Hàng chục thân nhân của các quân nhân Armenia mất tích trong cuộc xung đột gần đây ở khu vực tranh chấp Nagorno – Karabakh hôm 1-12 đã gửi thư tới Đại sứ quán Nga ở Yerevan, yêu cầu chính quyền Nga hỗ trợ tìm kiếm các quân nhân này.
Người Armenia nhờ Nga hỗ trợ tìm binh sĩ mất tích
Khoảng 1.000 người hôm 29-11 xuống đường tại thủ đô Yervan yêu cầu nhà chức trách hành động nhằm tìm kiếm những binh sĩ bị mất tích trong cuộc chiến gần đây với Azerbaijan tại khu vực Nagorno – Karabakh, theo hãng tin AFP.
Người dân biểu tình yêu cầu Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan từ chức sau khi ông ký thỏa thuận hòa bình chấm dứt xung đột Nagorno-Karabakh với Azerbaijan. Ảnh: REUTERS
Những người biểu tình, trong đó có một số người nổi tiếng địa phương, tuần hành khắp Yerevan, cầm những bức ảnh binh sĩ mất tích và áp phích đề dòng chữ: “Hãy giúp đưa những người bị bắt giữ của chúng tôi trở về”.
Khi bắt đầu cuộc tuần hành, người biểu tình đọc một lá thư gửi tới Đại sứ Nga ở Yerevan yêu cầu người này “đích thân can thiệp quá trình” và chuyển yêu cầu của họ tới Moscow.
“Chỉ có Nga và Tổng thống Putin mới có thể giúp chúng tôi tìm lại con mình. Họ đã chiến đấu ở thị trấn Zangilan. Có lẽ họ vẫn còn sống, nấp trong rừng hoặc đã bị bắt” – một người nhà của quân nhân Armenia mất tích nói với hãng tin TASS.
Theo ghi nhận của AFP, một đám đông gồm 30 người hôm 28-11 tụ tập tại TP chính Stepanakert của Karabakh.
Người biểu tình nhanh chóng chặn một con phố chính ở TP cho tới khi người đứng đầu Cộng hòa tự xưng Nagorno - Karabakh - ông Arayik Harutyunyan tiếp các đại diện của họ.
“Chúng tôi yêu cầu hành động ngay lập tức để giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, nhà chức trách nói chuyện này không do họ mà phụ thuộc vào người Azerbaijan” - ông Arsen Ghukasyan, một người biểu tình 47 tuổi nói sau cuộc họp.
Ông Ghukasyan cho biết ông đang tìm con trai và anh trai của mình đã mất liên lạc từ đầu tháng 10, chưa đầy một tuần sau khi giao tranh bùng nổ tại Nagorno – Karabakh.
Một người đàn ông khác cũng đang tìm con trai nói rằng những binh sĩ mất tích đang chờ người Armenia đến cứu họ.
“Tuy nhiên, chúng tôi, bậc làm cha làm mẹ không có hy vọng gì cả. Chúng tôi không biết làm thế nào mới có thể cứu được con mình” – người cha 47 tuổi nói.
Binh sĩ Azerbaijan treo cờ tại Lachin, huyện cuối cùng được Armenia bàn giao. Ảnh: YAHOO NEWS
Thanh tra viên Artak Beglaryan của Karabakh hôm 26-11 cho biết khoảng 50-60 binh sĩ Armenia đang bị giam ở Azerbaijan.
Chính quyền Armenia thông báo hơn 2.300 binh sĩ nước này thương vong trong cuộc xung đột trong khi Azerbaijan không tiết lộ bất kỳ thiệt hại nào ở phía mình.
Hôm 9-11, Tổng thống Nga Vladimir Putin, người đồng cấp Azerbaijan Ilham Aliyev và Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan đã ký một tuyên bố chung về ngừng bắn hoàn toàn tại Nagorno – Karabakh. Theo thỏa thuận, lực lượng Armenia và Azerbaijan sẽ duy trì vị trí hiện tại của họ và lực lượng gìn giữ hòa bình Nga sẽ được triển khai tới khu vực.
Theo kênh Al Jazeera, binh sĩ đã treo cờ Azerbaijan tại huyện cuối cùng mà Armenia bàn giao theo thỏa thuận hòa bình. Một đoàn xe tải quân sự Azerbaijan đã đi vào huyện Lachin trong đêm 30-12, tiếp quản khu vực cuối cùng trong ba khu vực xung quanh Karabakh được Armenia bàn giao.
Theo thỏa thuận, Armenia đồng ý bàn giao ba huyện Agdam, Lachin và Kalbajar cho Azerbaijan.
Azerbaijan đã tạo ra thực tế mới sau khi đánh đuổi Armenia
Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev hôm 1-12 nói rằng mọi người nên công nhận “thực tế mới” do Azerbaijan tạo ra sau khi đánh bật lực lượng Armenia khỏi lãnh thổ của Azerbaijan.
“Chúng tôi đã đánh duổi kẻ thù ra khỏi vùng đất của chúng tôi và đã tạo ra một thực tế mới. Mọi người nên công nhận thực tế mới này” – hãng thông tấn Anadolu (Thổ Nhĩ Kỳ) dẫn lời ông Aliyev.
Người dân Armenia thu dọn đồ đạc rời đi trước khi người Azerbaijan tới tiếp quản. Ảnh: YAHOO NEWS
Ông Aliyev chúc mừng người dân Azerbaijan đã giải phóng được khu vực Lachin sau 28 năm bị lực lượng Armenia chiếm đóng.
Ông Aliyev nói rằng trước khi bị chiếm đóng, hơn 50.000 người Azerbaijan đã sinh sống tại Lachin, trong khi hiện nay dân số đã lên tới 80.000 người. Ông nói thêm một trong những mục tiêu chính của họ là sẽ đưa những người dân Lachin và người dân tại những khu vực được giải phóng khác trở về nhà sớm nhất có thể.
Kể về mức độ cơ sở hạ tầng và tòa nhà trong các khu vực được giải phóng đã bị người Armenia phá hủy, ông Aliyev cho hay những cơ sở hạ tầng này sẽ sớm được xây dựng lại và khôi phục.
“Chúng tôi đã giải phóng một số huyện khỏi kẻ thù, lấy lại được ba huyện và ép buộc kẻ thù, do đó giải quyết được xung đột Nagorno – Karabakh. Cuộc xung đột Nagorno – Karabakh đã kết thúc. Nếu ai đó nghĩ rằng xung đột này vẫn còn thì họ đã sai” – ông Aliyev nhấn mạnh.
Xe tải quân sự Azerbaijan di chuyển dọc con đường gần Lachin. Ảnh: YAHOO NEWS
Người dân sống ở Nagorno – Karabakh ngày hôm nay là công dân Azerbaijan và họ sẽ nhìn thấy cuộc sống của mình được cải thiện khi là một phần của Azerbaijan, không còn đói nghèo, ông Aliyev khẳng định.
Tổng thống Aliyev cho biết hành lang Lachin, con đường duy nhất nối Nagorno – Karabakh với Armenia đã được chuyển quyền kiểm soát cho lực lượng gìn giữ hòa bình Nga.
Ông Aliyev nói rằng ban đầu, thỏa thuận chung có điều khoản về việc hành lang này do Armenia kiểm soát, nhưng khi ông phản đối, quyền kiểm soát đã được chuyển cho lực lượng gìn giữ hòa bình Nga. Hành lang này sẽ thuộc quyền kiểm soát của binh sĩ Nga trong năm năm.
Nhiều năm qua, hành lang Lachin đóng vai trò là “mạch máu” cho chính quyền Nagorno- Karabakh, được dùng để đưa quân tiếp viện, cơ sở hạ tầng cũng như nhu cầu thương mại.
Ông Aliyev còn chỉ trích một nghị quyết của Thượng viện Pháp hồi tháng trước, trong đó kêu gọi công nhận Nagorno – Karabakh là một nước cộng hòa. Ông Aliyev nói rằng nếu Pháp muốn như vậy thì họ có thể trao vùng Marseille phía nam của họ cho người Armenia.
Hành lang mới nối Nakhchivan
Nói về tầm quan trọng của hành lang vận tải mới nối tây Azerbaijan với Cộng hòa tự trị Nakhichevan xuyên qua Armenia theo thỏa thuận hôm 10-11, ông Aliyev nói: “Đây là thành tựu lịch sử của chúng tôi. Chúng tôi đang đưa Nakhchivan ra khỏi vòng bao vây và đồng thời mở ra một huyết mạch giao thông mới. Tôi có thể khẳng định tất cả quốc gia sẽ chỉ có lợi từ chuyện này”.
“Azerbaijan đang thiết lập kết nối với một trong những phần không thể thiếu là Nakhchivan. Azerbaijan đã được kết nối với Thổ Nhĩ Kỳ cũng như với Nga và Iran” – ông Aliyev nói.
“Armenia nếu muốn cũng có thể tham gia hành lang này. Vì thế, nền tảng hợp tác năm bên có thể được tạo ra trong khu vực này” – ông Aliyev nói thêm.
Nagorno – Karabakh còn được gọi là Thượng Karabakh, là lãnh thổ của Azerbaijan được quốc tế công nhận. Sau khi Armenia chiếm nơi này năm 1991, điều này đã gây ra sự rạn nứt sâu sắc với nước láng giềng Azerbaijan. Các cuộc giao tranh mới trong khu vực bùng phát hôm 27-9 và chấm dứt sau khi Nga dàn xếp một thỏa thuận hòa bình sau sáu tuần giao tranh. Thỏa thuận được coi là chiến thắng cho Azerbaijan.
