Tờ The Straits Times đưa tin Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị ngày 7-3 đã cáo buộc Mỹ và các quốc gia phương Tây khác đang “phá vỡ sự ổn định khu vực” ở Biển Đông.
Phát biểu tại cuộc họp báo hôm 7-3, ông Vương liên tục cảnh báo Mỹ can thiệp vào các vấn đề nội bộ của nước này, dù Trung Quốc đã chìa cành ô liu về phía chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden kêu gọi đối thoại và hợp tác.
Tàu sân bay USS Ronald Reagan ở Biển Đông hồi tháng 7-2020. Ảnh: REUTERS
Trả lời câu hỏi của The Straits Times, ông Vương cho biết: "Các nước trong khu vực và trên thế giới trong những năm gần đây đều có thể thấy rõ rằng các yếu tố gây mất ổn định và rủi ro an ninh ở Biển Đông chủ yếu đến từ bên ngoài khu vực".
“Trung Quốc và ASEAN đã đạt được hiểu biết chung về duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông, nhưng Mỹ và một số nước phương Tây khác muốn thấy sự bất ổn trong khu vực" - ông Vương chỉ trích, nói thêm rằng các nước này đã sử dụng nguyên tắc tự do hàng hải để "khuấy động tình hình" và tạo ra sự chia rẽ giữa các quốc gia trong vùng biển tranh chấp.
Ông Vương cũng kêu gọi các nước thúc đẩy tiến trình đàm phán hướng đến việc ký kết Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông.
Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định điều này sẽ khó xảy ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán bị gián đoạn do đại dịch COVID-19.
Tiến sĩ Collin Koh – nhà nghiên cứu tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam (RSIS) - cho biết việc các quan chức cấp cao của ASEAN và Trung Quốc không thể gặp mặt trực tiếp trong năm qua đã khiến các cuộc đàm phán bị đình trệ.
Ông Koh cho biết: “Hầu hết các chính phủ sẽ muốn kiểm soát đại dịch trước khi họ muốn nói về (quy tắc ứng xử)”.
Theo The Straits Times, ông Vương hôm 7-3 cũng cảnh báo Mỹ không nên ủng hộ phong trào ủng hộ độc lập của Đài Loan, đồng thời tuyên bố nước này sẽ hành động quân sự để bảo vệ chủ quyền của mình.
“Chúng tôi có khả năng ngăn cản các nỗ lực ly khai đối với các lực lượng đòi độc lập Đài Loan dưới bất kỳ hình thức nào” – ông Vương cảnh báo, đồng thời bày tỏ hy vọng chính quyền ông Biden sẽ tuân thủ chính sách một Trung Quốc.
Ngoài ra, ông Vương còn kêu gọi Washington loại bỏ mọi "hạn chế vô lý" trong hợp tác song phương càng sớm càng tốt và không "tạo ra những trở ngại mới".
Ông nhấn mạnh rằng hai bên nên cạnh tranh lành mạnh một cách công bằng và hợp tác trong ứng phó COVID-19, phục hồi kinh tế và biến đổi khí hậu.
Quan hệ Mỹ - Trung đã tuột dốc xuống mức thấp lịch sử dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump, khi cả hai nước đều bị cuốn vào các tranh chấp về thương mại, công nghệ, đại dịch COVID-19 và Đài Loan.
Chính quyền ông Biden đã nêu rõ rằng Mỹ sẽ tiếp tục cứng rắn với Trung Quốc và có thể sẽ tiếp nối một số biện pháp trừng phạt mà người tiền nhiệm đã đưa ra.
Phó giáo sư Li Mingjiang từ RSIS cho rằng Bắc Kinh sẽ đặc biệt cảnh giác về sự quan tâm mới của Washington vào việc thu hút các quốc gia ASEAN.
“Đây là điều Trung Quốc sẽ theo dõi rất sát sao - chính sách mới của Washington đối với Đông Nam Á và cách họ gắn kết với khu vực” – ông Li cho biết.
