Trong cuộc họp báo ngày 18-5 (giờ địa phương), Giám đốc Các vấn đề châu Á thuộc Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ (NSC) Daniel Kritenbrink và Trợ lý Ngoại trưởng Vụ Đông Á - Thái Bình Dương Daniel Russel đã thông báo lịch trình chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ Barack Obama.
Chuyến đi chiến lược
Ông Kritenbrink cho biết Tổng thống Obama sẽ khởi hành vào ngày 21-5 (giờ địa phương) và điểm dừng đầu tiên tại Việt Nam là Hà Nội (chuyến bay đến Hà Nội vào rạng sáng 23-5 - PV). Tại đây, ông Obama sẽ bắt đầu các cuộc họp và tham gia nhiều sự kiện với các nhà lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam.
Ông chủ Nhà Trắng sẽ được Chủ tịch nước Trần Đại Quang đón tiếp và sẽ có các cuộc gặp với các nhà lãnh đạo cấp cao khác của Việt Nam, bao gồm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Tổng thống Obama dự kiến sẽ có bài phát biểu về quan hệ Việt-Mỹ trong thời gian làm việc tại thủ đô Hà Nội.
Tiếp đến, Tổng thống Obama thăm TP.HCM. Ông cũng sẽ gặp gỡ các thành viên của tổ chức Sáng kiến Thủ lĩnh trẻ Đông Nam Á (YSEALI), các doanh nhân và cộng đồng doanh nghiệp.
Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ bắt đầu chuyến thăm Việt Nam vào ngày 23-5 tới. Ảnh: AFP
Tổng thống Obama sẽ rời Việt Nam vào chiều 25-5 sang Nhật tham gia Hội nghị thượng đỉnh G7, dự kiến tổ chức trong hai ngày 26 và 27-5.
Theo ông Kritenbrink, chuyến công du châu Á lần này của Tổng thống Obama được thực hiện với hai mục tiêu chính nằm trong chiến lược tái cân bằng ở châu Á-Thái Bình Dương của Mỹ: Xây dựng quan hệ đối tác mới với Việt Nam và tăng cường quan hệ đồng minh với Nhật. Ông Kritenbrink cho biết đây là chuyến công du châu Á thứ 10 của Tổng thống Obama, nằm trong chính sách củng cố cam kết xoay trục sang châu Á của Mỹ.
Ông Kritenbrink nhận định chuyến đi cho thấy hai yếu tố quan trọng trong chính sách tái cân bằng của Mỹ. Thứ nhất, xây dựng quan hệ đối tác mới với các quốc gia mới nổi trong khu vực như Việt Nam và thứ hai là tăng cường hợp tác với các đồng minh, bao gồm Nhật Bản - quốc gia trung tâm trong chiến lược châu Á của Mỹ.
Tổng thống Obama sẽ là vị tổng thống Mỹ thứ ba đến thăm Việt Nam kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ ngoại giao cách đây hơn 20 năm, sau chuyến thăm năm 2006 của Tổng thống George W. Bush và chuyến công du Việt Nam của Tổng thống Bill Clinton hồi năm 2000.
Lần này, Tổng thống Obama sẽ thảo luận với các nhà lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước Việt Nam về biện pháp thúc đẩy hợp tác Việt-Mỹ trên một loạt lĩnh vực, bao gồm kinh tế, giao lưu nhân dân, an ninh, quyền con người, các vấn đề toàn cầu và khu vực…
Qua các cuộc họp chính thức và cam kết công khai, Tổng thống Mỹ sẽ nhấn mạnh chiều sâu và bề rộng trong quan hệ đối tác hai nước và những tiến bộ đáng ghi nhận mà hai nước đã gặt hái được trong những năm gần đây.
Những chủ đề bàn luận chính
Về hợp tác kinh tế, Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) - vốn nhấn mạnh những tiến bộ và tiềm năng trong quan hệ kinh tế Việt-Mỹ - sẽ nằm trong nội dung thảo luận của lãnh đạo hai nước. Mỹ cũng sẽ chú trọng vào các thỏa thuận thương mại có thể có trong chuyến thăm.
Về hợp tác an ninh, một trong những nền tảng của quan hệ đối tác thế kỷ XXI giữa Mỹ và Việt Nam là cam kết chung nhằm thúc đẩy một trật tự dựa trên luật pháp tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, nơi các nước có thể theo đuổi mục tiêu của mình một cách hòa bình và phù hợp với luật pháp quốc tế. Quan hệ giữa quân đội hai nước xoay quanh nhiều vấn đề, từ hỗ trợ nhân đạo và hợp tác cứu trợ thiên tai đến gìn giữ hòa bình. Mỹ mong muốn tiếp tục các cuộc thảo luận với giới lãnh đạo Việt Nam về cách thức Mỹ có thể hợp tác với Việt Nam để tăng cường năng lực an ninh hàng hải của mình.
Về giao lưu nhân dân và hợp tác giáo dục, ông Kritenbrink cho biết sự hợp tác giữa hai nước đã giúp Việt Nam có nhiều sinh viên theo học tại Mỹ hơn bất kỳ quốc gia Đông Nam Á nào và gần 12.000 người Việt đang là thành viên của chương trình YSEALI. Những con số này cho thấy thanh niên Việt Nam sẽ là nền tảng vững chắc để phát triển quan hệ giữa hai nước trong vài thập niên tới.
Cuối cùng, về hợp tác giải quyết các thách thức khu vực và toàn cầu, ông Kritenbrink nhận định đây là một lĩnh vực giúp thúc đẩy hợp tác hai nước và tiềm năng trong quan hệ song phương trong những năm tới. Mỹ tăng cường hợp tác trên nhiều phương diện từ sức khỏe, không phổ biến hạt nhân, biến đổi khí hậu đến gìn giữ hòa bình và chống buôn bán động vật hoang dã.
“Tất cả lĩnh vực hợp tác này và những tiến bộ hai nước đã đạt được trong 20 năm qua đã tạo nền tảng vững chắc cho những gì chúng ta sẽ gặt hái trong 20 năm tới và xa hơn nữa”.
Nhận xét về chuyến thăm của Tổng thống Mỹ, Trợ lý Ngoại trưởng Vụ Đông Á - Thái Bình Dương Daniel Russel nói: “Đây thực sự là một chuyến thăm lịch sử. Chúng ta không chỉ thấy tầm quan trọng trước mắt của chuyến đi mà còn nhận thấy bản chất cam kết hướng tới tương lai với Việt Nam và Nhật Bản”. Ông cho biết Mỹ đang đẩy mạnh hàn gắn với Việt Nam và Nhật Bản.
Vị trợ lý Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh Việt Nam là một đối tác trong Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Ông cho biết Việt Nam là đối tác tuân thủ Luật Biển trong việc giải quyết một cách hòa bình các căng thẳng và tranh chấp ở biển Đông. Vị quan chức Mỹ nhận xét Việt Nam còn là đối tác giúp duy trì dòng chảy sông Mekong, nguồn sống của hàng triệu người và nhiều quốc gia nơi con sông chảy qua.
