Chiều 13-3 (giờ Mỹ), Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ lập tức cấm tất cả máy bay Boeing 737 MAX 8 khi cả hai tai nạn máy bay thảm khốc nhất trong sáu tháng gần đây đều có sự hiện diện của dòng máy bay này. Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) cho biết quyết định này được đưa ra dựa trên cơ sở dữ liệu mới từ vệ tinh và bằng chứng tại hiện trường vụ rơi máy bay Boeing 737 MAX 8 tại Ethiopia làm chết 157 người.
Tạm thời ngừng bay để khắc phục sự cố
Ngay sau khi Mỹ tuyên bố tạm thời cấm bay đối với Boeing 737 MAX, cổ phiếu của Boeing ngay lập tức giảm xuống 3%. Dù vậy, Reuters cho hay cổ phiếu Boeing chốt phiên với mức tăng 0,3%. Tuy nhiên, giá cổ phiếu Boeing hiện vẫn giảm gần 11% so với mức giá đóng cửa hôm 8-3, hai ngày trước thảm họa ở Ethiopia. Như vậy chỉ trong một tuần, giá trị cổ phiếu của Boeing “bốc hơi” hơn 25 tỉ USD. Trước đó, cổ phiếu của Boeing tăng giá mạnh nhất trong Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones kể từ đầu năm.
Boeing đã phát đi thông báo khuyến nghị đình chỉ tạm thời hoạt động của toàn bộ dòng máy bay 737 MAX trên toàn thế giới. Tuy nhiên, nhà sản xuất máy bay lớn nhất thế giới khẳng định vẫn tiếp tục tin tưởng vào sự an toàn của dòng máy bay đang gặp tai tiếng.
Các báo cáo điều tra đối với vụ tai nạn của máy bay Boeing 737 MAX thuộc hãng hàng không Indonesia Lion Air gặp nạn năm ngoái cho thấy phi công đã phải vật lộn để giành lấy quyền kiểm soát máy bay khi máy bay tự động chúc mũi xuống đất. Tuy nhiên, nỗ lực thất bại và hậu quả là 189 người trên máy bay thiệt mạng ở biển Java. Tương tự, giám đốc điều hành của hãng hàng không Ethiopian Airlines cho biết các phi công của hãng cũng đã báo cáo các vấn đề khi điều khiển 737 MAX 8 trước khi nó gặp nạn.
Giả thuyết thuyết phục nhất hiện nay là hệ thống tăng cường tính năng điều khiển bay (MCAS) đã gặp vấn đề khiến phi công không thể ngăn máy bay đâm xuống đất sau khi cất cánh không lâu. Tuy nhiên, hệ thống MCAS có thể không liên quan tới sự cố chúc mũi máy bay vì hệ thống này chỉ hoạt động khi chế độ lái tự động bị tắt. Như vậy, khả năng tiếp theo chính là kỹ năng của phi công. Nhiều phi công Mỹ đã chỉ trích Boeing không tiến hành huấn luyện việc sử dụng hệ thống điều khiển cồng kềnh của dòng máy bay mới 737 MAX. Trong khi đó, các tài liệu hướng dẫn bay bị cho là thiếu sót.
Boeing buộc phải có những thay đổi mang tính cam kết nếu muốn cứu dòng máy bay 737 MAX. Ảnh: EPA
Cơ hội nào để Boeing hồi sinh?
Điều tồi tệ nhất với Boeing chính là hãng này đã tỏ ra chậm chạp trong việc điều tra nguyên nhân vụ tai nạn xảy ra vào tháng 10 năm ngoái. Việc cảnh báo hệ thống MCAS có vấn đề hay khả năng thích ứng dòng máy bay mới của các phi công còn hạn chế đã liên tục được những người trong cuộc phản ánh. Tuy nhiên, dường như Boeing đã chủ quan hoặc chí ít đã không đánh giá đúng tính chất nghiêm trọng của vụ tai nạn. Gần năm tháng xảy ra hai vụ tai nạn khiến 346 người thiệt mạng là những minh chứng chua xót.
| Các đơn đặt hàng dòng máy bay 737 MAX trị giá hơn 600 tỉ USD của Boeing đang đứng trước nguy cơ lung lay khi một số khách hàng lớn cảnh báo cân nhắc lại trong bối cảnh dòng máy bay này bị cấm bay hàng loạt trên thế giới. (Theo hãng tin Bloomberg) |
Việc Boeing chủ động cho ngừng bay 737 MAX 8 là một hành động có ý nghĩa, chí ít cho thấy nhà sản xuất máy bay khổng lồ đang nghiêm túc nhìn nhận vấn đề. “Chúng tôi đang ủng hộ việc chủ động tạm ngừng sử dụng (Boeing 737 MAX). Cùng với các điều tra viên, chúng tôi đang làm mọi thứ để tìm ra nguyên nhân của các vụ tai nạn, đồng thời triển khai các cải tiến an toàn và giúp đảm bảo sự cố này không xảy ra lần nữa” - Giám đốc điều hành của Boeing Dennis Muilenburg nói.
Không lâu sau tuyên bố cấm 737 MAX 8 bay của chính phủ Mỹ, bầu trời trên khắp thế giới đã sạch bóng dòng máy bay đang tăng trưởng nóng này. Chỉ nửa năm trước, Boeing tuyên bố sẽ đưa dòng máy bay 737 MAX 8 vào hoạt động ở một tầm cao mới. Tuy nhiên, hiện ông lớn Boeing đang lún sâu vào khủng hoảng và liệu khi nào 737 MAX có thể trở lại bầu trời vẫn còn là câu hỏi lớn.
Tuy nhiên, có hai điều có thể chắc chắn. Một là tai nạn thảm khốc ở Ethiopia không thể dễ dàng “lãng quên” như của Lion Air tại biển Java. Và vì thế, Boeing phải dốc toàn sức để làm điều thứ hai - xác định nguyên nhân tai nạn, cam kết khắc phục và thậm chí là bồi thường thiệt hại nếu muốn 737 MAX 8 quay lại bầu trời.
| Vì sao phải chuyển hộp đen qua Pháp xử lý? Hôm 14-3, hộp đen của máy bay Boeing 737 MAX 8 gặp nạn ở Ethiopia được gửi sang Pháp để phân tích. Theo phát ngôn viên của Cục Điều tra và phân tích an toàn hàng không dân dụng Pháp (BEA), hai hộp đen này chứa thông số chuyến bay và bộ ghi âm buồng lái. Ông cũng cho rằng có rất ít phòng nghiên cứu trên thế giới có khả năng phân tích những thiết bị này. Đề cập đến tình trạng dữ liệu bên trong, vị này cho biết: “Khi hộp đen vẫn chưa bị tổn hại và phần băng và ổ cứng vẫn còn nguyên vẹn thì dữ liệu có thể dễ dàng được hồi phục. Tuy nhiên, rất có thể toàn bộ phần ghi âm đã bị hư hỏng”. Bên cạnh đó, tiến trình điều tra được cho là có thể sẽ mất nhiều ngày để thu được kết quả. Trước đó, Ethiopia thông báo họ sẽ gửi các hộp đen tới châu Âu vì nước này không đủ khả năng phân tích. Phát ngôn viên hãng hàng không nước này ban đầu nói rằng hộp đen sẽ được đưa đến Đức nhưng Cục Điều tra tai nạn máy bay Liên bang Đức (BFU) trả lời rằng họ không thể hỗ trợ do “đây là loại máy bay mới với hộp đen và phần mềm mới”. |
