Ngày 7-9, nguồn tin của Pháp Luật TP.HCM cho biết Cục Hàng không Việt Nam (Cục HKVN) đã họp kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân theo Kết luận thanh tra số 5044 ngày 15-5-2018 của Bộ GTVT về dự án Nhà ga hành khách quốc tế Cảng hàng không quốc tế (CHKQT) Đà Nẵng, Cam Ranh và dự án nhà để xe ga quốc nội CHKQT Tân Sơn Nhất.
Không ai nhận trách nhiệm
Cuộc họp do Phó Cục trưởng Cục HKVN Đào Văn Chương chủ trì với sự tham gia của ông Lê Văn Nguyện (Giám đốc Cảng vụ miền Trung); ông Đoàn Quốc Bình (Phó Giám đốc Cảng vụ miền Nam) cùng lãnh đạo các phòng có liên quan.
Một hạng mục tại nhà ga CHKQT Đà Nẵng. Ảnh: PLO
Tuy nhiên, cuộc họp vẫn không xác định được trách nhiệm người đứng đầu tại hai cảng vụ và các đơn vị liên quan đến các sai phạm theo chỉ đạo của Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông.
Cụ thể, Phòng Quản lý Cảng hàng không sân bay cho rằng phòng này không được giao nhiệm vụ và không tham gia vào các bước thủ tục về hình thức đầu tư, chủ trương đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư, phê duyệt dự án đầu tư, khảo sát thiết kế và lựa chọn nhà thầu, quản lý xây dựng công trình, kiểm soát chất lượng công trình nên không có các vi phạm liên quan đến các bước thủ tục nêu trên.
Còn theo lãnh đạo Cảng vụ hàng không miền Trung, cảng đã tổ chức họp kiểm điểm trách nhiệm và lập biên bản gửi về Cục HKVN. Biên bản nêu rõ: “Cảng vụ đã thực hiện đúng trách nhiệm của mình về quản lý đất đai tại cảng hàng không sân bay”.
Sau khi có chủ trương của Cục HKVN, Cảng vụ Miền trung đã thực hiện nghiêm túc, đảm bảo tiến độ giao đất. Tại CHKQT Đà Nẵng đã tiến hành giao hai lần; tại CHKQT Cam Ranh đã giao ba lần. Tại CHKQT Đà Nẵng hiện chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên chưa tiến hành cho thuê đất theo quy định của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam. Tại CHKQT Cam Ranh đã ký hợp đồng thuê đất lần 1 với diện tích hơn 54.000 m2; lần 2 Cảng vụ miền Trung đã chuẩn bị các bước ký hợp đồng tuy nhiên theo chỉ đạo của Cục HKVN, Cảng vụ đã dừng lại để xác định thời hạn cho thuê đất.
Cảng vụ Miền Trung còn đề nghị Cục HKVN sớm thống nhất với Bộ Quốc phòng về phân định ranh giới đất đai giữa hàng không và quân sự tại CHKQT Đà Nẵng để làm cơ sở xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đồng thời, đề nghị cục này sớm xác định thời hạn cho thuê đất để tiến hành ký hợp đồng cho thuê đất tại CHKQT Cam Ranh (Khánh Hòa).
Lãnh đạo Cảng vụ miền Nam cũng cho rằng đã tổ chức kiểm điểm nghiêm túc và đã thực hiện, tổ chức họp rút kinh nghiệm, đề ra biện pháp khắc phục theo kết luận thanh tra. Tuy nhiên, về dự án xây dựng nhà để xe, việc lựa chọn nhà đầu tư thì Cảng vụ Miền Nam không được giao nhiệm vụ lựa chọn và không tham gia trong quá trình lựa chọn nhà đầu tư. Vì vậy, “Cảng vụ Miền Nam không có trách nhiệm trong vấn đề này”.
Phòng kế hoạch đầu tư (Cục HKVN) cũng cho rằng: “qua rà soát, Phòng nhận thấy Cục HKVN và các cảng vụ hàng không đã thực hiện đúng trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng không đối với hai dự án Nhà ga Đà Nẵng và Nhà ga Cam Ranh”.
Kết luận cuộc họp kiểm điểm, Phó cục trưởng Cục HKVN Đào Văn Chương cho rằng Cục và các cảng vụ hàng không đã thực hiện đầy đủ trách nhiệm được giao theo quyết định của Bộ GTVT. Do đó, đối với ba dự án trên, Cục và các cảng vụ đã thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao cũng như đã hiểu và làm đúng quy định của pháp luật.
Như vậy, với kết luận này, lãnh đạo Cục HKVN, Cảng vụ miền Trung và Cảng vụ Miền Nam đều cho rằng đơn vị của mình không có trách nhiệm trong các sai phạm mà Kết luận thanh tra số 5044 ngày 15-5-2018 của Bộ GTVT về ba dự án Nhà ga hành khách quốc tế đã chỉ ra.
Bộ GTVT đã yêu cầu kiểm điểm
Trước đó, như chúng tôi đã đưa tin, Kết luận thanh tra số 5044 do Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông ký đã chỉ rõ hàng loạt sai phạm tại ba dự án trên.
Cụ thể: CHKQT Đà Nẵng và Cam Ranh không áp dụng đầu tư theo hình thức PPP mà áp dụng theo hình thức thành lập tổ chức kinh tế trong Luật Đầu tư 2014 là chưa phù hợp với các quy định hiện hành về đầu tư dự án kết cấu hạ tầng ở Việt Nam; việc tiến hành lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án không theo hình thức đấu thầu…
Nhà ga hành khách quốc tế, Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng. Ảnh: PLO
Ngoài ra, hiện nay Cam Ranh, Đà Nẵng, TP.HCM và Hà Nội là bốn khu vực mà hoạt động khai thác cảng hàng không có lãi để bù lỗ cho đại đa số các cảng hàng không ở các tỉnh, khu vực khác. Do đó, việc cho phép các nhà đầu tư khai thác tại Đà Nẵng, Cam Ranh sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của ACV. Đặc biệt, giảm khả năng bù lỗ cho các cảng hàng không khác và để đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư cho tương lai của ACV.
Kết luận cũng chỉ rõ, hai dự án này có sử dụng đất nhưng việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án không theo hình thức đấu thầu là chưa phù hợp với Thông tư số 03 ngày 16-4-2009 của Bộ KH&ĐT.
Ngoài ra, do các dự án không đầu tư theo hình thức PPP nên các nhà đầu tư phê duyệt dự án đầu tư là không đúng thẩm quyền. Bên cạnh đó, cả hai dự án đã được lập, phê duyệt và đã triển khai thi công khi chưa có hợp đồng thuê đất. Như vậy, tại thời điểm lập và phê duyệt dự án đầu tư, tính pháp lý đối với tài sản đất đai được xác định để đầu tư dự án là chưa được xác lập rõ ràng.
Tại dự án nhà để xe ga quốc nội CHKQT Tân Sơn Nhất. Việc thực hiện đầu tư theo các hình thức đầu tư theo Luật Đầu tư, bao gồm các việc đầu tư theo hình thức góp vốn thành lập doanh nghiệp để đầu tư dự án là chưa phù hợp; công tác lập, trình, thẩm định phê duyệt dự án đầu tư có hạng mục hầm với giá trị khoảng 24 tỉ đồng chưa khả thi, chưa phù hợp với thực tế các công trình hiện hữu, dẫn đến thực tế hạng mục này không kết nối được với nhà ga hành khách Tân Sơn Nhất…
Trước các sai phạm nghiêm trọng nói trên, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông yêu cầu Vụ Quản lý doanh nghiệp, Cục HKVN, ACV, Cảng vụ hàng không Miền Trung rà soát những sai phạm, tồn tại, kiểm điểm và xử lý trách nhiệm thuộc thẩm quyền dẫn đến các sai phạm tại dự án nhà ga CHKQT Đà Nẵng và Cam Ranh.
Thứ trưởng Đông chỉ đạo: “Kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với cán bộ do Bộ trưởng Bộ GTVT quản lý; khắc phục những tồn tại đã nêu trong kết luận thanh tra. Đặc biệt là trách nhiệm người đứng đầu đơn vị”.
