Ưu tiên phạm nhân già yếu, người mắc bệnh hiểm nghèo...
Theo quyết định này, ngoài điều kiện phải chấp hành tốt quy chế, nội quy trại giam, trại tạm giam, tích cực tham gia học tập, lao động cải tạo, trong quá trình chấp hành hình phạt tù được xếp loại cải tạo từ khá trở lên... phạm nhân phải thực sự chấp hành hình phạt tù ít nhất được 1/2 thời hạn đối với hình phạt tù có thời hạn; 14 năm đối với hình phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn 20 năm.
Những trường hợp đặc biệt, phạm nhân chỉ phải chấp hành hình phạt tù ít nhất được 1/3 thời hạn đối với hình phạt tù có thời hạn và 12 năm đối với hình phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn 20 năm. Đó là khi phạm nhân lập công lớn trong quá trình chấp hành hình phạt tù: giúp trại giam, trại tạm giam hoặc cơ quan điều tra phát hiện tội phạm; phát hiện hoặc bắt được phạm nhân trốn khỏi nơi giam; cứu được tính mạng người khác trong tình thế hiểm nghèo; tích cực cứu tài sản của nhà nước, của tập thể hoặc của công dân trong thiên tai, hỏa hoạn.
Trường hợp “ưu tiên” đặc biệt này còn được áp dụng đối với phạm nhân là người quá già yếu, đang mắc bệnh hiểm nghèo; khi phạm tội là người chưa thành niên, gia đình có hoàn cảnh khó khăn; phạm nhân đang có thai hoặc nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi đang ở với mẹ trong trại giam, trại tạm giam.
Người đang được hoãn (hoặc được tạm đình chỉ) chấp hành hình phạt tù, nếu trong thời gian được hoãn (hoặc tạm đình chỉ) đã lập công, hoặc đã quá già yếu, đang đau ốm kéo dài hoặc mắc bệnh hiểm nghèo, không còn khả năng gây nguy hiểm cho xã hội cũng được xem xét đặc xá.
Sử dụng trái phép chất ma túy: Không được đặc xá
Quyết định của Chủ tịch nước cũng nêu rõ chín trường hợp không được xét đặc xá. Đó là trường hợp phạm nhân phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng về an ninh quốc gia; phạm nhân bị kết án tù chung thân chưa được giảm xuống tù có thời hạn; phạm nhân phạm các tội về ma túy mà thời hạn tù còn lại trên một năm; phạm nhân đồng thời phạm hai tội giết người và cướp, giết người và hiếp dâm, cướp và hiếp dâm; phạm nhân có hai tiền án trở lên.
Phạm nhân có một tiền án hoặc đã bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở giáo dục mà phạm các tội về ma túy, giết người, cướp có vũ khí, cướp có tổ chức, cướp giật, cưỡng đoạt tài sản, gây rối trật tự công cộng, trộm cắp, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, hiếp dâm, hiếp dâm trẻ em, chống người thi hành công vụ, cố ý gây thương tích có tính chất côn đồ hoặc băng, ổ, nhóm thanh toán lẫn nhau...
Phạm nhân, người đang được hoãn chấp hành hình phạt tù, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù thuộc một trong các trường hợp: đang có kháng nghị, kháng cáo theo trình tự điều tra, truy tố, xét xử lại theo hướng tăng nặng hình phạt hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự về tội khác; đã từng được hưởng đặc xá; bị áp dụng hình phạt bổ sung là hình phạt tiền hoặc phải bồi thường thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra mà chưa thực hiện xong; có căn cứ khẳng định là sử dụng trái phép các chất ma túy cũng không được xem xét đặc xá.
ĐỨC MINH
