việc Ukraine gia nhập NATO có thể hoàn tất trong vài năm” – ông Stavridis giải thích.
Đội ngũ truyền thông của ông Trump, Bộ Ngoại giao Ukraine và chính phủ Nga chưa phản hồi đề nghị của Newsweek bình luận về nhận định của ông Stavridis.
Sau khi cuộc bầu cử tổng thống ở Mỹ ngã ngũ, cả Ukraine và Nga đều đã chúc mừng chiến thắng của ông Trump.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 6-11 đánh giá cao các cam kết tranh cử của ông Trump và hy vọng nhà lãnh đạo tương lai của Nhà Trắng có thể giúp “đưa một nền hoà bình công bằng đến gần hơn với Ukraine”.
Ngày 7-11, Tổng thống Nga Putin nói rằng mong muốn của ông Trump về việc chấm dứt chiến sự ở Ukraine “ít nhất cũng đáng được chú ý”.
* Ông James Stavridis là một Đô đốc Hải quân Mỹ (tương đương Tướng 4 sao) đã về hưu. Ông giữ chức Tư lệnh tối cao lực lượng đồng minh của NATO trong giai đoạn 2009-2013. Hiện nay, ông thường xuyên xuất hiện trên truyền hình với tư cách một nhà bình luận các vấn đề đối ngoại của Mỹ.
