Ngày 14-5, ông Đỗ Văn Hùng (60 tuổi, ngụ TP.HCM) cho biết ông đã ủy quyền cho luật sư tiến hành các thủ tục để yêu cầu bồi thường oan theo Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước.
Ông Hùng là người vừa được cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đắk Nông đình chỉ điều tra bị can do hành vi không cấu thành tội phạm. Người đàn ông này đã bị giam oan hơn bốn năm rưỡi cùng với việc bị khởi tố, truy tố, xét xử tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với những quy kết rất nặng nề.
Bị bắt giam vì mua bán nhầm đất
Theo hồ sơ, năm 2010, ông Hùng nhận chuyển nhượng hai thửa đất của người khác với tổng diện tích gần 15 ha tại xã Đắk Ha, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông. Việc chuyển nhượng, làm hồ sơ diễn ra tại TP.HCM, hai bên không bàn giao thực địa.
Căn cứ vào mô tả của chủ đất cũ, ông Hùng mang theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đến Đắk Nông, nhờ nhiều người, trong đó có cả cán bộ địa chính xã Đắk Ha, người môi giới đất... tìm thửa đất vừa mua được.
Tuy nhiên, những người được nhờ đã chỉ nhầm thửa đất của ông Nguyễn Tấn Anh có diện tích, vài đặc điểm tương tự cho ông Hùng.
Tháng 10-2012, ông Hùng bán thửa đất (của ông Nguyễn Tấn Anh) cho vợ chồng ông Nguyễn Hữu Tuấn với giá hơn 2 tỉ đồng.
Trước khi thực hiện giao dịch, ông Hùng và người đại diện theo ủy quyền của ông Tuấn đến kiểm tra đất, nhờ cán bộ địa chính xã Đắk Ha định vị, đo đạc. Hai bên cũng đến Phòng Công chứng số 1 tỉnh Đắk Nông làm các thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Tháng 11-2012, UBND huyện Đắk Glong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho vợ chồng ông Tuấn.
Mua đất xong, ông Tuấn xây nhà thì bị ông Nguyễn Tấn Anh ngăn cản. Ông Anh cung cấp chứng cứ, chứng minh diện tích đất ông Tuấn dựng nhà là đất của mình.
Khi biết ông Hùng giao đất không đúng vị trí, ông Tuấn đòi lại tiền nhưng không được. Vì vậy, ông Tuấn gửi đơn tố cáo ông Hùng đến Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đăk Nông.
Ngày 13-5-2014, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đắk Nông đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Hùng để điều tra tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Tháng 9- 2014, TAND tỉnh Đắk Nông xử sơ thẩm, tuyên phạt ông Hùng 14 năm tù về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Về trách nhiệm dân sự, tòa buộc ông Hùng trả cho ông Tuấn hơn 2 tỉ đồng.
Sau đó, người thân gửi đơn kháng cáo kêu oan cho ông Hùng.
Xử phúc thẩm hồi năm 2017, TAND Cấp cao tại TP.HCM tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm, giao VKSND cùng cấp điều tra lại theo thủ tục chung.
Tháng 7-2018, VKSND tỉnh Đắk Nông ban hành cáo trạng, vẫn truy tố ông Hùng tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Ngày 13-11-2018, TAND tỉnh Đắk Nông xử sơ thẩm, tuyên bố ông Hùng không phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. HĐXX cũng tuyên bố trả tự do cho ông Hùng ngay tại tòa sau hơn bốn năm sáu tháng bị tạm giam.
Sau đó, VKSND tỉnh Đắk Nông kháng nghị bản án sơ thẩm; gia đình ông Tuấn tiếp tục kháng cáo, đề nghị cấp phúc thẩm tuyên ông Hùng có tội.
Năm 2020, TAND Cấp cao tại TP. HCM tuyên hủy bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Đắk Nông để điều tra lại.
Sau hơn ba năm điều tra lại nhưng không chứng minh được ông Hùng có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đắk Nông đã đình chỉ điều tra vụ án, đình chỉ điều tra bị can đối với ông này.
Từ giám đốc công ty, đi làm bảo vệ để mưu sinh
Theo ông Hùng, trước ngày bị bắt năm 2014, ông là giám đốc Công ty TNHH MTV Lộc Lộc tại TP.HCM, chuyên kinh doanh hai mặt hàng ô tô, hải sản.
Ông kể: những ngày bị tạm giam, ông tuyệt vọng, tinh thần suy sụp. Tuy nhiên, vợ ông tin chồng vô tội nên thường xuyên tìm cách động viên, khích lệ ông Hùng; liên tục đấu tranh, đòi công lý cho chồng.
Năm 2018, ông Hùng được TAND tỉnh Đắk Nông tuyên vô tội và trả tự do. Thế nhưng, khi ông trở về thì công ty của ông đã phá sản, ngôi nhà đã bán.
“Ngày tôi bị bắt giam, các con còn nhỏ, vợ làm ở đơn vị khác nên không ai điều hành công ty, nhân viên rời đi hết. Để lo các con ăn học và đấu tranh đòi lẽ phải cho tôi, vợ tôi đành phải bán nhà”- ông Hùng chia sẻ.
Cũng lời ông Hùng, hiện vợ chồng ông phải ở nhà thuê. Hằng ngày, ông đi làm bảo vệ để mưu sinh và chăm sóc người vợ đang bị bệnh ung thư.
“Tôi bị oan, nói mấy ngày cũng không thể lột tả hết nỗi đau khổ. Khi tôi được trả tự do thì vợ tôi bị ung thư, phải hóa trị nhiều lần”- ông Hùng nghẹn ngào. .
Kể về vụ giao dịch đất, ông Hùng cho rằng do không nhận đất trên thực địa nên ông không biết thửa đất mình mua ở chỗ nào. Vì vậy, ông đã mang theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và nhờ nhiều người là cán bộ ở địa phương, cán bộ địa chính, người môi giới đất tại xã Đắk Ha giúp mình.
Khi biết mình bán nhầm đất, ông Hùng yêu cầu ông Tuấn sang tên, chuyển nhượng lại đất cho mình thì mới trả lại tiền.
"Ông Tuấn yêu cầu tôi phải bồi thường thêm các chi phí ông ấy đã đầu tư trên thửa đất mua nhầm nên tôi không đồng ý. Do hai bên không thỏa thuận được dẫn đến việc ông Tuấn tố cáo tôi"- ông Hùng nhớ lại.
Theo luật sư (LS) Bùi Quang Tuấn, Đoàn LS tỉnh Đắk Nông (người tham gia bào chữa cho ông Hùng), hiện ông đang thu thập chứng từ, tài liệu để yêu cầu cơ quan tố tụng xin lỗi công khai, phục hồi danh dự, bồi thường theo Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước đối với ông Hùng.
LS Tuấn cho rằng trong vụ án của ông Hùng, các cơ quan tiến hành tố tụng đánh giá sai bản chất vụ việc, hình sự hóa giao dịch dân sự; từ đó làm oan sai, gây hậu quả rất nghiêm trọng đối với người bị oan sai cũng như người thân của họ cả về tinh thần lẫn vật chất.
Theo LS Nguyễn Thanh Huy, Phó chủ nhiệm Đoàn luật sư tỉnh Đắk Nông, trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được quyết định đình chỉ điều tra vụ án, đình chỉ điều tra bị can và hồ sơ vụ án của Cơ quan CSĐT, VKSND cùng cấp không kháng nghị thì các quyết định đình chỉ nêu trên có hiệu lực.
Khi đó, đủ điều kiện xác định ông Hùng bị oan và sẽ được bồi thường oan, được phục hồi danh dự theo quy định của pháp luật.
LS Huy nói việc bồi thường oan đối với ông Huy được quy định theo Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước năm 2017.
“Điều 35, Điều 36 Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước quy định cơ quan có trách nhiệm giải quyết bồi thường, phục hồi danh dự cho ông Hùng là cơ quan tố tụng cuối cùng kết luận ông Hùng có hành vi phạm tội”- LS Huy nói.
VKSND tỉnh Đắk Nông không kháng nghị quyết định đình chỉ
Trao đổi với PLO, ông Tạ Đình Đề, Viện trưởng VKSND tỉnh Đắk Nông, nói viện không kháng nghị quyết đình chỉ điều tra vụ án, không kháng nghị quyết định đình chỉ điều tra bị can của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đắk Nông.
Theo ông Đề, về các bước tiếp theo của vụ án, đương sự có quyền yêu cầu và thực hiện theo các quy định.
“Vụ án xảy ra từ lâu, qua nhiều cấp xét xử. Sau khi điều tra lại không đủ tài liệu chứng minh được ông Hùng phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nên cơ quan CSĐT ra quyết định đình chỉ. VKSND tỉnh Đắk Nông cũng có quyết định công nhận quyết định đình chỉ đó rồi”- ông Đề nói.
