UBND TP.HCM vừa có văn bản đề nghị UBND hai tỉnh Long An và Đồng Nai có ý kiến về quy trình vận hành dự án giải quyết ngập do triều khu vực TP.HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu giai đoạn 1 (dự án ngăn triều 10.000 tỉ đồng). Dự án do Công ty TNHH Trung Nam BT 1547 làm chủ đầu tư bằng hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (hợp đồng BT).
Dự án đạt tiến độ hơn 93%
Từ tháng 8-2020, dự án ngăn triều 10.000 tỉ đồng tạm ngưng thi công do gặp vướng về vốn. Tới tháng 3-2023, dự án được tái khởi động. Tại thời điểm đó, chủ đầu tư cho rằng nếu các vướng mắc về vốn được giải quyết thì dự án sẽ hoàn thành vào năm 2024.
Mới đây, UBND TP.HCM đã đề nghị hai tỉnh gồm Đồng Nai và Long An sớm có ý kiến về quy trình vận hành dự án. Theo UBND TP.HCM, hiện dự án đang trong giai đoạn khẩn trương xây dựng hoàn thành công trình đưa vào sử dụng. Nhà đầu tư đã hoàn thiện quy trình vận hành hệ thống và quy trình vận hành các cụm công trình của dự án.
“Để có cơ sở vận hành công trình theo quy định, UBND TP mong muốn hai tỉnh Đồng Nai, Long An có ý kiến góp ý về quy trình vận hành công trình dự án giải quyết ngập do triều khu vực TP. Đồng thời, các địa phương cũng có ý kiến về việc ảnh hưởng khi công trình vận hành mực nước trên sông Soài Rạp, mực nước trên sông Chợ Đệm - Bến Lức thuộc địa giới hành chính giữa TP và địa phương” - văn bản của UBND TP nêu.
Ông Nguyễn Tâm Tiến, Tổng Giám đốc doanh nghiệp dự án Công ty TNHH Trung Nam BT 1547, cho biết tổng tiến độ toàn dự án hiện đạt hơn 93%. Dự án sau khi đi vào vận hành thực tiễn sẽ khắc phục vấn đề ngập do triều trên địa bàn TP.
Tiến hành thử nghiệm theo quy trình
Theo Công ty Trung Nam, thực tế cho thấy nhiều khu vực thấp trũng thuộc bờ hữu sông Sài Gòn như quận 4, quận 7, quận 8 và nặng nhất là huyện Bình Chánh đã phải chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ việc ngập nặng dù trời hoàn toàn không mưa.
Công ty này cho rằng TP hoàn toàn có thể kiểm soát triều cường từ sông lớn, kể cả triều biển dâng cho khu vực nội đô TP, đây cũng là nhiệm vụ quan trọng của dự án. Cụ thể, khi đi vào hoạt động, các cống ngăn triều sẽ được đồng bộ hóa bằng hệ thống SCADA và mạng lưới quan trắc mực nước kênh rạch của hơn 15 điểm thu thập dữ liệu bố trí khắp sông ngòi, kênh rạch của TP.
Thông qua mạng lưới đó, các dữ liệu mực nước sẽ được ghi nhận, báo cáo và tự động cập nhật cho các trung tâm điều hành dự án. Từ đó, các nhân viên vận hành thực hiện đóng mở các van ngăn triều hoặc hệ thống vận hành cửa van sẽ tự động đóng mở khi thông số mực nước ở tình trạng cảnh báo của triều cao.
Ông Đinh Minh Hiệp, Giám đốc Sở NN&PTNT TP.HCM, cho biết TP đang lấy ý kiến các địa phương về việc vận hành thử nghiệm dự án.
Theo ông Hiệp, việc vận hành thử nghiệm là quy trình bình thường của dự án trước khi tiến tới vận hành chính thức. Bởi lẽ vận hành một hệ thống rất phức tạp, đặc biệt là một dự án lớn có tính hệ thống như dự án cống ngăn triều này.
“Có thể thấy đây là một dự án lớn và TP chưa có kinh nghiệm trong việc vận hành hệ thống này. Trường hợp chúng ta vận hành một cống ngăn triều thì dễ dàng, song một hệ thống cần phải thử nghiệm ví dụ như lượng nước mưa, nước lên xuống, cống này mở, cống kia đóng... Tóm lại sẽ cần có một quy trình phối hợp tổng thể để từ đó đánh giá cho toàn hệ thống” - ông Hiệp lý giải.
Ông Hiệp cũng cho rằng tuy là một quy trình, song dự án lớn cần có nhiều địa phương phối hợp, tham gia và có ý kiến. Bởi dự án liên quan đến cấp nước, thoát nước, hệ thống quản lý giao thông, xây dựng, ban quản lý dự án.
Theo ông Hiệp, dự án ngăn triều là dự án lớn nhất của TP.HCM trong việc giải quyết bài toán ngập do triều. Bước đầu là vận hành thử nghiệm dự án, sau đó từng bước giải quyết các vướng mắc (nếu có), trên cơ sở đó tiến đến vận hành chính thức.•
Giải pháp giao thông thủy khi dự án vận hành
Dự án giải quyết ngập do triều cũng đã được tính toán đến giải pháp giao thông thủy khi dự án đi vào vận hành chính thức. Cụ thể, khi các van cống ở toàn bộ sáu hạng mục cống ngăn triều lớn mở hoàn toàn, tàu thuyền trên sông sẽ giao thông thủy bình thường.
Trong trường hợp triều cao, mưa lớn diễn ra, hệ thống sáu cống ngăn triều đóng hoàn toàn, lúc này hệ thống giao thông thủy sẽ vẫn tiếp tục diễn ra thông qua các âu thuyền. Các âu thuyền này được thiết kế với bề rộng 15 m, buồng âu dài 100 m, hai đầu âu thuyền được thiết kế cửa âu, van phẳng quay theo trục đứng.
Hệ thống âu thuyền hoạt động tương tự với âu thuyền tại kênh đào Panama (điều tiết mực nước khác nhau giữa Đại Tây Dương và Thái Bình Dương).