Quốc hội hôm 28-11 đã thông qua dự luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở. Theo đó, lực lượng này được thành lập trên cơ sở thống nhất ba lực lượng gồm bảo vệ dân phố, công an xã bán chuyên trách đang được tiếp tục sử dụng và đội trưởng, đội phó đội dân phòng.
Lực lượng này sẽ được bố trí thành Tổ bảo vệ an ninh, trật tự, phụ trách một hoặc một số thôn, tổ dân phố thuộc đơn vị hành chính cấp xã hoặc tại huyện không tổ chức đơn vị hành chính cấp xã.
Có lý lịch rõ ràng
Theo luật mới được thông qua, công dân Việt Nam có nguyện vọng và có năm tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định thì sẽ được xem xét, tuyển chọn tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.
Thứ nhất, từ đủ 18 tuổi đến đủ 70 tuổi, trường hợp trên 70 tuổi mà bảo đảm sức khỏe thì Chủ tịch UBND cấp xã xem xét, quyết định trên cơ sở đề nghị của Công an cấp xã.
Thứ hai, người tham gia có lý lịch rõ ràng, phẩm chất đạo đức tốt, bản thân và gia đình chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đang chấp hành án hình sự ở xã, phường, thị trấn, chấp hành biện pháp tư pháp hoặc chấp hành biện pháp xử lý hành chính.
Trường hợp đã chấp hành xong bản án của Tòa án thì phải được xóa án tích; đã chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính thì phải hết thời hạn được coi là chưa bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính theo quy định của pháp luật.
Thứ ba, người tham gia tuyển chọn phải có bằng tốt nghiệp hoặc đã hoàn thành chương trình giáo dục trung học cơ sở trở lên. Đối với khu vực biên giới, hải đảo, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số thì có thể tuyển chọn người đã học xong chương trình giáo dục tiểu học.
Thứ tư, những người tham gia phải đang thường trú hoặc tạm trú từ một năm trở lên và thường xuyên sinh sống tại nơi công dân nộp đơn đề nghị tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.
Trường hợp công dân đã có thời gian phục vụ trong Công an nhân dân, Quân đội nhân dân, Công an xã bán chuyên trách đã kết thúc nhiệm vụ… hoặc đã từng tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở mà có nguyện vọng tham gia lực lượng này thì được ưu tiên và phải đang thường trú hoặc tạm trú tại nơi nộp đơn đề nghị tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.
Thứ năm, phải có đủ sức khỏe theo giấy chứng nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được thành lập, hoạt động theo quy định.
5 hành vi cấm
Luật cũng quy định cụ thể năm hành vi nghiêm cấm thực hiện đối với Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.
Thứ nhất, sử dụng lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở trái quy định của Luật này hoặc thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.
Thứ hai, lợi dụng, lạm dụng nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, nhũng nhiễu, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Thứ ba là giả danh lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở. Thứ tư là xúc phạm, đe dọa, cản trở, chống đối lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở trong khi thực hiện nhiệm vụ.
Cuối cùng là sản xuất, mua bán, tàng trữ, sử dụng, chiếm giữ trái phép, làm giả, cầm cố trang phục, huy hiệu, phù hiệu, biển hiệu, giấy chứng nhận của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.
Pháp lệnh Công an xã 06/2008 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XII sẽ hết hiệu lực từ ngày 1-7-2024 khi Luật này có hiệu lực thi hành.
