Dân bức xúc vì đạo đức chấp hành viên

“Ngoài việc củng cố chuyên môn, các cán bộ, chấp hành viên còn phải nâng cao kỹ năng dân vận, thuyết phục và đạo đức nghề nghiệp để tránh xảy ra những trường hợp đáng tiếc” - ông Nguyễn Thanh Thủy, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự (THADS), đã từng phát biểu.

Hậu quả lớn

Giữa năm 2009, ông Mai Viết Đa (67 tuổi) đã được người dân phát hiện chết do tự thiêu trên đường Vi Ba, phường 6, TP Vũng Tàu. Cùng lúc ông Đa tự thiêu, THADS tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đang cưỡng chế một phần căn nhà 134 Lê Lợi để giao cho người mua nhà.

Trước đó, tòa tỉnh đã công nhận sự thỏa thuận giữa ông Đa (bị đơn) và các em ông rằng ông Đa thanh toán 1,1 tỉ đồng phần thừa kế cho các em. Tuy nhiên, ông Đa đã không thực hiện nên bị cưỡng chế giao nhà sau khi đã bán đấu giá.

Đầu năm 2009, hai chiến sĩ công an huyện Lộc Hà (Hà Tĩnh) khi phối hợp với chi cục THADS cưỡng chế nhà để THA đã bị ông Trần Hữu Phùng đâm trọng thương.

Khoảng giữa năm 2007, TAND huyện Lộc Hà đã tuyên xử cho phép ông Phùng và vợ ly hôn, đồng thời phân chia ngôi nhà là tài sản chung của vợ chồng. Tuy nhiên, suốt hai năm, ông Phùng vẫn không chịu trao ngôi nhà lại cho vợ.

Nghiêm trọng hơn, đầu tháng 7-2009, Cục THADS tỉnh Hưng Yên đến nhà ông Nguyễn Văn Đương (xã Đại Hưng, huyện Khoái Châu) để cưỡng chế THA thì ông Đương đã phản đối bằng cách tự thiêu đến chết, còn căn nhà bị cháy rụi, đổ sập.

Trên đây là những sự cố rất đáng tiếc mà ngành THA luôn trăn trở. Đó là chưa kể những sự cố khác như đương sự tạt mắm tôm, lăn khóc, la ó phản đối... gây khó cho chuyện THA mà gần như cơ quan THA nào cũng vấp phải.

Ngoài những nguyên nhân bột phát từ phía đương sự, các lãnh đạo ngành THA vẫn cho rằng nguyên nhân chính xuất phát từ cơ quan, cán bộ THA mà đặc biệt là đạo đức, thái độ hành xử của cán bộ đối với người dân...

Tiếp dân cũng cần người tài

Ông Nguyễn Thanh Thủy cho biết để tránh những trường hợp đáng tiếc như trên, điều đầu tiên phải làm là cải tổ khâu tiếp công dân. Có một thực tế là cán bộ còn thiếu kỹ năng tiếp dân, thái độ tiếp dân chưa phù hợp nên gây bức xúc cho đương sự.

Ở một số cơ quan THA, nhiều trường hợp để đương sự đi lại nhiều lần nhưng không có biện pháp giải quyết hiệu quả nên quyền lợi của người được thi hành án không được đảm bảo. Nhiều chấp hành viên chưa tích cực nghiên cứu, nắm vững các quy định của pháp luật về THA và pháp luật có liên quan nên khi áp dụng giải quyết các vụ việc còn lúng túng, sai sót, thậm chí sai phạm.

Đó là chưa kể hiện có tình trạng tiếp dân cho có hình thức, nhiều cơ quan THA chưa bố trí được nơi tiếp dân độc lập, phổ biến là ở cấp huyện. Nhiều cán bộ làm công tác tiếp dân nhưng chưa ý thức được tầm quan trọng của công tác này.

Cùng quan điểm, ông Hoàng Kim Chiến, Phó Trưởng Cơ quan đại diện Bộ Tư pháp tại TP.HCM, cho rằng việc tiếp dân của cơ quan nhà nước nói chung và cơ quan THA nói riêng thực sự là chưa tương xứng với bức xúc hiện tại. Vì vậy, cần thêm người tài, có tâm và có thái độ làm việc nghiêm túc trong bộ phận này.

Nghiệp vụ tốt vẫn chưa đủ

Ông Hoàng Sỹ Thành, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục THADS, nhấn mạnh thêm khía cạnh khác là cán bộ của ngành còn phải nâng cao ý thức trách nhiệm và đạo đức nghề nghiệp.

Bởi lẽ đã có một số chấp hành viên không đúng mực, sách nhiễu, gây bức xúc cho đương sự hoặc có hành vi vi phạm pháp luật. Điều này không chỉ vì do yếu kém về nghiệp vụ mà còn do cố ý hoặc đạo đức kém. Nhiều cán bộ có thái độ coi thường, nhũng nhiễu, thậm chí vô cảm trước quyền và lợi ích chính đáng của các bên đương sự. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến bức xúc của các bên đương sự.

Ông Nguyễn Thanh Thủy gợi ý thêm, cơ quan THA phải giáo dục, thuyết phục người THA, được THA tự nguyện thực hiện các quyền, nghĩa vụ theo nội dung bản án, quyết định. Việc cưỡng chế hoặc buộc họ thực hiện chỉ là giải pháp cuối cùng. Thực tế là lâu nay không ít chấp hành viên đã quên mất chuyện này.

THANH LƯU