Cụ thể, cục này đề nghị khi phát hiện dấu hiệu tội phạm tham nhũng thì được phép áp dụng các biện pháp điều tra bí mật để thu thập chứng cứ, kể cả khi vụ án chưa được khởi tố. Với kẻ phạm tội là đảng viên, Cục đề nghị Ủy ban Kiểm tra Trung ương cùng ra tay xử lý để xác minh hành vi.
Theo nguyên tắc tố tụng hình sự, mọi biện pháp điều tra thu thập chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội (kể cả tội phạm tham nhũng) chỉ được tiến hành sau khi vụ án đã được khởi tố. Chỉ có một số tội phạm thuộc diện đặc biệt nguy hiểm như tội phạm ma túy, tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia, cơ quan tố tụng mới được phép áp dụng các biện pháp điều tra bí mật và quy trình kiểm soát đặc thù, trong đó có việc áp dụng các quyết định theo tình huống khẩn cấp.
Chúng ta đều biết đấu tranh với tội phạm tham nhũng chính là đấu tranh với người có quyền lực hoặc liên quan đến quyền lực. Chính vì liên quan đến quyền lực nên nhiều khả năng kẻ tham nhũng lại sử dụng chính quyền lực đó để chống lại như ngăn chặn việc điều tra, xác minh, trù dập người tố giác hoặc đơn giản là xóa dấu vết, bao che hành vi của mình.
Thực tế ở ta hiện nay, việc đảng viên là cán bộ cấp cao dính tham nhũng không phải là chuyện không thể xảy ra. Chính vì thế, nếu các biện pháp điều tra cứ thong thả như quy trình bình thường thì khả năng kẻ phạm tội xóa dấu vết, tiêu hủy tang chứng, vật chứng, ngăn chặn hoạt động điều tra hoặc... “biến mất” sau khi ký xác nhận hành vi vi phạm pháp luật như trường hợp cục trưởng Cục Hàng hải Dương Chí Dũng hoàn toàn có thể tái diễn. Và như thế mong muốn ngăn chặn và đẩy lùi tham nhũng sẽ khó thực hiện được.
Tuy nhiên, dao sắc thì cần người cầm chuôi khéo. Nếu việc trao quyền mà thiếu cơ chế kiểm soát thì khả năng lạm dụng, làm oan người ngay cũng có thể xảy ra. Vì thế dù việc cho phép áp dụng các biện pháp đặc biệt để điều tra thì nguyên tắc chính xác, đúng lúc, đúng đối tượng, triệt để... cũng phải có cơ chế bảo đảm.
Nhưng trước mắt, việc đưa các quyết tâm trên giấy trở thành các giải pháp cụ thể, như đề xuất nói trên của lực lượng cảnh sát chống tham nhũng, là rất kịp thời.
Bởi chống tham nhũng chính là tuyên chiến, “so cựa” với quyền lực.
PHAN MAI
