Ngày 15-10, tờ The Times of Israel đưa tin Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin gửi một lá thư đến Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant và Bộ trưởng Các vấn đề chiến lược Israel Ron Dermer, trong đó hối thúc Israel phải giải quyết cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Dải Gaza trong 30 ngày tới.
Theo The Times of Israel, bức thư trên được ngoại trưởng và bộ trưởng quốc phòng Mỹ ký vào ngày 13-10.
Trong thư, hai quan chức Mỹ đã phàn nàn về việc lượng hàng cứu trợ nhân đạo cho người dân Dải Gaza đã giảm đáng kể trong vài tháng qua.
Ông Blinken và ông Austin cho biết những diễn biến như vậy đặt ra câu hỏi về cam kết của Israel trong việc không hạn chế dòng viện trợ vào Dải Gaza và việc nước này sử dụng vũ khí của Mỹ theo đúng luật pháp quốc tế.
Hai quan chức Mỹ nhấn mạnh rằng “việc không chứng minh cam kết lâu dài và liên tục trong việc thực hiện và duy trì các biện pháp trên có thể ảnh hưởng tới chính sách của Mỹ theo bản ghi nhớ NSM-20 và luật pháp Mỹ có liên quan”.
Trong NSM-20, Washington yêu cầu các đồng minh khi nhận viện trợ quân sự của Mỹ phải đảm bảo việc tuân thủ luật pháp quốc tế, bao gồm luật nhân đạo quốc tế.
Nếu bị nhận xét là không tuân thủ bản ghi nhớ trên, chính quyền Israel sẽ bị coi là vi phạm luật pháp Mỹ và có thể đình chỉ viện trợ quân sự Mỹ dành cho Israel.
“Để đảo ngược quỹ đạo đang đi xuống của hoạt động nhân đạo và phù hợp với những cam kết của chúng tôi [Mỹ], Israel phải bắt đầu ngay bây giờ và trong vòng 30 ngày, hành động theo các biện pháp cụ thể” – bức thư viết.
Theo The Times of Israel, các yêu cầu chi tiết của Washington tập trung vào 3 hạng mục: tăng nguồn cứu trợ nhân đạo vào Dải Gaza vào đầu mùa đông năm nay, tạo điều kiện thuận lợi cho các tuyến đường cung cấp viện trợ qua ngã Jordan và chấm dứt tình trạng “cô lập” ở miền bắc Dải Gaza.
Ngoài ra, ông Blinken và ông Austin thừa nhận mối quan ngại của Israel về quan hệ của một số thành viên Cơ quan Liên Hợp Quốc về cứu trợ người tị nạn Palestine (UNRWA) với lực lượng Hamas như Tel Aviv nêu trong một luật mới được thông qua gần đây. Trong luật, Israel đã cấm UNRWA hoạt động tại nước này.
Phía Mỹ cho rằng việc ban hành lệnh hạn chế như vậy sẽ tàn phá hoạt động cứu trợ nhân đạo tại Dải Gaza vào thời điểm quan trọng này và từ chối các dịch vụ giáo dục và xã hội thiết yếu cho hàng chục nghìn người Palestine ở khu Bờ Tây và Đông Jerusalem, do đó “có thể gây ra những tác động theo luật pháp và chính sách có liên quan của Mỹ”.
Ngày 15-10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller đã xác nhận có một bức thư như The Times of Israel đã đọc, song lưu ý rằng đây là tài liệu mà Washington không có kế hoạch công khai.
Mỹ đã nhiều lần gióng lên hồi chuông cảnh báo về các vấn đề cứu trợ nhân đạo ở miền bắc Dải Gaza.
Theo tin từ Lầu Năm Góc, Bộ trưởng Austin đã điện đàm với người đồng cấp Gallant hôm 13-10 và “nêu lên tình hình nhân đạo tồi tệ ở Gaza và nhấn mạnh rằng cần phải thực hiện các biện pháp để giải quyết vấn đề này”.
Cùng ngày, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris - ứng cử viên của đảng Dân chủ trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay – cũng kêu gọi Israel hành động nhiều hơn nữa để tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển cứu trợ nhân đạo vào miền bắc Dải Gaza.
