Phát biểu tại hội trường Quốc hội sáng 20-11, đại biểu Nguyễn Văn Huy (đoàn Thái Bình) cho rằng việc dạy thêm và học thêm hiện nay là nhu cầu có thực. Vì vậy, đại biểu này đề xuất đưa dạy thêm là nghề kinh doanh có điều kiện để quản lý chặt chẽ, đảm bảo chất lượng, đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh cũng như tăng thêm nguồn thu nhập cho giáo viên.
Học sinh tham gia một lớp học thêm tại Gò Vấp, TP.HCM
Học thêm là nhu cầu thực tế hiện nay
Chị T.N có con đang học lớp 8 tại TP.HCM đồng tình với đề xuất trên. Bởi chị nhìn nhận việc cho con học thêm là nhu cầu thực tế của gia đình chị.
“Chương trình mới hiện vẫn còn quá nặng, nếu con chỉ học ở trường thì không theo kịp chương trình các môn chính như Toán, Khoa học tự nhiên. Bản thân tôi phải năn nỉ để cô dạy thêm cho con. Nhờ đi học nên con nắm vững kiến thức hơn” – chị N nói.
Chị M.T sống tại Hà Nội cho rằng, dạy thêm học thêm không xấu nếu bản thân người học có nhu cầu muốn nâng cao kiến thức.
Tuy nhiên, theo chị T để đưa việc dạy thêm thành một loại hình kinh doanh có điều kiện thì trước tiên, Bộ GD&ĐT cùng các cơ quan chuyên môn cần có sự kiểm soát cũng như quy định rõ ràng nội dung kiến thức truyền tải tránh các trường hợp tiêu cực như giáo viên cố tình dạy trên lớp hời hợt, qua loa để ép học sinh đi học thêm.
Đồng quan điểm, thầy T.H, giáo viên dạy tại Trường THCS ở TP.HCM, bày tỏ: “Đề xuất trên là hợp lý. Bởi bác sĩ có phòng khám vậy tại sao giáo viên lại không được dạy thêm. Trong khi học thêm là nhu cầu của phụ huynh và học sinh. Dạy thêm là công sức thầy cô bỏ ra và đáp ứng nhu cầu dịch vụ".
Thầy cô có thương hiệu, có uy tín vì chuyên môn, học sinh sẽ có nhu cầu theo học đó là quy luật tất yếu có cầu ắt sẽ có cung. Vấn đề nằm ở chỗ cái tâm của người dạy. Liệu họ có dạy hết khả năng ở trường chưa hay ém kiến thức để dạy thêm…, ép học sinh học thêm”, thầy H cho biết thêm.
Tương tự, thầy T.B, giáo viên vật lí tại một trường THPT trên địa bàn TP Hà Nội, cho rằng, học thêm là cần thiết với những học sinh có nhu cầu nâng cao kiến thức, hiểu biết, rèn luyện kỹ năng. Do đó, việc học thêm dạy thêm là tất yếu cần phải có trong mỗi quá trình học tập.
"Tuy nhiên, việc quản lý như thế nào để hạn chế tiêu cực trong dạy thêm học thêm mới là điều cần bàn bạc xem xét" - thầy B nói.
Không nên quy định dạy thêm là ngành kinh doanh có điều kiện
Theo ông Nguyễn Xuân Khang, Hiệu trưởng Trường Marie Curie, Hà Nội chia sẻ dạy thêm là sử dụng thời gian “rảnh việc chính” để dạy, có thể dạy lại hoặc dạy sâu hơn, rộng hơn những gì có trong chương trình hoặc không có trong chương trình.
Người dạy phần lớn là giáo viên của một trường nào đó, phổ thông hoặc đại học, cũng có thể là sinh viên có năng lực khá, giỏi. Họ dạy những gì thiên hạ có nhu cầu: toán, lý, hoá, văn, sử, địa, ngoại ngữ… Nhất là ngoại ngữ, trường học (phổ thông, đại học) không đáp ứng được yêu cầu nên họ tìm các trung tâm để học thêm, vào buổi đêm hoặc ngày nghỉ cuối tuần. Thể thao cũng có nhu cầu học thêm: học bóng đá, bóng rổ, bóng bàn, học bơi lặn, học thể hình… Nghệ thuật cũng có nhu cầu học thêm: học nhảy, học múa, học đàn, học thanh nhạc, học vẽ… Học thêm kỹ năng sống cũng khá phổ biến.
Người học có già, có trẻ, có nam, có nữ, không những học thêm lúc đang học (phổ thông, đại học) mà học thêm cả lúc đi làm hoặc về hưu.
Theo ông Khang, trong giáo dục, nhất là giáo dục phổ thông, nhiều năm nay có hiện tượng “dạy thêm tràn lan”, gây bức xúc trong dư luận. Học sinh tiểu học, 6 - 10 tuổi, học yếu phải học thêm đã đành, học giỏi cũng phải học thêm, học đến mức các con mụ mị, mất cả thời gian nghỉ ngơi cần thiết. Học sinh THCS, THPT cũng học thêm nhiều buổi trong tuần. Học sinh trường chuyên còn đi học nhiều hơn trường không chuyên. Các con muốn đi học thêm cũng có. Bố mẹ bắt đi học thêm cũng có. Tệ hại nhất là giáo viên ép học trò của mình đến lớp của cô để học thêm.
"Học thêm tràn lan, tức là quá mức cần thiết hoặc bị (bố mẹ, thầy cô) ép buộc là mặt trái của việc dạy học nói chung và dạy thêm học thêm nói riêng. Xã hội không đồng tình với việc “dạy thêm tràn lan”. Tôi phản đối kịch liệt việc “dạy thêm tràn lan”, nhưng ngược lại, hoan nghênh việc dạy thêm hợp lý và học thêm hợp lý" - ông Khang nhấn mạnh.
Trước câu hỏi có nên đưa dạy thêm vào nghề kinh doanh có điều kiện, ông Khang cho biết đã 74 tuổi, 50 năm sống trong nghề giáo và còn tiếp tục nhiều năm nữa, xin trả lời không nên.
Theo tìm hiểu, ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện phải đáp ứng điều kiện cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khoẻ cộng đồng. Trong khi đó, cho dù dạy thêm tràn lan là một điều nhức nhối nhưng không ảnh hưởng quốc phòng, an ninh; không ảnh hưởng trật tự, an toàn xã hội; không làm tổn hại nhiều đến đạo đức...Vì thế không cần thiết thêm một ngành kinh doanh có điều kiện trong Luật Đầu tư 2020.
Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư về việc chống “dạy thêm tràn lan”. Tuy trong ngành chưa thực sự làm tốt, có nhiều nguyên nhân, nhưng sẽ khắc phục tình trạng dạy thêm này dần dần.
Quản lý dạy thêm ra sao?
Về dạy thêm, học thêm trong các cấp học, Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư số 17/TT-BGDĐT ngày 16-5-2012.
Theo đó, về nguyên tắc dạy thêm, học thêm không cắt giảm nội dung trong chương trình giáo dục phổ thông chính khóa để đưa vào giờ dạy thêm; không dạy thêm trước những nội dung trong chương trình giáo dục phổ thông chính khóa.
Các trường hợp không được dạy thêm gồm không dạy thêm đối với học sinh đã được nhà trường tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Không dạy thêm đối với học sinh tiểu học, trừ các trường hợp: Bồi dưỡng về nghệ thuật, thể dục thể thao, rèn luyện kỹ năng sống.
Đối với giáo viên đang hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập không được tổ chức dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường nhưng có thể tham gia dạy thêm ngoài nhà trường. Không được dạy thêm ngoài nhà trường đối với học sinh mà giáo viên đang dạy chính khóa khi chưa được sự cho phép của Thủ trưởng cơ quan quản lý giáo viên đó.
