Mới đây (ngày 7-3), ngư dân ta đã phát hiện và báo lực lượng chức năng truy bắt một tàu cá Trung Quốc tiến rất sâu vào vùng biển Đà Nẵng đánh bắt trộm hải sản (cách bờ khoảng 18 hải lý). Theo bộ đội biên phòng Đà Nẵng, đây là vụ tàu cá Trung Quốc đánh trộm “liều lĩnh” nhất trong số hàng trăm vụ bị phát hiện gần đây.
Chưa bao giờ liều lĩnh như thế
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, Đại tá Lê Tiến Hưng, Tham mưu trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng TP Đà Nẵng, cho biết tàu nước ngoài đã nhiều lần xâm phạm vùng biển Việt Nam nhưng vào sâu như lần vừa rồi thì khá hiếm. “Họ vào thả dập cua để bắt trộm cua, ghẹ. Khi rút đi, tàu này còn cắt lưới đánh cá của ngư dân ta. Chưa bao giờ họ liều lĩnh như thế. Thường thì họ đi một tổ gồm 3-4 chiếc nhưng lần này chỉ có một chiếc là tiến sát vào” - ông Hưng cho hay.
Theo một số ngư dân, mùa tháng 3 là mùa cá nên ngư dân Trung Quốc đi đánh bắt rất đông. Tại các vùng biển ven bờ của Đà Nẵng và một số địa phương lân cận thường xuất hiện các loài cá cam, cá bột có giá trị nên các đội tàu của Trung Quốc liều lĩnh tiến vào để đánh bắt trộm. Nhiều tàu còn sử dụng cả các loại canô, xuồng cao tốc để di chuyển áp sát bờ quăng lưới, rồi cho tàu lớn vào “thu hoạch” và rút ra rất nhanh. “Mùa này, khi các loài cá cam, cá bột bắt đầu khan hiếm, các tàu Trung Quốc chuyển sang dập cua trộm (đặt các hộp bắt cua, ghẹ dưới đáy biển)” - một ngư dân khác cho biết.
Lược đồ các tàu cá nước ngoài xâm phạm vùng biển Việt Nam đánh bắt trộm. Đồ họa: KD
Tấn công ngư dân
Ông Trần Văn Lĩnh, Quyền Chủ tịch Hội Nghề cá Đà Nẵng, cho hay lâu này các tàu cá Trung Quốc xâm nhập sâu vào vùng biển của Đà Nẵng không phải là ít. “Các tàu này được trang bị hiện đại, có công suất lớn hơn nhiều so với tàu của ngư dân ta. Ngư dân khi gặp các tàu đánh bắt trộm đều báo về lực lượng chức năng biết, còn không dám tiến lại gần vì chúng rất hung dữ” - ông Lĩnh nói.
Ngư dân Lê Văn Đông (quê Tư Nghĩa, Quảng Ngãi) cho hay khác với ngư dân ta thường vươn ra các ngư trường xa, các tàu cá của Trung Quốc thường vào đánh bắt trộm ở vùng biển ven bờ. Dưới sự hỗ trợ của các tàu khác, số tàu cá này ngày càng hung hăng. Trong khi đó “từ giữa tháng 5 trở đi, Trung Quốc bắt đầu thực hiện lệnh cấm biển đến ngày 1-8. Chúng tôi cực lực phản đối lệnh cấm này. Đây không phải là biển của Trung Quốc mà họ có quyền áp đặt lệnh cấm. Đây là biển Việt Nam nên chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục ra khơi, bám biển” - anh Đông bức xúc.
Đầu năm đến nay, hàng chục vụ xâm phạm
Trong năm 2014, Bộ đội biên phòng TP Đà Nẵng đã phát hiện 286 tàu cá nước ngoài xâm phạm vùng biển phía đông bắc Đà Nẵng (cách bờ khoảng 40-50 hải lý). Có sáu trường hợp tàu Trung Quốc tông va, bắt giữ trái phép tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi, Khánh Hòa trong khu vực quần đảo Hoàng Sa. Từ đầu năm đến nay đã có hàng chục trường hợp tàu cá của ngư dân Trung Quốc xâm phạm chủ quyền vùng biển Việt Nam để đánh bắt trộm.
Về phương án đấu tranh lâu dài, ông Hưng cho rằng ngư dân ta phủ sóng khắp các vùng biển nên họ chính là tai mắt của lực lượng chức năng trên thực địa. Do đó sẽ tăng cường kết nối thông tin liên lạc giữa biển - bờ để kịp thời phát hiện, truy đuổi các tàu cá nước ngoài xâm phạm vùng biển chủ quyền, đánh bắt trộm. “Hiện các phương tiện tàu bè của mình tốc độ chưa cao, tàu lại nhỏ, khả năng chịu sóng lớn kém. Khi tàu mình xuất kích thì các tàu này đã kịp thời thoát ra ngoài vùng lãnh hải nên cần phải có sự đầu tư trang bị cho lực lượng thực thi nhiệm vụ” - ông Hưng cho hay. Ông Hưng cũng khuyến cáo bà con ngư dân cần nêu cao tinh thần cảnh giác, kịp thời thông báo tình hình, diễn biến trên biển về lực lượng biên phòng biết và xử lý.
Đối xử nhân đạo với ngư dân vi phạm Theo Bộ đội biên phòng TP Đà Nẵng, các tàu cá của Việt Nam khi ra đánh bắt gần khu vực quần đảo Hoàng Sa thì thường xuyên bị các tàu Trung Quốc bao vây, cướp bóc. Đa số các tàu bị nạn là của tỉnh Quảng Ngãi. Nhiều lần phía Trung Quốc còn tịch thu hết tài sản, ngư lưới cụ, chỉ cho đủ một lượng dầu để tàu chạy được về Đà Nẵng. Theo ông Hưng, những trường hợp tàu cá Trung Quốc bị phát hiện, bắt giữ đang đánh bắt trộm trên vùng biển Việt Nam thì lực lượng chức năng chỉ lập biên bản vi phạm, chụp ảnh và phóng thích ngay trên biển. “Chúng tôi chỉ ghi nhận lại những chứng cứ để đấu tranh ngoại giao chứ không bắt giữ tàu hay tịch thu thủy sản, ngư lưới cụ như một số quốc gia khác vẫn làm. Họ cũng là những ngư dân làm ăn trên biển như ngư dân của ta nên phải được đối xử nhân đạo” - ông Hưng cho biết. ____________________________________________ Thủ đoạn của các tàu đánh bắt trộm là lợi dụng khi đêm xuống, các tàu này tăng hết tốc độ, áp sát bờ biển Việt Nam để đặt thả lưới, dập cua. Khi trời vừa hửng sáng thì nhanh chóng thu gọn dụng cụ, rút chạy ra ngoài lãnh hải của ta. Đại tá LÊ TIẾN HƯNG, Tham mưu trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng TP Đà Nẵng
Khi họ gặp tàu ngư dân ta ở vùng biển gần thì né tránh để khai thác trộm. Còn ra vùng biển xa, họ mới áp sát tấn công, cướp hết thủy sản và đồ nghề đánh bắt.
Ông TRẦN VĂN LĨNH, Quyền Chủ tịch Hội Nghề cá Đà Nẵng
Tàu cá của Trung Quốc là loại tàu vỏ gỗ và rất giống với chiếc tàu đã đâm chìm tàu cá ĐNa 90152 của bà Huỳnh Thị Như Hoa (ngụ Thanh Khê, Đà Nẵng) hồi tháng 5-2014 trên vùng biển Hoàng Sa (Việt Nam). Khi thấy có tàu cá Việt Nam, tàu này vẫn ngang nhiên thả lưới. Tuy nhiên, khi tàu biên phòng đến nơi thì tàu cá Trung Quốc đã bỏ chạy.
Ngư dân TRƯƠNG VĂN PHƯƠNG, phường Xuân Hà, quận Thanh Khê, Đà Nẵng |