Trong thời gian qua, Mỹ cùng một số quốc gia như Úc và Nhật Bản đã tổ chức nhiều hoạt động tuần tra trên biển Đông với danh nghĩa là bảo vệ tự do hàng hải tại vùng biển.
Các tàu khu trục và tàu tuần tra của Mỹ đã có một số lần tiếp cận một số đảo TQ chiếm đóng trái phép tại Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam, đi sâu vào vùng 12 hải lý quanh các đảo. TQ đã nhiều lần bày tỏ thái độ tức giận và đe dọa sẽ phản ứng cứng rắn nếu cảm thấy bị đe dọa.
Trong một buổi họp kín ở Bắc Kinh ngày 16-7, Đô đốc Tôn Kiến Quốc, Phó Tổng Tham mưu trưởng quân đội TQ, lớn tiếng khẳng định các mối lo ngại tự do hàng hải bị đe dọa là không có thật. Ông cho rằng vấn đề này đang bị "thổi phồng" bởi một số quốc gia.
Đô đốc Tôn Kiến Quốc, Phó Tổng Tham mưu trưởng quân đội TQ. Ảnh: SCMP
Theo biên bản cuộc họp mà hãng tin Reuters tiếp cận được, ông Tôn đã ngang ngược khẳng định: "Tự do hàng hải tại biển Đông có bị ảnh hưởng bao giờ đâu? Từ trước đến nay, vấn đề này chưa bao giờ xảy ra. Sẽ không có vấn đề gì trong tương lai nếu như không có ai đó giở trò".
Ông Tôn cũng khăng khăng nói rằng TQ là nước được hưởng lợi nhiều nhất từ tự do hàng hải trên biển Đông, do đó sẽ không để bất kỳ ai làm tổn hại sự tự do này.
"Trung Quốc kịch liệt phản đối các hoạt động quân sự nhân danh tự do hàng hải, gây ra các mối đe dọa về quân sự. Các hoạt động này thách thức và không tôn trọng luật biển quốc tế" - ông Tôn cáo buộc ngược lại các nước đã tổ chức tuần tra trên biển Đông. Ông cho rằng các hoạt động này mới là điều "gây tổn hại đến tự do hàng hải" và cảnh báo chúng sẽ kết thúc "trong thảm họa".
Tàu khu trục USS Curtis Wilbur tuần tra tự do hàng hải trên biển Đông hồi tháng 8-2015. Ảnh: REUTERS
Ông Tôn Kiến Quốc không nói cụ thể những hậu quả trên sẽ là gì. Tuy nhiên, ông không quên nhắc rằng phán quyết mới đây của Tòa Trọng tài quốc tế sẽ thúc đẩy quân đội TQ nâng cao năng lực của mình. "Quân đội TQ có vai trò quyết định trong việc bảo vệ chủ quyền và lợi ích của TQ" - ông Tôn khẳng định.
Ngày 12-7 vừa qua, Tòa Trọng tài quốc tế đã đưa ra phán quyết tuyên bố TQ không có cơ sở pháp lý để tuyên bố "quyền lịch sử" trong vùng biển mà họ áp đặt "đường chín đoạn". Chính phủ Bắc Kinh đã tuyên bố sẽ không tuân thủ phán quyết của tòa trọng tài và khẳng định sẽ tiếp tục các hoạt động xây đắp đảo nhân tạo và căn cứ trên biển Đông.
