Sáng 28-2, ĐH Quốc gia TP.HCM tổ chức tọa đàm: “Chương trình thu hút, giữ chân và phát triển 350 nhà khoa học trẻ xuất sắc, các nhà khoa học đầu ngành công tác tại ĐH Quốc gia TP.HCM”.
Tại đây, đại diện các nhà khoa học, lãnh đạo các cơ sở đào tạo thành viên thẳng thắn chia sẻ tầm quan trọng của các điều kiện để nhà khoa học yên tâm làm việc.
Sau 5, 6 năm "vẫn sống sót"
GS.TS Võ Văn Tới, Nguyên Trưởng khoa Kỹ thuật Y sinh, Trường ĐH Quốc tế đánh giá cao chính sách thu hút nhà khoa học giỏi của ĐH Quốc gia TP.HCM vừa đưa ra. Theo ông, sáng kiến này sẽ giúp ĐH này lên tầm cao mới, tạo cơ hội cho các bạn trẻ cống hiến, thực hiện hoài bão của mình.
Ngoài ra, điều GS.TS Võ Văn Tới thấy hài lòng nhất khi từ ở nước ngoài về Việt Nam làm việc là tình người, cùng sự ủng hộ hết mình và tin tưởng vô điều kiện của các lãnh đạo ĐH Quốc gia TP.HCM ngay từ ban đầu, giúp ông vượt qua những khó khăn về mọi mặt. Nhờ đó, chỉ sau ba tháng ông đã thành lập bộ môn Kỹ thuật y sinh, trong khi ở Hoa Kỳ phải mất 18 năm.
Ông đã đưa một bộ môn từ khi chưa ai biết đến nhiều và đến nay đã gần 10 trường ĐH thành lập ngành/bộ môn này. Riêng khoa ông làm việc đến nay có 28 cán bộ, giảng viên, nhân viên. Trong đó nhiều giảng viên trẻ đạt nhiều giải thưởng danh giá trên thế giới và Việt Nam.
Chia sẻ hành trình đi du học và “trở về” của mình, PGS.TS Nguyễn Thanh Bình, Trưởng bộ môn Ứng dụng tin học (Khoa Toán – Tin học, Trường ĐH Khoa học tự nhiên) cho hay ông tốt nghiệp ĐH năm 2008, sau đó tốt nghiệp thạc sĩ (2010) và tiến sĩ năm 2013 tại Pháp. Sau thời gian du học, ông trở về Việt Nam làm việc nhưng bốn năm đầu gặp khá nhiều khó khăn, như lương thấp, xoay sở kinh tế gia đình khó khăn, xin kinh phí cấp tài trợ cho nghiên cứu khó, mối quan hệ chưa nhiều…
Nhưng công tác một thời gian, ông thấy môi trường làm việc tốt, nhiều nhà giáo/nhà khoa học giỏi, sinh viên có sự chịu khó học hỏi, được hỗ trợ chính sách nghiên cứu, được động viên, ủng hộ từ thầy cô… Dần dần, ông đã có những thành tích trong công tác. Ví dụ như công bố hơn 50 bài báo khoa học, giải Quả cầu vàng của Bộ Khoa học và công nghệ năm 2021, Huy hiệu tuổi trẻ sáng tạo, giải thưởng thanh niên tiêu biểu…
“Sau 5, 6 năm làm việc, một số bạn bè nhắn hỏi “Bình ơi cần trợ giúp gì không”, tôi trả lời “mình vẫn sống sót đó”. Nói vui thế để thấy mặc dù không thể so sánh với thu nhập ở nước ngoài nhưng với những thay đổi tích cực hơn về môi trường làm việc, chính sách thu nhập… đã hỗ trợ rất nhiều để nhà khoa học làm việc tốt hơn” – PGS.TS Bình chia sẻ.
Thầy cô về trường ĐH không phải đam mê kiếm tiền!
Lý giải thêm về đề án thu hút nhà khoa học giỏi, PGS.TS Vũ Hải Quân, giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM cho rằng công tác cán bộ rất quan trọng. Một môi trường ĐH làm việc mà không có những người xuất sắc, đam mê cống hiến sẽ rất khó trở thành ĐH đúng nghĩa.
Theo PGS.TS Vũ Hải Quân, ba nhân tố quan trọng để thu hút các nhà khoa học giỏi, gồm không gian tự chủ, sáng tạo hay nói cách khác là sự trao quyền; không gian đóng góp, cống hiến; không gian phát triển và thăng tiến.
“Chính sách thu hút nhân tài có rất nhiều nhưng khó thành công nếu lý tưởng quá. Vì vậy, có thể chính sách ĐH Quốc gia TP.HCM đưa ra không quá lớn nhưng phù hợp thực tiễn để có thể thực hiện được” – PGS.TS Vũ Hải Quân nói.
Ngoài chính sách chung của ĐH Quốc gia TP.HCM, các cơ sở đào tạo thành viên cũng có những chính sách, đãi ngộ riêng để thu hút nhân tài.
Như tại Trường ĐH Bách khoa, PGS.TS Mai Thanh Phong, Hiệu trưởng trường cho hay theo đề án riêng của trường, mức đãi ngộ về thu nhập sẽ tùy theo năng lực, vị trí việc làm. Cụ thể, thu nhập của giáo sư hoàn thành công việc theo quy định có thu nhập trung bình 60 triệu đồng/tháng, Phó giáo sư trung bình 50 triệu đồng/tháng, với tiến sĩ mới vào trường là khoảng 25 triệu đồng/tháng….
Ngoài ra, trường còn hỗ trợ không gian làm việc và nghiên cứu cho thầy cô, trang thiết bị và kinh phí thực hiện dự án nghiên cứu….
Trường ĐH Kinh tế Luật cũng đưa ra chính sách thu hút một lần đáng chú ý, như với giáo sư là 350 triệu đồng/người, phó giáo sư 250 triệu đồng/người, tiến sĩ 150 triệu đồng/người.
Tuy nhiên, theo PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh, Hiệu trưởng trường cho hay để giữ chân nhà khoa học, chính sách tài chính quan trọng nhưng không phải duy nhất với nhà khoa học. Do đó, ngoài vấn đề đảm bảo thu nhập cho các nhà khoa học, trường tạo điều kiện để họ có không gian làm việc tốt, được phát triển sự nghiệp.
Ngoài ra, trường còn đưa ra định hướng phát triển nhà khoa học là những chuyên gia, với ba bậc, bậc 3 được đối xử tương đương như hiệu trưởng, bậc 2 như trưởng khoa, bậc một như Phó trưởng khoa.
PGS.TS Nguyễn Hoàng Tú Anh, Hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ thông tin, cũng thông tin, năm 2021, khi trường được chuyển sang cơ chế tự chủ, trường đã triển khai ngay chính sách thu hút tiến sĩ với thu nhập 30-35 triệu đồng/tháng. Và từ đó đến nay, thu nhập trung bình của tiến sĩ trở lên nếu làm quản lý khoảng từ 60 triệu đồng/tháng, nếu không làm quản lý sẽ từ 35 triệu đồng/tháng.
“Mức này để minh chứng rằng không phải trường công là thu nhập thấp mà đảm bảo mức sống ổn, có thể chưa sống khỏe so với doanh nghiệp nhưng tôi tin rằng tất cả thầy cô đã đến làm việc cho trường ĐH đều có đam mê truyền kiến thức chứ không phải đam mê kiếm tiền.
Thu nhập chỉ là một phần, quan trọng là họ sẽ có được môi trường làm việc tốt, sự hỗ trợ lẫn nhau giữa các đơn vị, đầu tư của trường cho nghiên cứu, chất lượng sinh viên hàng đầu..." - PGS.TS Tú Anh bày tỏ.
Theo đề án của ĐH Quốc gia TP.HCM, giai đoạn từ 2023-2030 sẽ thu hút 350 nhà khoa học trẻ xuất sắc, nhà khoa học đầu ngành về làm việc tại đây.
Riêng trong đợt đầu tiên của năm 2024 này, ĐH Quốc gia TP.HCM sẽ tuyển dụng 65 chỉ tiêu.
Đối với nhà khoa học trẻ xuất sắc trong thời gian hai năm đầu: được cấp 1 đề tài nghiên cứu khoa học loại C (kinh phí tối đa 200 triệu đồng). Năm thứ ba: được cấp 1 đề tài loại B (tối đa 1 tỷ đồng). Năm thứ tư: được hỗ trợ đầu tư phòng thí nghiệm phục vụ nghiên cứu khoa học, kinh phí tối đa 10 tỷ đồng. Năm thứ năm: được hỗ trợ, hướng dẫn thủ tục, quy trình xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh Phó Giáo sư cấp Nhà nước.
Đối với các nhà khoa học đầu ngành trong thời gian hai năm đầu: được cấp 1 đề tài nghiên cứu khoa học loại B với kinh phí tối đa 1 tỷ đồng. Các năm tiếp theo, được hỗ trợ đầu tư phòng thí nghiệm phục vụ nghiên cứu khoa học, kinh phí tối đa 30 tỷ đồng; được hỗ trợ thành lập nhóm nghiên cứu mạnh; hỗ trợ đăng ký chủ trì đề tài các cấp.
