Lễ vật giống như lễ cúng gia tiên: Mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (hoặc bánh tét). Cỗ mặn hoặc chay với đầy đủ các món ăn ngày tết, được chế biến thơm ngon tinh khiết, bày biện đầy đặn, trang nghiêm. Trong đó, nếu cúng mặn không thể thiếu con gà trống.
Cúng đưa ông bà mùng 3 Tết - một phong tục không thể thiếu trong 3 ngày Tết cổ truyền.
Theo nhóm tác giả PGS Lê Trung Vũ, Lê Huỳnh Lý, TS Nguyễn Hồng Dương, Lưu Kiếm Thanh, Hồ Tường trong Nghi lễ vòng đời người, viết: "Lễ hóa vàng là lễ cúng đưa ông bà, còn gọi là cúng tiễn ông vãi. Có gia đình cúng ngày mồng ba, có khi mồng bốn. Họ làm mâm cơm cúng gia tiên, rồi đem bào nhiêu vàng mã đã cúng trong ba ngày tết ra hóa. Những vàng mã dành cho người mới mất trong năm qua thì được hóa riêng.
Khi hóa vàng xong thì người ta vẩy vào mấy giọt rượu cúng trên bàn vì tục cho rằng có làm như thế mới thiêng, ở cõi âm các cụ mới nhận được và vàng mã đó mới tiêu được ở âm phủ.
Hai cây mía cũng được đem hơ trên đống tàn vàng. Hai cây gậy các cụ theo tín ngưỡng được coi là đòn gánh gánh vàng về cõi âm và là vũ khí chống lại bọn quỷ sứ muốn cướp vàng đi. Trong bữa cơm hóa vàng, con cháu tề tựu đầy đủ, thân mật và sau đó chia tay, chấm dứt mấy ngày tết".
Quan niệm của người xưa: "Đi với Phật mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy" hay "Sống sao chết vậy"... nên nhiều gia đình luôn sắm bộ đồ giấy để cúng ông bà, cô hồn các bác... sau ba ngày tết là Hóa vàng.
Một số hình ảnh lễ hóa vàng:
Cúng đưa ông bà mùng 3 Tết.
Mâm cúng mặn không thể thiếu con gà trống.
Giấy cúng bàn thờ gia tiên
Giấy cúng cô hồn các bác
Sau khi cúng xong hóa vàng. Ảnh: NGUYỄN TÝ
