Bộ trưởng Bộ KH&ĐT vừa thừa ủy quyền của Thủ tướng gửi Quốc hội báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 3 TP.HCM. Trên cơ sở đó, Quốc hội xem xét, thông qua chủ trương đầu tư dự án vào kỳ họp tháng 5 tới.
Đầu tư đường vành đai 3 TP.HCM rất cấp bách
Theo đó, Chính phủ đề xuất đầu tư tuyến đường vành đai 3 dài 76,34 km. Điểm đầu dự án tại địa phận huyện Nhơn Trạch, Đồng Nai; điểm cuối thuộc địa phận huyện Bến Lức, Long An. Trong đó, đoạn qua TP.HCM dài 47,51 km, Đồng Nai 11,26 km, Bình Dương 10,76 km, Long An 6,81 km.
| |
Đường vành đai 3 hiện mới chỉ có đoạn Mỹ Phước - Tân Vạn (Bình Dương) được xây dựng và đưa vào khai thác. Ảnh: ĐÀO TRANG |
Tổng mức đầu tư giai đoạn 1 của đường vành đai 3 là 75.378 tỉ đồng, trong đó chi phí thu hồi đất và tái định cư chiếm phần lớn với số tiền 43.589 tỉ đồng, chi phí xây dựng và thiết bị là 25.945 tỉ đồng… Dự án đầu tư bằng vốn ngân sách trung ương và địa phương, trong đó trung ương bố trí 50% tổng mức đầu tư ở các dự án thành phần trên địa bàn TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai; 75% tổng vốn đầu tư các dự án thành phần trên địa bàn tỉnh Long An.
Để phù hợp với nguồn tiền, Chính phủ đề xuất dự án đầu tư tuyến chính cao tốc quy mô bốn làn xe, tốc độ thiết kế 80 km/giờ với bề rộng mặt cắt ngang là 19,75 m. Đường song hành được làm từ hai đến ba làn xe.
Giải phóng mặt bằng sẽ thực hiện một lần theo quy mô hoàn chỉnh tám làn xe (rộng từ 63 đến 74,5 m, riêng một đoạn gần nút giao Tân Vạn, TP Thủ Đức rộng 120 m). Phương án giải phóng mặt bằng hoàn chỉnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi, giảm chi phí khi đầu tư tăng lên ở giai đoạn tiếp theo.
Về tiến độ dự kiến, giai đoạn từ năm 2022 chuẩn bị dự án, năm 2022-2024 giải phóng mặt bằng tái định cư, khởi công vào cuối năm 2023 và hoàn thành vào năm 2026, quyết toán vào năm 2027.
Theo Chính phủ, việc đầu tư đường vành đai 3 TP.HCM hết sức cần thiết và cấp bách. Cụ thể, dự án có vai trò liên kết vùng, thúc đẩy phát triển đô thị hóa, tạo động lực, sức lan tỏa, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương cũng như cả nước. Đặc biệt, dự án còn góp phần làm giảm áp lực đối với khu vực nội đô TP.HCM, hạn chế tình trạng ách tắc giao thông khu vực.
“Chẳng hạn, việc xây dựng tuyến đường vành đai 3 khép kín cùng với cao tốc Bến Lức - Long Thành dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2023, tạo một giải pháp hữu hiệu để phân luồng giao thông liên tỉnh khi đi qua TP.HCM…” - tờ trình của Chính phủ dẫn chứng.
Dự kiến giai đoạn từ năm 2022 chuẩn bị dự án, năm 2022-2024 giải phóng mặt bằng tái định cư, khởi công vào cuối năm 2023, hoàn thành vào năm 2026, quyết toán vào năm 2027.
Đề xuất phát hành trái phiếu để địa phương vay
Để đảm bảo tiến độ dự án, Chính phủ cho biết UBND TP.HCM (đơn vị được giao lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án) đề xuất một số cơ chế đặc thù.
Cụ thể, TP đề xuất cho phép điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn (giai đoạn 2021-2025), điều chuyển số vốn 17.146 tỉ đồng đã bố trí cho Bộ GTVT về các địa phương để thực hiện dự án. Trong đó, phân bổ cho TP.HCM 10.627 tỉ đồng, Đồng Nai 856 tỉ đồng, Bình Dương 4.266 tỉ đồng, Long An 1.397 tỉ đồng.
Song song đó, Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép Chính phủ phát hành trái phiếu để các địa phương vay đáp ứng nhu cầu thực hiện, giải ngân dự án trong giai đoạn 2024-2025. Các địa phương chịu trách nhiệm cân đối nguồn thu của địa phương để hoàn trả ngân sách trung ương trong giai đoạn 2026-2030, bao gồm cả nguồn thu từ khai thác quỹ đất hai bên đường dự án.
Sau khi dự án hoàn thành, Chính phủ thực hiện xây dựng phương án thu phí để thu hồi vốn đầu tư dự án cho ngân sách địa phương và trung ương tương ứng theo tỉ lệ nguồn vốn đầu tư đã bỏ ra.
Các địa phương cũng đề xuất dự án được áp dụng Nghị quyết 43/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có cơ chế về chỉ định thầu, giao cho các địa phương làm chủ đầu tư các dự án thành phần.
“Ngoài ra, địa phương được hưởng các chính sách đặc thù trong việc cung cấp vật liệu phục vụ dự án. Cụ thể, cho phép trong giai đoạn triển khai dự án, nhà thầu thi công không phải thực hiện thủ tục cấp giấy phép khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường nằm trong hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng phục vụ dự án; địa phương được nâng cấp công suất mỏ đang hoạt động…” - tờ trình của Chính phủ nêu rõ.•
Các tuyến đường ra vào thành phố đang quá tải
Hiện nay, các tuyến cao tốc phía Nam; các tuyến quốc lộ hướng tâm, các cửa ngõ TP.HCM đều quá tải, đặc biệt vào khung giờ cao điểm. Thời gian tới, khi sân bay Long Thành dự kiến hoàn thành khai thác vào năm 2025 với công suất 25 triệu hành khách/năm, sân bay Tân Sơn Nhất đầu tư lên 50 triệu hành khách/năm sẽ gây áp lực lên hệ thống giao thông phía Nam.
Theo đó, việc đầu tư hoàn thành tuyến đường vành đai 3 với năng lực thông hành lớn, tốc độ cao và an toàn sẽ góp phần làm giảm áp lực đối với khu vực nội đô. Đồng thời dự án sẽ góp phần hạn chế tình trạng ách tắc giao thông, giảm khí thải, tiếng ồn cho TP.
