Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước về kiểm toán Chuyên đề công tác đầu tư, mua sắm, quản lý và sử dụng trang thiết bị y tế (TTBYT) năm 2015 cho thấy Bộ Y tế có nhiều bất cập, lãng phí trong việc mua sắm, sử dụng TTBYT.
Tủ hút an toàn hóa học làm tủ đựng tài liệu
Về quản lý, sử dụng TTBYT là tài sản cố định, qua kiểm toán tại Bộ Y tế cho thấy một số đơn vị sử dụng TTBYT kém hiệu quả do xác định nhu cầu mua sắm chưa phù hợp với điều kiện cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực, như BV Lão khoa TW, BV Răng - Hàm - Mặt TW TP.HCM, BV Hữu nghị Việt Đức, BV Mắt TW, BV Tai - Mũi - Họng TW, BV Da liễu TW...
Từ kết quả kiểm toán 11 tỉnh, TP cho thấy có 1.225 trang thiết bị hỏng hoặc hiệu quả sử dụng thấp với nguyên giá 371,836 tỉ đồng (trang thiết bị hỏng không khắc phục được: 649 thiết bị (68,554 tỉ đồng); trang thiết bị hỏng chưa được sửa chữa: 120 thiết bị (151,763 tỉ đồng); trang thiết bị chưa hoặc ít sử dụng: 456 thiết bị (151,519 tỉ đồng).
Cùng với đó, nhiều thiết bị được đầu tư mới nhưng chưa đưa vào sử dụng hoặc mới đưa vào sử dụng đã hỏng. Như tại TP Hải Phòng, Trung tâm Y tế dự phòng có hai thiết bị (lò nung, tủ hút an toàn hóa học) được dự án ADB thuộc Cục Y tế dự phòng cấp năm 2011 đến thời điểm kiểm toán vẫn để trong phòng làm việc, sử dụng làm tủ đựng tài liệu.
Tại Cần Thơ, BV Đa khoa quận Thốt Nốt có một máy phân tích huyết học tự động (bàn giao tháng 12-2014); BV Cần thơ có 1 máy X-quang đo loãng xương (từ nguồn dự án ODA, bàn giao năm 2009) đều đã lỗi, hỏng từ khi đưa vào sử dụng, hiện đang tồn kho.
Tại tỉnh Bình Dương có 34 thiết bị của Trung tâm Y tế thị xã Bến Cát, Thuận An, được cấp từ những năm 2010 mới 100% nhưng chưa được sử dụng do không phù hợp hoặc không có nhu cầu. Tại An Giang, 133 thiết bị tại chín trung tâm y tế chưa đưa vào sử dụng từ nguồn đầu tư mua sắm của dự án xây dựng trung tâm y tế huyện và dự án do Bộ Y tế cấp phát. Tại Kon Tum, lò đốt rác thải y tế của BV Đa khoa tỉnh 3,157 tỉ đồng không hoạt động được do công nghệ lò đốt không đảm bảo các điều kiện về môi trường…
Giá vật tư y tế chênh nhau gần… chục lần
Về công tác đấu thầu, chưa ban hành các văn bản quy định cụ thể về đấu thầu TTBYT, đặc biệt là công tác xây dựng, phê duyệt kế hoạch đấu thầu mua sắm hóa chất, vật tư tiêu hao còn nhiều bất cập.
Phê duyệt giá kế hoạch giữa các bệnh viện hầu hết là khác nhau cho một loại vật tư, hóa chất của cùng một nhà cung cấp và có sự chênh lệch rất lớn giữa giá được phê duyệt cao nhất và thấp nhất.
Cụ thể, một kim cánh bướm ở BV Việt Đức là 1.090 đồng thì tại BV Chợ Rẫy là 7.350 đồng (gấp 6,7 lần); một dây truyền huyết thanh ở BV Bạch Mai là 3.675 đồng thì BV Việt Đức gấp 4,8 lần - giá 18.000 đồng; một hộp thuốc ở Viện Huyết học Truyền máu Trung ương có giá 16.718.000 đồng thì BV Thống Nhất chỉ 2.874.375 đồng…
Kiểm toán Chuyên đề công tác đầu tư, mua sắm, quản lý và sử dụng TTBYT cho thấy cùng một loại vật tư y tế nhưng có loại, giá chênh nhau tới ba đến gần bảy lần giữa các bệnh viện. Về hóa chất, có loại chênh lệch gấp 5,8 lần (một hộp Series Retic Pak reagen kit: Viện Huyết học Truyền máu Trung ương giá 16.718.000 đồng, BV Thống Nhất giá 2.874.375 đồng); gấp 3,1 lần (một hộp Cleaning Solution, BV Chợ Rẫy 1.597.000 đồng, BV Việt Đức giá 5.067.000 đồng); gấp ba lần (một thùng Diff Timepac: Viện Huyết học Truyền máu Trung ương 42.607.000 đồng, BV Chợ Rẫy 14.163.950 đồng)…
