Bộ TN&MT nói về việc người Trung Quốc thâu tóm đất trọng yếu

Tối 27-5, Tổng cục quản lý đất đai (Bộ TN&MT) đã có văn bản thông tin về việc nhà đầu tư Trung Quốc thâu tóm đất tại các vị trí trọng yếu về an ninh quốc phòng ở một số địa phương, đặc biệt là Đà Nẵng…

Một khu đất người Trung Quốc đứng tên. Ảnh: TẤN VIỆT

Có chuyện nhà đầu tư núp bóng, thâu tóm đất

Theo Tổng cục quản lý đất đai, pháp luật không cho phép người nước ngoài đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Pháp luật đất đai năm 2013 (Điều 58 Luật Đất đai, Điều 13 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP) quy định điều kiện đối với các dự án đầu tư có vốn đầu tư nước ngoài đầu tư tại đảo và xã, phường, thị trấn biên giới, ven biển thì phải được sự chấp thuận bằng văn bản của các Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao.

Thời gian qua Chính phủ đã chỉ đạo Bộ TN&MT, UBND các tỉnh, thành phố thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn, rà soát các dự án có vốn đầu tư nước ngoài đang thuê đất trước năm 2013, nhất là tại các khu vực nhạy cảm về quốc phòng, an ninh. Điều này để xử lý theo quy định của pháp luật đối với các dự án có vi phạm; kiên quyết thu hồi các dự án đã được giao đất, cho thuê đất nhưng chậm tiến độ.

Về việc tổ chức, cá nhân nước ngoài sử dụng đất tại các khu vực trọng yếu trên địa bàn TP. Đà Nẵng, từ năm 2019  Bộ TN&MT đã thành lập đoàn công tác để kiểm tra, rà soát việc giao đất, cho thuê đất và tình hình sử dụng đất của các tổ chức, cá nhân nước ngoài tại đây.

Kết quả kiểm tra cho thấy về thủ tục giao đất cho Công ty Thương mại dịch vụ và Du lịch V.N. Holiday còn thiếu dự án đầu tư; quá trình sử dụng Công ty Thương mại dịch vụ và Du lịch V.N. Holiday đã thực hiện việc chuyển nhượng cho doanh nghiệp có vốn đầu nước ngoài là không đúng quy định; mặc dù quy hoạch khu vực các lô đất dọc sân bay Nước Mặn là đất ở nhưng doanh nghiệp nhận chuyển nhượng không có chức năng kinh doanh bất động sản theo quy định tại Khoản 3 Điều 21 Luật Nhà ở.

Ngoài ra, một số khu vực trọng yếu về quốc phòng, an ninh trong quá trình giao đất, cho thuê đất UBND TP Đà Nẵng chưa tranh thủ ý kiến các cơ quan về quốc phòng, an ninh và ngoại giao.

Các trường hợp này đều thuộc diện được giao đất, cho thuê đất trước thời điểm Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực thi hành. Bên cạnh đó, trong quá trình sử dụng đất các đối tượng đã thực hiện việc chuyển nhượng vốn đầu tư (trong đó có giá trị quyền sử dụng đất) để thay đổi tỷ lệ góp vốn của các cổ đông trong nước và nước ngoài.

Bộ TN&MT đã làm việc với UBND TP Đà Nẵng và đại diện các Bộ (Quốc phòng, Công an, Tư pháp, Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng) liên quan đến nội dung sử dụng đất của tổ chức, cá nhân nước ngoài trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Bộ đồng thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đề nghị UBND TP Đà Nẵng xử lý các trường hợp sử dụng đất ở không đúng đối tượng.

Đến nay UBND TP Đà Nẵng đã chỉ đạo, xử lý giải quyết đối với các trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở không đúng đối tượng dọc theo sân bay Nước Mặn.

Tổng cục quản lý đất đai khẳng định pháp luật về đất đai, pháp luật về dân sự và pháp luật khác có liên quan chỉ công nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với các trường hợp sử dụng đất hợp pháp. Vì vậy các trường hợp người nước ngoài mượn pháp nhân hoặc thể nhân để đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (núp bóng) là vi phạm pháp luật và không được pháp luật bảo hộ.

“Việc cá nhân nước ngoài mượn pháp nhân hoặc thể nhân để đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (như thông tin vừa qua) thì cần phải làm rõ về động cơ, về dòng tiền đầu tư và Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền tại địa phương phải có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn” – văn bản của Tổng cục đất đai nhấn mạnh.

7 giải pháp chặn tình trạng núp bóng để thâu tóm

Bộ TN&MT đã nêu ra 7 giải pháp nhằm ngăn chặn tình trạng nhà đầu tư nước ngoài núp bóng để thâu tóm đất đai ở các vị trí trọng yếu về an ninh, quốc phòng. Các giải pháp này gồm:

Quy hoạch các khu vực trọng yếu, nhạy cảm có liên quan đến quốc phòng, an ninh cần được tính toán trước một bước nhằm xác định khu vực, phạm vi, giới hạn để thực hiện các dự án đầu tư cũng như những khu vực hạn chế quyền tiếp cận và giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài.

Nghiên cứu xem xét, bổ sung sửa đổi vào Luật Đầu tư, Luật Hôn nhân và Gia đình các quy định để khi đầu tư vào khu vực này phải được kiểm soát chặt chẽ về đối tượng và dòng tiền đầu tư để ngăn chặn các hình thức mượn pháp nhân hoặc thể nhân thay thế yếu tố nước ngoài.

Thực hiện nghiêm túc chính sách, pháp luật đất đai trong việc giao đất, cho thuê đất tại các khu vực trọng yếu về quốc phong, an ninh.

Xác định cụ thể các tiêu chí về quốc phòng, an ninh xuyên suốt và thống nhất giữa các pháp luật về đất đai, nhà ở, đầu tư… nhưng đồng thời không cản trở việc thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội.

Cần sớm xây dựng cơ sở dữ liệu kết nối liên thông giữa cơ quan quản lý đầu tư và cơ quan quản lý đất đai để kịp thời theo dõi việc thay đổi vốn chủ sở hữu nhằm quản lý chặt chẽ quyền của người sử dụng đất gắn với nguồn vốn đầu tư.

Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc phòng ngừa, phát hiện và ngăn chặn các hoạt động ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho các đối tượng để nâng cao cảnh giác, không để bị lợi dụng làm ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh quốc gia.

Tăng cường vai trò giám sát của các tổ chức trong hệ thống chính trị, của các tầng lớp nhân dân trong việc thực thi các quy định của pháp luật đất đai nói chung và các quy định của pháp luật liên quan đến yếu tố nước ngoài nói riêng.