Bộ trưởng Phạm Vũ Luận khẳng định: Đổi mới không có gì là bất ngờ, mọi việc đều làm có lộ trình, giáo viên và học sinh đón nhận bình thường, thuận lợi.
Ngày 23-9, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận đã có phiên giải trình trước Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng (VH-GD-TN-TN&NĐ) của Quốc hội về việc đổi mới kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH-CĐ.
Mở đầu phiên giải trình, ông Luận tóm tắt những nét chính trong đổi mới của kỳ thi năm 2015. Theo đó, sẽ chỉ còn một kỳ thi quốc gia để xét tốt nghiệp và là căn cứ để các trường tuyển sinh vào ĐH, CĐ.
Bộ dự kiến thành lập khoảng 20 cụm thi do các trường ĐH chủ trì, ngoài ra sẽ có các cụm thi do tỉnh tổ chức. Đề thi sẽ không kiểm tra học thuộc lòng, mà kiểm tra mức độ hiểu biết, vận dụng kiến thức tổng hợp của HS.
Theo ông Luận, việc xét công nhận tốt nghiệp sẽ dựa vào kết quả các môn thi và kết quả học tập của lớp 12, nhằm kết hợp đánh giá quá trình học, khắc phục học lệch của HS.
Tại phiên thảo luận, đa số các đại biểu đồng tình chỉ còn một kỳ thi quốc gia, nhưng cũng còn nhiều băn khoăn lo lắng về việc tổ chức cụm thi, công tác coi thi, chấm thi, cách xét công nhận tốt nghiệp và tuyển sinh vào ĐH, CĐ…
Tại sao lại tổ chức hai cụm thi khác nhau?
Chất vấn tại phiên giải trình, nhiều ĐB băn khoăn đề nghị bộ trưởng làm rõ việc tại sao lại thành lập hai cụm thi khác nhau (một do các trường ĐH chủ trì, một do địa phương chủ trì -PV), tiêu chí nào để thành lập cụm thi. Liệu việc thành lập cụm thi ở địa phương và cụm thi do các trường ĐH chủ trì có dẫn tới hệ lụy không công bằng trong thi cử do lo ngại địa phương coi thi “lỏng tay” hơn? HS thi ở cụm địa phương ban đầu không có ý định vào ĐH, nhưng sau đó được điểm cao, đổi ý thì có được đăng ký vào các trường ĐH không?
Giải đáp những băn khoăn này, ông Phạm Vũ Luận cho biết của việc tổ chức thành hai cụm là do một số tỉnh miền núi, một huyện rộng bằng cả tỉnh dưới đồng bằng, trong khi đó nhiều em không có nhu cầu vào ĐH, bắt HS đi lại quá xa xôi thì tốn kém và vất vả nên tổ chức cụm thi do địa phương tổ chức. Còn những HS muốn vào ĐH thì thi ở cụm do các trường ĐH tổ chức.
Trả lời về tiêu chí nào xác định cụm thi, ông Luận cho biết sẽ căn cứ vào năng lực của các trường ĐH như cơ sở vật chất, đội ngũ, kinh nghiệm tổ chức thi để xác định trường ĐH nào được chủ trì cụm thi và sẽ công bố sớm.
Ông Luận cho biết tinh thần phải đổi mới, thầy phải đổi mới, trò phải đổi mới, thi cử phải đổi mới. “Địa phương phải chấn chỉnh để kỳ thi nghiêm túc để không có chuyện dễ dãi, không có chuyện tiêu cực, tạo sự công bằng trong thi cử” – ông Luận nhấn mạnh.
Ngoài ra, Bộ Giáo dục cũng không phó mặc tất cả cho các trường ĐH, Bộ vẫn phải thanh tra kiểm tra các trường ĐH để đảm bảo chất lượng, thực chất, đủ độ tin cậy.
Trả lời về việc xét tuyển vào ĐH với học sinh thi ở địa phương, ông Luận cho biết: Cơ hội vào ĐH với các em thi ở cụm địa phương không đóng lại vì nhiều trường xét tuyển học tập ba năm phổ thông, hoặc lớp 12 hoặc có bài test, năm vừa rồi có trường xét như vậy. Cũng có trường ĐH tuyên bố sử dụng kết quả ở cụm địa phương thì Bộ không ngăn cấm. Tuy nhiên, “chắc chắn thi cụm do trường ĐH tổ chức thì việc dùng kết quả đó ở nhiều trường ĐH sẽ không lăn tăn, lo lắng, sẽ dùng phần nhiều” – ông Luận khẳng định.
Theo ông Luận, thời điểm này chưa thể tổ chức thi cụm ở từng tỉnh, vì dư luận chưa tin tưởng vào kết quả kỳ thi ở tỉnh. Nhưng tương lai, khi kỳ thi đã bảo đảm sự tin cậy thì lúc đó có thể tính tiếp việc tổ chức thi ở từng tỉnh.
Triển khai sốc các cháu sẽ hoang mang
Trả lời chất vấn của ĐB Nguyễn Thanh Hải (Hòa Bình) về việc Bộ có lường trước được khó khăn, bất cập, hạn chế của phương án thi mới không, phương án khắc phục những khó khăn đó là như thế nào? Công tác chuẩn bị ngân hàng đề thi đảm bảo phân hóa trình độ học sinh. Phương án giảng dạy lớp 12, phương thức phương thức học tập của HS có thay đổi không?
Ông Luận cho rằng chúng ta phải thay đổi căn bản và toàn diện nhưng phải triển khai từ từ. Bởi nếu triển khai mạnh, gây sốc các cháu sẽ hoang mang lo lắng, xã hội không đồng tình không triển khai được.
Về khó khăn, bất cập, Bộ trưởng cho rằng để đổi mới không ít khó khăn và trở ngại. “Khó khăn nhất là sức ì và thói quen. Trong ngành giáo dục cách dạy cách học truyền thụ kiến thức một chiều đi vào máu thịt của chúng ta rồi, bây giờ phải thay đổi. Cái khó nhất là nhận thức và tư duy để làm sao hai triệu thầy cô giáo đều hiểu thống nhất với nhau để có 20 triệu HS cùng hiểu theo hướng đó và mấy chục triệu phụ huynh đồng tình” – ông Luận nói.
Về đề thi, ông Luận cho biết Bộ chủ động hoàn toàn đề thi. Những thay đổi trong đề thi không làm các cháu bị sốc, khó khăn, bất ngờ, lúng túng mà chỉ có tác động tích cực, giống như kỳ thi năm 2014. Yêu cầu không phải học thuộc lòng, mà kiểm tra năng lực nhận thức, năng lực hiểu biết.
Chưa dừng lại việc đổi mới giáo dục!
Đặt địa vị là một phụ huynh có con chuẩn bị thi cử, ĐB Nguyễn Kim Thúy (Đà Nẵng), đặt câu hỏi vì sao Bộ đổi mới bất ngờ vậy, Bộ có đặt mình vào địa vị của HS không? “Liệu đây có phải là phương án đổi mới cuối cùng không, nếu không Bộ cho biết bộ có định có công bố lộ trình đổi mới để khóa sau khỏi bất ngờ” – ĐB Thúy đề nghị.
Trả lời thắc mắc này, ông Luận khẳng định đổi mới không có gì là bất ngờ, mọi việc đều làm có lộ trình, giáo viên và học sinh đón nhận bình thường, thuận lợi. Kỳ thi tuyển sinh và tốt nghiệp năm 2014 vừa rồi là một minh chứng, các cháu thấy thoải mái, phụ huynh ghi nhận, xã hội đồng tình.
Về việc còn thay đổi nữa không? Ông Luận cho biết khi chương trình mới ban hành sẽ có phương án thi, tuyển sinh đó là phương án mới hẳn 100%. Nhưng các cháu đang học chương trình cũ, giáo trình cũ, thầy cũ không thể bảo các cháu không thay đổi. Các trường không thể chờ 10 thậm chí 12-13 năm nữa mới dạy, mới thi chương trình mới là không được.
Ông Luận khẳng định phải đổi mới phương pháp dạy, học, của chương trình cũ, sách giáo khoa cũ để nâng cao chất lượng. “Chúng ta phải vừa làm vừa lớn lên, thầy cô giáo cũng phải thay đổi phương pháp dạy, HS cũng thay đổi dần, không thể để các cháu ngoài cuộc công cuộc đổi mới” – ông Luận nhấn mạnh.
Theo ông Luận, năm sau cũng sẽ tiếp tục thay đổi, nhưng thay đổi đúng hướng, không phải hôm nay rẽ phải, mai rẽ trái rồi lại quay về chỗ cũ. “Chúng ta đi theo lộ trình theo chương trình mới. Quá trình này là quá trình cải tạo cái cũ theo cái mới. Chúng ta đang bàn đến phương án thi của giai đoạn quá độ, không chấp nhận cái cũ nữa, nhưng chưa đủ điều kiện để triển khai cái mới hoàn chỉnh, nhưng hướng tới cái mới hoàn chỉnh” – ông Luận phân tích.
Năm 2016 sẽ tiếp tục có những thay đổi, và Bộ sẽ tiếp tục có những báo cáo đánh giá tác động đến xã hội. Phương án 2015 chưa phải là hoàn chỉnh của đề án nhưng hồn cốt của nó là như vậy. Tức là hướng tới đổi mới thi cử theo hướng đánh giá năng lực học sinh.
Bộ cần nghiên cứu kỹ lưỡng
Phát biểu kết luận, GS Đào Trọng Thi, Chủ nhiệm Ủy ban VH-GD-TN-TN&NĐ của Quốc hội, cho rằng Bộ GD&ĐT cần tổ chức kỳ thi thật tốt để bảo đảm mục đích kết hợp một kỳ thi, hai mục đích. Giải pháp giao cho các trường đại học chủ trì cụm thi là giải pháp mạnh, có thể bảo đảm kết quả để xã hội tin cậy. Tuy nhiên, cũng cần có tính lộ trình.
Về hai cụm thi, về lâu dài giải pháp giao các trường đại học tổ chức thi phải làm triệt để để bảo đảm tính nghiêm túc của đề thi. Về cụm thi ở địa phương, cần tính toán kỹ hơn. Chắc chắn tính nghiêm túc của hai cụm thi này sẽ khác nhau, như vậy sẽ không tạo mặt bằng chung: thi ở cụm thi đại học chắc chắn điểm thấp hơn ở cụm thi địa phương. Như vậy, là không công bằng cho thí sinh kể cả trong xét tốt nghiệp và xét tuyển đại học (các trường thi riêng sẽ vấn được xét tuyển thí sinh thi ở cụm thi địa phương).
Nếu vậy thì cần tính toán kỹ. Nếu để tạo thuận lợi cho thí sinh ở vùng xa, khó khăn, vậy thì tổ chức thi ở địa bàn cho học sinh miền núi, hải đảo, vùng sâu xùng xa. Tức là vẫn thi như cũ. Còn cháu nào muốn vào đại học thì thi ở cụm thi do trường đại học tổ chức.
Về phương án thi, tán thành vẫn thi theo môn, không gây sốc. Ngoài bốn môn thi bắt buộc thì các cháu có thể đăng ký thi thêm để đáp ứng nhu cầu xet tuyển ĐH-CĐ. Như vậy là bảo đảm mục đích hai trong một.
Dự báo thi ở cụm thi của trường đại học điểm thi sẽ thấp hơn. Vì thế Bộ phải tính toán để ra đề thi thế nào nhằm bảo đảm điểm xét tốt nghiệp. Nếu các cháu điểm thi thấp hơn trung bình nhiều thì có xét tốt nghiệp hay không. Như vậy là không bảo đảm công bằng cho học sinh, vì tiêu chí coi thi ở hai cụm thi chắc chắn sẽ khác nhau. Điểm thi ở hai cụm thi có thể khác nhau, khiến có một số thí sinh thi ở cụm thi ở địa phương điểm cao hơn. Cần dự phòng để tính toán, hạn chế việc thí sinh chỉ thi ở cụm thi địa phương, sau đó có điểm cao thì nộp đơn vào các trường tuyển sinh riêng. Như vậy, cần tính toán có nên có cụm thi ở địa phương không. “Bộ cần tính toán để loại trừ những bất cập, những gì không cần thiết” - ông Thi nhấn mạnh.
| Không phải cứ muốn vơ bèo vạt tép là được ĐB Lê Như Tiến, Phó Chủ nhiệm Ủy ban VH-GD-TN-TN&NĐ của Quốc hội đặt câu hỏi: Làm sao ngăn ngừa được tình trạng các trường đại học tuyển sinh kiểu vơ bèo vạt tép? ĐB Huỳnh Thành Đạt băn khoăn về việc tuyển sinh của các trường ĐH-CĐ: Có ngưỡng nào để khống chế đầu vào? Một thí sinh có thể đăng ký để xét tuyển tất cả các trường hay không, vậy giải quyết vấn đề hồ sơ ảo ra sao? Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận nói: Việc các trường có sử dụng kết quả thi hay không thì Luật Giáo dục ĐH đã giao quyền tự chủ tuyển sinh, đó là quyền các trường. Trường nào tổ chức thi riêng phải có phương án trình bộ. Cũng đừng nên băn khoăn, lo lắng các trường sẽ xét tuyển ào ạt. Vì không phải trường nào cũng xét tuyển được, phụ huynh, HS bây giờ không phải là vào học đại học bằng được, mà họ phải tính học trường nào ra dễ xin việc. Tình hình đã thay đổi, trường cũng được tự chủ, nhưng học sinh cũng tự chủ trong lựa chọn của mình, không phải cứ thích vơ bèo vặt tép mà được. Mỗi thí sinh được đăng ký bao nhiêu trường, xử lý vấn đề ảo ra sao? Về điều này, Bộ đã phối hợp với hội toán học để thiết kế phần mềm. Mục đích là bảo đảm lựa chọn được học sinh giỏi vào đại học. Phần mềm này đã được ứng dụng mấy năm nay ở ĐH Thăng Long. Thi xong sẽ công bố hết kết quả thi của thí sinh. Các trường cũng công bố chỉ tiêu, điểm xét tuyển; hàng ngày cập nhật số lượng thí sinh đã đăng ký xét tuyển. Như vậy là công khai tối đa việc xét tuyển để thí sinh biết cũng như để xã hội giám sát. Bao nhiêu đỗ ĐH đã có chỉ tiêu. Còn tỷ lệ tốt nghiệp thì không thể dự báo được, vì hoàn toàn phụ thuộc vào kết quả thi của học sinh. Còn nếu chúng ta thi nghiêm túc mà đỗ 100% thì cũng rất đáng mừng. |
| Xét tốt nghiệp: 50% học lớp 12 +50% điểm thi bốn môn Trả lời chất vấn về cách thức xét tốt nghiệp như nào, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho biết cách thức giống như năm 2014, đó là bao gồm 50% kết quả học tập lớp 12 và 50% điểm thi của bốn môn tối thiểu. Trước băn khoăn các trường nâng học bạ, ông Luận cho biết không có chuyện các trường nâng điểm vì các trường giáo viên, học sinh có sự giám sát lẫn nhau. Phổ điểm năm 2014 cũng không có sự đột phá so với những năm trước. Về thi ngoại ngữ, ông Luận cho biết nếu để tự chọn thì sợ học sinh lơ là ngoại ngữ, nên phải để thi bắt buộc, nhưng vẫn phải có hướng cho những học sinh học môn này chưa đủ điều kiện. Vì vậy, với học sinh đoạt giải olympic ngoại ngữ, có chứng chỉ quốc tế có độ tin cậy (bộ sẽ công bố danh mục cụ thể), sẽ được miễn thi ngoại ngữ. Tuy nhiên, sẽ không có chuyện buông lỏng trong vấn đề này. |
