Mùa Euro diễn ra kéo theo tình hình ANTT khá phức tạp, vì vậy Công an thường kiểm tra cư trú đột xuất các khu nhà trọ. Tuy nhiên tôi rất lo sợ nếu kẻ xấu lợi dụng giả mạo công an để vào nhà dân rất nguy hiểm. Xin hỏi trong trường hợp bị kiểm tra cư trú lúc nửa đêm, người dân có được từ chối không?
Bạn đọc Phạm Linh (TP.HCM)
Luật sư Đỗ Trúc Lâm, Đoàn Luật sư TP.HCM trả lời:
Điều 25 Thông tư 55/2021/TT-BCA quy định về việc kiểm tra cư trú như sau:
Hình thức kiểm tra cư trú được tiến hành định kỳ, đột xuất hoặc do yêu cầu phòng, chống tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự.
Nội dung kiểm tra cư trú bao gồm kiểm tra việc triển khai và tổ chức thực hiện các nội dung đăng ký, quản lý cư trú, thu thập, cập nhật, khai thác thông tin cư trú trong Cơ sở dữ liệu về cư trú; quyền và trách nhiệm của công dân, hộ gia đình, cơ quan, tổ chức; các nội dung khác theo pháp luật cư trú.
Cơ quan đăng ký, quản lý cư trú thực hiện kiểm tra việc chấp hành pháp luật về cư trú của công dân, hộ gia đình, cơ quan, tổ chức có liên quan. Khi kiểm tra được quyền huy động lực lượng quần chúng làm công tác bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức cùng tham gia. Trường hợp cơ quan cấp trên kiểm tra phải phối hợp với cơ quan đăng ký cư trú cấp dưới.
Ngoài ra, tại khoản 4 Điều 2 Luật Cư trú năm 2020 quy định cơ quan đăng ký cư trú bao gồm: Công an xã, phường, thị trấn; Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương ở nơi không có đơn vị hành chính cấp xã.
Như vậy, Công an xã, phường được quyền tổ chức kiểm tra cư trú đột xuất hoặc do yêu cầu phòng, chống tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự, kể cả vào ban đêm.
Bên cạnh đó, theo khoản 2 Điều 9 Luật Cư trú năm 2020, công dân có nghĩa vụ cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời thông tin, giấy tờ, tài liệu về cư trú của mình cho cơ quan, người có thẩm quyền và chịu trách nhiệm về thông tin, giấy tờ, tài liệu đã cung cấp.
Vì vậy, người dân cần hợp tác chấp hành làm việc với lực lượng kiểm tra cư trú. Nếu cảm thấy nghi ngờ tình trạng mạo danh Công an, người dân có thể yêu cầu được xem thẻ ngành, bảng tên của cán bộ đang làm nhiệm vụ.
Lưu ý, trường hợp người dân có hành vi chống đối, không hợp tác kiểm tra cư trú có thể bị xử phạt hành chính theo Điểm e khoản 4 Điều 9 Nghị định 144/2021 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Mức phạt là từ 4-6 triệu đồng.
