Ngày 28-9, tình hình châu Phi có nhiều diễn biến mới liên quan 2 cuộc đảo chính ở Niger và Gabon.
Phiến quân tấn công quân đội Niger, 12 binh sĩ thiệt mạng
Bộ Quốc phòng Niger cho biết hàng trăm phiến quân có vũ trang hôm 28-9 đã tấn công vào khu vực phía tây nam nước này, theo hãng tin Reuters.
Theo tuyên bố của Bộ Quốc phòng Niger, có 7 binh sĩ Niger thiệt mạng khi chiến đấu và 5 binh sĩ thiệt mạng do gặp tai nạn khi đang trên đường hỗ trợ cho các đơn vị bị tấn công.
Bộ này cũng cho biết khoảng 100 quân nổi dậy đã bị tiêu diệt, trong khi nhiều phương tiện và vũ khí của phiến quân cũng bị phá hủy.
Vụ tấn công diễn ra ở thị trấn Kandadji, cách thủ đô Niamey khoảng 190 km, gần khu vực biên giới 3 nước Mali, Burkina Faso và Niger - vốn là tâm điểm các cuộc nổi dậy của người Hồi giáo ở khu vực Sahel trong những năm qua.
Chưa bên nào nhận trách nhiệm vụ tấn công trên.
Theo Reuters, khu vực này thường xuất hiện tình trạng các chi nhánh địa phương của mạng lưới khủng bố al-Qaeda và tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) tấn công vào binh lính và dân thường.
Trong diễn biến liên quan cuộc đảo chính Niger, Pháp ngày 24-9 tuyên bố sẽ rút 1.500 quân khỏi Niger trước cuối năm nay, sau nhiều tuần chịu áp lực từ chính quyền quân sự và người dân Niger.
Đến ngày 28-9, hàng trăm người ủng hộ chính quyền quân sự Niger vẫn còn tập trung trước căn cứ quân sự Pháp ở Niamey để yêu cầu quân đội Pháp rời đi.
Gabon vạch kế hoạch trở lại chính quyền dân sự
Tờ African News ngày 28-9 dẫn lời ông Raymond Ndong Sima - Thủ tướng mới được bổ nhiệm của chính quyền quân sự Gabon - rằng ông đang vạch ra kế hoạch tổ chức “đối thoại quốc gia” vào năm 2024 để mở đường cho Gabon trở lại chính quyền dân sự.
Theo ông Sima, đối thoại sẽ được tổ chức từ tháng 4 đến tháng 6-2024 vì “mọi người dân đều có điều cần nói” và đất nước “không thể tiếp tục mãi trong tình thế chuyển tiếp dưới sự chỉ huy của quân đội”.
“Chúng ta là một xã hội dân sự. Chúng ta thuộc về các cơ quan thể chế và phải tôn trọng thể chế” - ông Sima nói.
Tướng Brice Oligui Nguema - lãnh đạo phe đảo chính và là Tổng thống lâm thời của Gabon - hứa sẽ đưa đất nước trở lại chế độ dân sự thông qua các cuộc bầu cử sau thời gian chuyển tiếp nhưng không cho biết thời kỳ chuyển tiếp sẽ kéo dài bao lâu.
Ngày 26-9, Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo tạm dừng viện trợ cho Gabon sau khi quân đội tiếp quản đất nước.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết việc đình chỉ viện trợ sẽ không ảnh hưởng đến hoạt động của Washington tại Gabon, bao gồm hoạt động ngoại giao và hỗ trợ công dân Mỹ.
“Chính phủ Mỹ đang tạm dừng một số chương trình hỗ trợ nước ngoài mang lại lợi ích cho chính phủ Gabon trong khi chúng tôi đánh giá sự can thiệp vi hiến của các thành viên quân đội nước này” - ông Blinken nói.
Ông Blinken lưu ý động thái này phù hợp với các bước đi của Cộng đồng kinh tế các quốc gia Trung Phi (CEEAC), Liên minh châu Phi (AU) và các đối tác quốc tế khác của Mỹ.
