Kiện tranh chấp cái ban công

Giành nhau không gian trên và dưới

Đầu tháng 4-2012, bà Hảo nộp đơn khởi kiện bà Thúy tại TAND quận Tân Bình. Theo bà Hảo, bà là chủ sở hữu căn nhà 332 Lý Thường Kiệt, phường 6 (Tân Bình) được mua hóa giá sở hữu nhà nước trước đó. Nhà bà Thúy cạnh bên có phần ban công (chiều ngang 1,4 m kéo dài hết chiều dài căn nhà, diện tích hơn 68 m²) lầu một, lầu hai và mái lấn chiếm không gian đất của bà. Vì thế, bà yêu cầu bà Thúy phải tháo dỡ toàn bộ để trả lại không gian cho bà.

Không đồng tình, bà Thúy phản tố yêu cầu bà Hảo khôi phục lại hiện trạng hẻm đã lấn chiếm trước đó. Bà Thúy nói ban công này đã có từ trước, bà mua lại nhà vào năm 1998 chứ không trực tiếp xây dựng. Vì vậy, không thể nói bà lấn chiếm không gian nhà hàng xóm.

Cái ban công trong vụ tranh chấp không gian giữa hai nhà hàng xóm. Ảnh: HTD

Bà Thúy cho rằng ban công này đã tồn tại 40 năm, không ai tranh chấp nên bà là người được chiếm hữu ngay tình. Từ đó, bà yêu cầu nguyên đơn phải tháo dỡ các công trình, hạng mục xây dựng dưới ban công nhà bà. Bà Thúy còn nói đây là lối thông hành địa dịch và có cống thoát nước chung. Kể từ khi bà Hảo mua nhà đã xây dựng làm bít cống thoát nước, gây khó khăn cho nhà bà.

Theo bà Thúy, năm 1979, người chủ trước đã viết giấy tay bán lại cho bà Hảo. Thời điểm đó nhà này có bố trí cho 4-5 hộ thuộc xí nghiệp phụ tùng xe đạp vào ở. Họ sử dụng bên dưới ban công làm lối đi nhưng họ không ở được, gia đình bà Hảo tiếp tục sử dụng. Năm 2006, UBND TP xác lập sở hữu căn nhà theo diện vắng chủ, đến năm 2007 UBND quận bán căn nhà này cho bà Mạch Hảo theo Nghị định 61.

Giải quyết hướng nào mới thỏa đáng?

Xử sơ thẩm, TAND quận Tân Bình nhận định hai căn nhà của bà Hảo và bà Thúy có cùng nguồn gốc từ một chủ nhà, sau đó được phân chia và chuyển dịch qua nhiều đời chủ. Căn cứ theo họa đồ hiện trạng phần đất nằm dưới phần ban công không thể hiện trong những lần chuyển dịch quyền sở hữu từ các chủ cũ qua bà Thúy.

Theo tòa, bà Thúy cho rằng bà không phải là người xây dựng nhà mà chỉ là người được thừa hưởng quyền sử dụng từ các chủ cũ trước. Và những người này đã chiếm hữu ngay thẳng, liên tục, công khai từ hơn 40 năm. Vì vậy, việc bà Thúy nói mình xác lập sở hữu phần đất này là chưa chính xác. Bởi theo khoản 2 Điều 247 BLDS thì người chiếm hữu tài sản thuộc hình thức sở hữu nhà nước không có căn cứ pháp luật thì dù ngay tình, liên tục, công khai, dù thời gian chiếm hữu là bao lâu cũng không thể trở thành chủ sở hữu tài sản đó.

Cạnh đó, việc bà Thúy cho rằng phần đất dưới ban công là lối thông hành địa dịch, thoát nước chung của hai nhà nhưng không chứng minh được. Vì vậy, những căn cứ của bà là không thể chấp nhận. Ngược lại, nguyên đơn chứng minh được phần ban công nhà bà Thúy lấn chiếm phần không gian nên chấp nhận yêu cầu khởi kiện, buộc tháo dỡ toàn bộ ban công nói trên. Bà Thúy kháng cáo.

Tại phiên phúc thẩm, HĐXX nhận định án sơ thẩm có những vi phạm về tố tụng như chưa triệu tập đủ người liên quan, người đại diện ủy quyền chưa đúng luật… Theo HĐXX, cái ban công nhà bị đơn là phần đã hiện hữu từ trước, nguyên đơn mua nhà sau. Vì thế cần đảm bảo tính ổn định của cái ban công trước khi xem xét giải quyết yêu cầu. Từ đó, tòa hủy án giao về cho cấp sơ thẩm giải quyết lại và lưu ý cấp sơ thẩm giải quyết lại “sao cho thỏa đáng”.

Tuy nhiên, tòa phúc thẩm không nêu rõ hướng giải quyết như thế nào mới là thỏa đáng. Vì vậy, vụ án này hứa hẹn sẽ còn gay cấn và không biết khi nào sẽ có điểm dừng.

HOÀNG YẾN