Ngày 1-9, một lãnh đạo Văn phòng Chính phủ cho biết Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chương trình thực hiện Nghị quyết 96/2015/QH13 của Quốc hội về tăng cường các biện pháp phòng, chống oan, sai và bảo đảm bồi thường cho người bị thiệt hại trong hoạt động tố tụng hình sự.
Chương trình nhằm thực hiện các mục tiêu: Chấp hành nghiêm pháp luật trong hoạt động tố tụng hình sự; không bỏ lọt tội phạm, không để xảy ra oan, sai. Khi xác định đã có oan, sai phải kịp thời minh oan cho người bị oan, bồi thường cho người bị thiệt hại. Đồng thời chủ động, tích cực điều tra, khám phá kịp thời các loại tội phạm.
Bên cạnh đó, chương trình yêu cầu giảm tối đa các trường hợp bắt, tạm giữ hình sự sau đó chuyển xử lý hành chính; hạn chế đến mức thấp nhất việc đình chỉ điều tra do hành vi không cấu thành tội phạm.
Đại diện TAND tỉnh Bình Thuận đang thương lượng mức bồi thường với “người tù thế kỷ” Huỳnh Văn Nén (góc trái) trong ngày 31-8. Ảnh: PHƯƠNG NAM
Thủ tướng cũng chỉ đạo: Tạo điều kiện thuận lợi cho luật sư tham gia các vụ án theo quy định của pháp luật. Xử lý nghiêm đối với người thi hành công vụ sai phạm và xem xét trách nhiệm liên đới của người đứng đầu cơ quan gây ra oan, sai, để xảy ra bức cung, dùng nhục hình trong hoạt động điều tra, tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự.
Thủ tướng nhấn mạnh chương trình hành động trên nhằm tăng cường công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Việc khởi tố vụ án, khởi tố bị can phải chặt chẽ, thận trọng, đúng thủ tục pháp luật và có căn cứ, khắc phục việc làm oan người vô tội. Hoàn thiện, ban hành hướng dẫn quy trình điều tra các loại án, về khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, công tác điều tra ban đầu, nhất là đối với các vụ án giết người, hiếp dâm không quả tang. Không để xảy ra bức cung, dùng nhục hình; không để xảy ra trường hợp người đang bị giam giữ, chấp hành án tại các cơ sở giam giữ chết do tự sát, do đánh nhau và phải làm rõ trách nhiệm của cán bộ trực tiếp quản lý và người đứng đầu cơ sở giam giữ để xảy ra tình trạng này.
Cơ quan điều tra Bộ Công an tiếp nhận, điều tra giải quyết các vụ án mà Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hủy bản án có hiệu lực pháp luật kết án bị cáo hình phạt chung thân hoặc tử hình để điều tra lại.
Bộ Công an chỉ đạo các cơ quan có thẩm quyền phối hợp với các cơ quan chức năng của VKSND và TAND khẩn trương giải quyết các vụ án đã quá thời hạn luật định. Xử lý dứt điểm những vụ án kéo dài và các vụ án khác được dư luận, cử tri quan tâm. Sớm kết thúc điều tra, đề nghị truy tố đối với các vụ án mà Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao đã hủy bản án có hiệu lực pháp luật để điều tra lại. Minh oan và phối hợp giải quyết bồi thường kịp thời cho người bị oan đã có đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại…
Cơ quan điều tra cần chấn chỉnh việc đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án không đúng pháp luật để tránh oan, sai hoặc bỏ lọt tội phạm; kịp thời giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là đơn kêu oan, đơn tố cáo bức cung, dùng nhục hình.
Ngoài ra, chương trình trên của Thủ tướng chú trọng công tác quản lý, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ để nâng cao chất lượng công tác điều tra, giám định pháp y, giám định tài chính, ngân hàng, xây dựng, giao thông…
Thủ tướng cũng yêu cầu các cơ quan rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung hoặc đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự. Xem xét trách nhiệm hoàn trả đối với người thi hành công vụ đã gây ra thiệt hại theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.
