Bên cạnh cuộc chạy đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng viên Phó Tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump, cuộc bầu cử Mỹ năm nay còn chứng kiến màn cạnh tranh gay cấn giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa để giành quyền kiểm soát Thượng viện và Hạ viện.
Hiện tại, đảng Dân chủ đang kiểm soát Thượng viện với 51/100 ghế. Còn tại Hạ viện, đảng Cộng hòa đang kiểm soát cơ quan này với 220 ghế trong khi đảng Dân chủ giữ 212 ghế và có 3 ghế trống.
Trong cuộc bầu cử năm nay, tất cả 435 ghế tại Hạ viện sẽ được bầu lại, còn ở Thượng viện là 34/100 ghế.
Theo đài CNN, qua các cuộc thăm dò gần đây, năm 2024 có thể chứng kiến điều chưa từng thấy trong lịch sử bầu cử quốc hội Mỹ: Hạ viện có thể chuyển từ quyền kiểm soát của đảng Cộng hòa sang quyền kiểm soát của đảng Dân chủ, trong khi Thượng viện có thể chuyển từ quyền kiểm soát của đảng Dân chủ sang quyền kiểm soát của đảng Cộng hòa.
Nếu kịch bản trên xảy ra thì đây sẽ là lần đầu tiên trong hơn 230 năm bầu cử quốc hội Mỹ mà hai viện của cơ quan này thay đổi quyền kiểm soát đảng phái theo hướng ngược lại.
Theo nhà hoạt động Corryn Freeman tại tổ chức vì trẻ em Future Coalition (Mỹ), các cuộc bầu cử tại quốc hội Mỹ quan trọng không kém cuộc đua vào Nhà Trắng vì quốc hội Mỹ tạo ra và thông qua các luật tác động trực tiếp đến cuộc sống của người dân.
“Người dân nên chú ý tới vì quyền kiểm soát quốc hội Mỹ sẽ quyết định hướng đi của các vấn đề chính như chăm sóc sức khỏe, giáo dục và chính sách khí hậu, mà thường có tác động tức thời hơn so với các quyết định của tổng thống” - ông Freeman cho hay.
Với cách biệt mong manh tại Hạ viện hiện nay, đảng Dân chủ chỉ cần giành thêm 6 ghế nữa để kiểm soát cơ quan này. Trong đó, đảng Dân chủ có nhiều cơ hội giành được 4 ghế chỉ riêng tại bang New York - những ghế mà đảng Cộng hòa giành chiến thắng sít sao trước đảng Dân chủ trong cuộc đua giữa nhiệm kỳ hồi năm 2022.
Cuộc chiến giành Thượng viện là một điều hoàn toàn khác. Đa số ứng viên đảng Dân chủ chạy đua vào Thượng viện năm nay đều nằm ở các bang nghiêng về đảng Cộng hòa. Với cách biệt mong manh như hiện nay, để giành được Thượng viện, đảng Cộng hòa cần giành thêm một ghế (nếu phó tổng thống sau cuộc bầu cử ngày 5-11 là đảng Cộng hòa) hoặc hai ghế (nếu phó tổng thống mới là đảng Dân chủ).
Đảng Cộng hòa có vẻ như có khả năng giành được ít nhất hai ghế tại bang Montana (nơi Thượng nghị sĩ Dân chủ Jon Tester đang gặp khó khăn để giữ ghế) và bang West Virginia (nơi Thượng nghị sĩ độc lập Joe Manchin không ra tranh cử). Đảng Cộng hòa cũng có cơ hội rõ ràng để hạ bệ Thượng nghị sĩ Dân chủ Sherrod Brown ở bang Ohio - nơi mà ông Trump đã giành chiến thắng hai lần.
Trong khi đó, đảng Dân chủ đang tăng cường các nỗ lực để hạ bệ Thượng nghị sĩ Rick Scott của đảng Cộng hòa tại bang Florida - người đã bị thu hẹp khoảng cách xuống còn 5%, và Thượng nghị sĩ Ted Cruz tại bang Texas - người chỉ dẫn trước 4% so với ứng viên đảng Dân chủ.
