Theo trang Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng (SCMP), sau cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trả lời tờ báo Wall Street Journal rằng: “Ông ấy đã nói về lịch sử của Trung Quốc và Triều Tiên. Không phải Triều Tiên mà là bán đảo Triều Tiên. Và bạn biết đấy, chúng ta đang nói về lịch sử ngàn năm với vô số cuộc chiến. Và bán đảo Triều Tiên thực sự là một phần của Trung Quốc. Và sau khi nghe ông Tập nói trong 10 phút, tôi nhận ra vấn đề không đơn giản”.
Trang Quartz sau đó đăng tải tuyên bố này của ông Trump và gây ra sự phẫn nộ trong đại bộ phận người Hàn Quốc hôm 18-4. Đáng chú ý, tuyên bố này được công bố trong thời điểm những người Hàn Quốc đặc biệt nhạy cảm trước những phát ngôn của ông Trump giữa lúc căng thẳng dâng cao giữa Triều Tiên và Hàn Quốc. Một số người đã chỉ trích Tổng thống Trump, gọi tuyên bố này là một sự xuyên tạc lịch sử và phá hoại chủ quyền Hàn Quốc.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc gặp ở Florida hồi đầu tháng 4. Ảnh: AFP
Hiện chưa rõ việc ông Donald Trump nói nhầm là do ông Tập Cận Bình giải thích sai, hay là do chính ông Trump hiểu nhầm như vậy. Nhà Trắng không đưa ra phản ứng.
Tờ Quartz cho biết có nhiều điểm trong lịch sử có thể bị hiểu nhầm về một nước Triều Tiên (trước khi trở thành hai nước Triều Tiên và Hàn Quốc như hiện nay) từng thuộc về Trung Quốc. Theo SCMP, bán đảo Triều Tiên từ lâu đã có nhiều gắn bó với Trung Quốc về văn hóa lẫn lịch sử nhưng không nằm dưới sự kiểm soát lãnh thổ trực tiếp và chính thức từ Trung Quốc cho dù nhiều lần bị Trung Quốc xâm chiếm và bắt triều cống.
Nhà sử học Kyung Moon Hwang đã có bài viết đăng trên tờ Korea Times rằng ông Tập Cận Bình và ông Donald Trump có lẽ đang nhắc tới hệ thống các nước chư hầu giữa các đời hoàng đế Trung Hoa và các vương triều của Triều Tiên, được bảo hộ nhưng đổi lại phải cống phẩm cho Trung Quốc.
Sự ra đời của bán đảo Triều Tiên hiện đại có thể được rà lại từ giữa thế kỷ 17 sau sự hợp nhất của ba vương quốc: Goguryeo, Silla và Baekjae. Cái tên “Triều Tiên” bắt nguồn từ Goguryeo (Cao Câu Ly), vương quốc đầu tiên được cho là thành lập một thực thể chính trị vào đầu thế kỷ thứ 1 trước Công nguyên. Cao Câu Ly là một vương quốc ở phía Bắc bán đảo Triều Tiên và Mãn Châu.
Hệ thống chư hầu này bắt đầu sau khi ba vương quốc trên hợp nhất với sự trợ giúp của Trung Quốc. Hệ thống chư hầu kéo dài từ thế kỷ 17 tới thế kỷ 19. Theo nhà sử học Hwang, chỉ có hai thời điểm trong lịch sử là tình hình có vẻ gần với ý "Triều Tiên là một phần của Trung Quốc" hơn cả, Koreaboo cho biết.
Lần thứ nhất, ở thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên, nhà Hán thiết lập bốn "vùng" ở phần phía Bắc của bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên, những vùng này mang tính chất giống như cách Anh đô hộ Ấn Độ, chứ chúng không hẳn là một phần chính thức của Trung Quốc. Tuy nhiên, các nhà sử học Trung Quốc vẫn cố gắng tranh cãi rằng điều này đặt bán đảo Triều Tiên vào "lịch sử của Trung Quốc", theo Quartz.
Thời điểm thứ hai là vào thế kỷ 13 sau Công nguyên, khi đế chế Mông Cổ thống trị toàn cầu, bao gồm cả Trung Quốc và bán đảo Triều Tiên sau bảy chiến dịch chiếm bán đảo.
Tuy nhiên, GS Hwang cho biết: "Ngay cả khi đó, những người Mông Cổ kiểm soát Trung Quốc một cách trực tiếp hơn Triều Tiên". Theo GS Hwang, bỏ qua câu hỏi liệu Mông Cổ có tính bán đảo Triều Tiên là thuộc Trung Quốc hay không thì lúc đó Triều Tiên hay Trung Quốc cũng chỉ là chư hầu của Mông Cổ mà thôi.
Căn cứ vào lịch sử như vậy, GS Hwang cho rằng ông Tập Cận Bình có thể chỉ nói ngắn gọn với Trump rằng "Trung Quốc từng thống trị Triều Tiên", hoặc "Trung Quốc và Triều Tiên từng thuộc cùng một đế chế" và Trump đã tự hiểu theo cách của mình rằng Triều Tiên là "một phần của Trung Quốc".
Cũng có thể là những người phiên dịch của hai vị lãnh đạo đã dịch không chính xác. "Dù sao chúng ta có thể không bao giờ biết ông Tập đã thực sự nói gì với Trump" - ông Hwang nói.
Trên một trang web hỏi đáp nổi tiếng của Trung Quốc, một người dùng đã từng đặt câu hỏi: "Những người (ở bán đảo) Triều Tiên có biết rằng bán đảo từng là một phần của Trung Quốc hay không?" và câu trả lời được ưa thích nhất là: "Bạn đã bị nhầm lẫn".
