Có doanh nghiệp ‘kinh doanh trên cả nỗi đau của người lao động’

Tại hội thảo hoàn thiện quy định pháp luật để bảo vệ người lao động (NLĐ) trước tình trạng nợ và trốn đóng BHXH do Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và báo Lao Động tổ chức diễn ra chiều 21-7, ông Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, cho biết hiện không ít doanh nghiệp nợ BHXH do khó khăn nhưng cũng có doanh nghiệp cố tình chây ì khoản tiền này, “kinh doanh trên cả nỗi đau của NLĐ”.

Bản thân ông từng gặp những trường hợp NLĐ mất không được nhận tiền tử tuất; sinh con, khi con lớn chưa được nhận tiền thai sản…

Hiện công đoàn được giao quyền khởi kiện bảo vệ quyền lợi cho NLĐ về BHXH. Nhưng việc khởi kiện chủ doanh nghiệp đang chịu sự chi phối của 4 luật: Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn, BHXH và Tố tụng dân sự. Các đạo luật này có sự mâu thuẫn nhau.

“Có đạo luật yêu cầu công đoàn nói chung có quyền khởi kiện, có đạo luật nêu rõ là công đoàn cơ sở, có đạo luật bắt buộc NLĐ phải uỷ quyền, có đạo luật yêu cầu chung. Vì vậy đến nay cơ bản là bế tắc, tòa không thụ lý các vụ việc…”- ông Hiểu nói.

Theo ông Ngọ Duy Hiểu, tại các diễn đàn, ông từng kiến nghị xem xét sửa các luật để đảm bảo tính đồng bộ. Trong đó, Luật BHXH đang lấy ý kiến sửa đổi cần bỏ ngay quy định ủy quyền cho công đoàn khởi kiện “không nên đặt ra vấn đề uỷ quyền”.

Trong khi đó, ông Nguyễn Quang Dũng, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, cho biết chế tài và hành lang pháp lý để ngăn chặn tình trạng nợ, trốn đóng BHXH đã đầy đủ. Tuy nhiên thực tế chúng ta đang khó khăn trong việc áp dụng pháp luật.

Chẳng hạn, chủ doanh nghiệp bị xử lý hình sự trong trường hợp đã bị xử lý vi phạm hành chính về vi phạm này. Hiện nay, cơ quan xử lý hành chính không bao quát được việc này, chưa làm hết trách nhiệm. “Việc khởi kiện dân sự hoặc hình sự làm chưa được là do chúng ta chứ không phải chưa có cơ sở pháp lý, chế tài” – lãnh đạo Viện Kiểm sát nhân dân tối cao khẳng định.

Trên cơ sở đó, Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cho rằng các cơ quan thanh tra lao động và chính quyền địa phương cần phát hiện nhanh chóng, kịp thời, đầy đủ, chính xác đối với các hành vi vi phạm pháp luật về đóng BHXH bắt buộc. Từ đó xử lý hành chính làm cơ sở để xử lý hình sự đối với những hành vi trốn đóng BHXH bắt buộc.

"Các cơ quan chức năng khi thấy có dấu hiệu tội phạm trong việc trốn đóng BHXH bắt buộc phải có trách nhiệm cung cấp thông tin, kiến nghị khởi tố đối với các cơ quan tố tụng để xử lý hình sự..."- đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao cho hay.