Thẻ căn cước: Gom “rừng” giấy tờ về một mối

Thay thế cho hộ khẩu, khai sinh, CMND…

Theo tờ trình của Chính phủ, căn cước công dân là các thông tin cơ bản về đặc điểm nhận dạng của công dân để xác định chính xác một người cụ thể và phân biệt người này với người khác. Còn CMND là thẻ căn cước của công dân Việt Nam và là giấy tờ tùy thân duy nhất có giá trị chứng nhận căn cước của người từ 15 tuổi trở lên, do cơ quan có thẩm quyền cấp từ cơ sở dữ liệu căn cước công dân để sử dụng trong giao dịch, đi lại trên lãnh thổ Việt Nam. Trên CMND có thông tin nơi thường trú của công dân và do đó về lâu dài, có thể nghiên cứu tiến tới dùng CMND thay cho sổ hộ khẩu.

Thứ trưởng Bộ Công an Bùi Văn Nam cho hay: “CMND có 12 số chính là chìa khóa giúp khai thác các thông tin về công dân trong cơ sở dữ liệu căn cước công dân cũng như cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư mà không phải yêu cầu công dân xuất trình nhiều giấy tờ không cần thiết”.

 
Thẻ căn cước sẽ thay thế CMND, giấy khai sinh, hổ khẩu... Trong ảnh: Làm thủ tục cấp CMND tại TP.HCM. Ảnh: HTD

Hầu hết ý kiến tại phiên thảo luận của Ủy ban TVQH đều đồng tình về sự cần thiết phải ban hành Luật Căn cước công dân. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn về tên gọi của giấy chứng nhận căn cước công dân là CMND hay là thẻ căn cước,... Theo Chủ nhiệm Hội đồng Dân tộc K’Sor Phước, nên sử dụng tên gọi là giấy CMND như bấy lâu nay. Bởi lẽ nếu thay CMND bằng thẻ căn cước thì sẽ thay đổi hàng loạt các văn bản khác làm đảo lộn đến các hoạt động của người dân. “Hiện nay nhiều giao dịch của người dân đều dùng CMND như ngân hàng toàn sử dụng CMND... Nếu đổi thành thẻ căn cước thì liệu từ nay đến 1-7-2015 (ngày dự kiến luật có hiệu lực) có thay đổi kịp không?” - ông Phước đặt vấn đề.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng nên thay CMND bằng thẻ căn cước cho thống nhất. Thống nhất với các ý kiến này, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cho rằng một công dân từ khi sinh ra phải có thẻ căn cước với một số định danh đi liền với cơ sở dữ liệu quốc gia. Đến năm 15 tuổi, cũng số định danh ấy nhưng đổi lại thẻ căn cước để bổ sung thêm dữ liệu thông tin về nhận dạng, vân tay… “Như vậy, mỗi công dân từ khi sinh ra chỉ cần một số định danh thôi, một thẻ căn cước và một cơ sở dữ liệu sử dụng chung cho tất cả giao dịch từ khi sinh ra cho đến khi chết. Trên thẻ chỉ cần tên, ảnh, số định danh và có thể thay thế cả hộ khẩu, giấy khai sinh, CMND…” - ông Hùng nói.

Đừng làm luật theo kiểu “bắt nhầm hơn bỏ sót”

Một điểm đáng chú ý khác là dự thảo luật này không hạn chế người làm thủ tục cấp CMND, kể cả người đang bị tạm giữ, tạm giam; đang chấp hành án phạt tù; đang chấp hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng... Người đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi của mình vẫn được làm thủ tục để xin cấp. Quy định này nhằm bảo đảm quyền được cấp CMND của công dân để phục vụ giao dịch, đi lại.

Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cho rằng một con người từ khi đẻ ra đã là công dân rồi và họ có quyền con người, quyền công dân để được hưởng cái này, cái kia. Vì vậy làm luật nào cũng phải đảm bảo các quyền ấy. “Tinh thần làm luật phải đảm bảo phục vụ chứ không phải làm luật để quản lý công dân theo kiểu “bắt nhầm hơn bỏ sót” là không được!” - Chủ tịch QH lưu ý.

Phó Chủ tịch Huỳnh Ngọc Sơn đề nghị Chính phủ xem xét sửa đổi tờ trình theo hướng thể hiện rõ các quan điểm phù hợp hội nhập, hiện đại hóa giấy tờ, đảm bảo quyền công dân… Đồng thời phải làm đồng bộ cùng với các luật liên quan như Luật Hộ tịch, Luật Cư trú… và thống nhất dùng thẻ căn cước công dân thay cho CMND. Trong quá trình thay đổi này, CMND hiện tại vẫn có giá trị đến khi hết hạn và sau đó thay đổi thành thẻ căn cước. Ai muốn đổi CMND thành thẻ căn cước thì đổi. Vì vậy không có gì ảnh hưởng nên QH không cần có nghị quyết về việc này.

THU HẰNG