Ông Obama nhấn mạnh ông không mong muốn luật sử dụng súng sẽ được thay đổi nhiệm kỳ còn lại của mình nhưng cam kết sẽ làm những gì có thể đưa chủ đề về sở hữu súng đạn vào chương trình bầu cử sắp tới vào 11-2016.
Rơi nước mắt khi nhớ lại các vụ xả súng
Trong một bài diễn văn mạnh mẽ tại Nhà Trắng, được bao bọc bởi các thành viên gia đình của những người thiệt mạng trong vụ nổ súng, ông Obama lớn tiếng nói luật hiến pháp cho phép công dân Mỹ được mang
vũ khí phải được cân bằng cùng với các quyền được thờ phụng, quyền được tụ tập hòa bình và quyền được sống.
Ông Obama thường nói khoảng thời gian khó khăn nhất nhiệm kỳ của ông là phải vật lộn với vụ thảm sát tháng 12-2012 khiến 20 trẻ em và sáu người lớn thiệt mạng tại một trường tiểu học ở Newtown, Connecticut.
Tổng thống Obama rơi nước mắt trên sóng truyền hình
"Mỗi lần tôi nghĩ về những đứa trẻ, nó khiến tôi phát điên lên". Ông cho biết và nước mắt của vị tổng thống Mỹ lăn dài trên má.
"Ngày hôm đó đã thay đổi tôi" ông cho biết sau khi được
giới thiệu bởi Mark Barden, có con trai bảy tuổi đã bị giết chết trong vụ nổ súng. "Tôi tha thiết hy vọng rằng nó sẽ thay đổi đất nước này."
Sau vụ xả súng, vị tổng thống thuộc đảng Dân chủ đã thất bại trong việc thuyết phục Quốc hội Mỹ siết chặt luật sử dụng súng. Ông đổ lỗi cho các nhà làm luật đã tiếp tay cùng với Hiệp hội Súng trường Quốc gia.
Được biết ông Obama sẽ có một buổi thảo luận trực tiếp về vấn đề bạo lực súng đạn trên CNN vào thứ Năm cũng như trong bài phát biểu trước Quốc hội vào thứ Ba tuần tới.
Phó Tổng thống Joe Biden dự kiến cũng sẽ thực hiện một loạt phỏng vấn trên truyền hình về chủ đề này vào hôm thứ Tư.
Thách thức pháp lý
Trong
sửa đổi lần hai của Hiến pháp Hoa Kỳ đã cho phép công dân Mỹ được sở hữu vũ khí và tự vệ mạnh mẽ.
Ông Obama đã đề ra kế hoạch hành động để yêu cầu các nhà sản xuất súng phải có bằng cấp cũng như yêu cầu người mua súng phải được kiểm tra chặt chẽ hơn.
Phản ứng trước thay đổi này, Cục Rượu, Thuốc lá, Súng và Chất nổ (ATF) đã ban hành hướng dẫn nhằm ràng buộc nơi bán súng phải kết hợp với Cục Kiểm định Liên Ban để xác định người mua có tiền sử tội phạm hay có vấn đề về tâm thần gì không.
Các thành viên gia đình của những người thiệt mạng trong vụ nổ súng bao quanh ông Obama.
Theo Chris Cox, một quan chức NRA, cho rằng dự luật này là một sự chín muồi trong lạm dụng quyền lực của chính phủ và tuyên bố nhóm này sẽ tiếp tục đấu tranh để bảo vệ các quyền hiến định của người Mỹ.
Dự kiến sẽ có nhiều thách thức pháp lý đối với các sửa đổi trong hướng dẫn của ATF.
Một câu hỏi quan trọng trong bất kỳ thách thức pháp lý trực tiếp sẽ là liệu hướng dẫn của ATF có tạo ra thêm nghĩa vụ mới, hoặc chỉ đơn thuần là làm rõ pháp luật hiện hành.
Chính quyền Obama càng hành động như thể hướng dẫn mới sẽ tạo ra các yêu cầu pháp lý mới, thì sẽ càng có nhiều rắc rối pháp lý hơn, Lisa Heinzerling, giáo sư luật hành chính tại ĐH Georgetown, cho biết.
Giá cổ phiếu của các công ty sản xuất súng Smith & Wesson Holding Corp và Sturm Ruger & Co Inc đã tăng lên kể từ khi thông báo. Hôm thứ Ba, Smith & Wesson kết thúc giao dịch với mức giá cổ phiếu tăng 11,1% đến $ 25,86 và Sturm Ruger tăng 6,8% đến $ 65,54.
Phe Cộng hòa tuyên chiến
Các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa đã nhanh chóng tố cáo những thay đổi của ông Obama, với hầu hết các ứng cử viên đảng Cộng hòa cho cuộc đua tổng thống năm 2016 tuyên bố sẽ đảo ngược quyết định của ông nếu họ giành chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng.
Ứng cử viên Dân chủ đã ca ngợi động thái của ông Obama.
Reince Priebus, người đứng đầu Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa, cho biết các thay đổi này "đều nhằm đánh bóng
di sản của Tổng thống và thúc đẩy sự ủng hộ của đảng Dân chủ trong năm bầu cử tổng thống."
Đảng Cộng hòa vốn đang kiểm soát Quốc hội nhấn mạnh rằng họ phản đối hành động của ông Obama, trong khi một số
đánh giá thấp tầm quan trọng của các hành động này.
"Cuối cùng, bộ hướng dẫn thực hiện này chỉ là một cử chỉ yếu ớt - một vỏ bọc cho những gì mà tổng thống thực sự mong muốn", Kevin McCarthy, lãnh đạo của đa số Cộng hòa tại Hạ viện nói.
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Joe Manchin tại West Virginia nằm trong thiểu số ủng hộ hành động của ông Obama.
"Thay vì đơn phương điều hành, Tổng thống cần làm việc với Quốc hội và người dân Mỹ, giống như tôi đã luôn luôn thực hiện, để thông qua các đề nghị được công bố ngày hôm nay. Giống như tất cả người Mỹ tuân thủ pháp luật và sở hữu súng, tôi muốn ngăn chặn sự cố bạo lực súng đạn trong tương lai và giữ súng khỏi tay bọn tội phạm và bệnh nhân tâm thần nhưng pháp luật và sự đồng thuận là cách tiếp cận đúng đắn" - ông cho biết.
