Bộ Ngoại giao Nga cho biết Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson sẽ thực hiện chuyến thăm đầu tiên tới Moscow trong hai ngày 11 và 12-4 để “chờ nghe giải thích về vụ tấn công tên lửa của Mỹ ở Syria”. Chuyến đi lần này của cựu trùm dầu khí Mỹ bị phủ bóng đêm bởi nhiều sự kiện nóng: Các cáo buộc Nga can thiệp bầu cử, hỗ trợ vụ tấn công hóa học ở Syria và mới nhất là căng thẳng Moscow-Washington vụ 59 quả tên lửa Mỹ dội thẳng vào căn cứ không quân Syria.
Chuyến thăm “bão táp”
Vài giờ sau vụ tấn công tên lửa của Mỹ nhằm vào căn cứ không quân Shayrat ở tỉnh Homs, Syria đêm 6-4, ông Tillerson là người đầu tiên đại diện chính quyền Tổng thống Trump chỉ trích Nga.
Đứng trong phòng họp chật hẹp cùng với cố vấn an ninh quốc gia H.R. McMaster, ngoại trưởng Mỹ tuyên bố Nga đã “thất bại” khi không làm tròn nghĩa vụ loại bỏ kho vũ khí hóa học của Syria theo thỏa thuận năm 2013. Ông tố cáo: “Nga hoặc là đồng lõa hoặc đơn giản là thiếu năng lực để dứt điểm vụ việc”.
New York Times đánh giá những tuyên bố cứng rắn đó của ông Tillerson sẽ làm cho công việc của ông hai ngày tại Nga khó khăn hơn. Ông sẽ gặp người đồng cấp Nga Sergey Lavrov và có khả năng gặp cả Tổng thống Vladimir Putin, phải đối mặt với cơn thịnh nộ của điện Kremlin vì vụ không kích tên lửa ở Syria cùng với các cáo buộc từ phía Mỹ rằng Moscow đồng lõa với chính phủ Syria trong vụ tấn công hóa học ở tỉnh Idlib.
Trong khi đó, một quan chức ngoại giao Nga cho rằng thái độ gay gắt của Washington đối với Moscow đã có sự tính toán trước. “Họ muốn phô trương sức mạnh để có thể bắt đầu bằng một loạt syêu cầu lớn” - vị quan chức Nga nói. Phương Tây hy vọng lập trường cứng rắn của Washington sẽ tạo áp lực thúc đẩy tìm giải pháp chính trị chấm dứt nội chiến Syria vốn bị đình trệ bấy lâu, Financial Times cho biết.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson trong cuộc gặp song phương với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vừa qua. Ảnh: AP
Phép thử sớm cho Mỹ
Ông Tillerson dự kiến bàn thảo với người đồng cấp Nga Sergey Lavrov hàng loạt vấn đề song phương, khủng hoảng Ukraine, Syria, Triều Tiên và cuộc chiến chống khủng bố. Hãng tin Reuters nhận định chuyến thăm Moscow lần này của ông Tillerson sẽ là phép thử sớm xem liệu chính quyền Trump có thể tận dụng được vụ tấn công Syria để hoạch định và thực thi chiến lược chấm dứt nội chiến Syria hay không. Suy cho cùng chính quyền ông Trump muốn tập trung đánh bại IS ở Syria chứ không phải khơi mào xung đột với Nga hay với chính phủ Syria.
Đây cũng là cơ hội để kiểm tra khả năng ngoại giao của cựu giám đốc điều hành tập đoàn dầu khí ExxonMobil với trọng trách “tháo ngòi nổ”, ngăn nguy cơ đối đầu Nga-Mỹ. Ông cũng phải tìm cách buộc Tổng thống Putin nhượng bộ một số vấn đề, trong đó có loại bỏ kho vũ khí hóa học tại Syria và thúc ép ông Assad đàm phán về tương lai của Syria.
Ông Antony Blinken, trợ lý cho cựu Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, cho rằng ông Tillerson nên “thực tế” trong cuộc gặp lần này và nên gửi cho Nga thông điệp: “Nếu các bạn không kiềm chế được ông Assad, chúng tôi sẽ hành động mạnh hơn”.
| Nga rút khỏi Syria, ông Putin sẽ quay lại G7 Ông Tillerson dự kiến đáp chuyến bay tới Moscow ngày 11-4 mang theo một “tối hậu thư” của G7, yêu cầu Tổng thống Putin rút lực lượng vũ trang của Nga tại Syria, đồng thời chấm dứt sự ủng hộ chính quyền Tổng thống Syria Assad. Bên cạnh cách tiếp cận cứng rắn mà Mỹ và các đồng minh phương Tây đang áp dụng đối với Nga, các nhà ngoại giao cũng đang tích cực làm việc “phía sau hậu trường” và để ngỏ khả năng mời Tổng thống Putin quay trở lại bàn nghị sự của G7. Đây cũng là khát khao bấy lâu nay của nhà lãnh đạo Nga, theo Telegraph. ______________________________ “Thời điểm diễn ra chuyến thăm Nga của ông Tillerson rất thích hợp và ông ấy sẽ giải thích cho Nga biết được đâu là mục tiêu của Mỹ ở Trung Đông” - Evelyn Farkas, cựu phó trợ lý bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách các vấn đề Nga. |
