Ủy ban Kinh tế của Quốc hội vừa có báo cáo giám sát về việc thực hiện nghị quyết số 31/2016/QH14 của Quốc hội về việc dừng thực hiện chủ trương đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận giai đoạn 2016-2021.
Trong báo cáo này, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đề xuất xem xét phát triển điện hạt nhân.
Đề xuất xem xét phát triển điện hạt nhân
Lý do của đề xuất này, theo Thường trực Ủy ban Kinh tế, là do một số nguồn điện như thuỷ điện, điện than, điện khí, điện mặt trời… còn chưa bảo đảm khả năng phát triển bền vững và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường. Trong khi đó, điện hạt nhân là nguồn điện ít phát thải khí nhà kính sẽ góp phần quan trọng trong việc giảm nhẹ biến đổi khí hậu.
“Để bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và phát triển kinh tế độc lập, tự chủ của đất nước, bảo đảm an ninh cho hệ thống điện với nhu cầu đa dạng nguồn phát, đặc biệt là bảo đảm nguồn phát nền cho nguồn điện tái tạo đang bùng nổ trong thời gian gần đây, theo lộ trình giảm phát thải tiến tới đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, điện hạt nhân là vấn đề cần được nghiên cứu, xem xét trong quá trình phát triển ngành năng lượng nước ta giai đoạn tiếp theo” - báo cáo của Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội nêu.
 |
Bản đồ quy hoạch khu vực triển khai xây dựng dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1. Ảnh: INTERNET |
Về việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân đưa vào quy hoạch, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội cho biết đây là quá trình lâu dài, cẩn trọng, tuân thủ quy định chặt chẽ và rất tốn kém.
Các địa điểm quy hoạch xây dựng các Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 cũng đã trải qua quá trình nghiên cứu lâu dài, lựa chọn kỹ lưỡng, đáp ứng được các tiêu chí khắt khe của quốc tế, đồng thời nhận được sự ủng hộ của chính quyền và Nhân dân địa phương.
Hiện nay, Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận mới được dừng thực hiện. Nếu hủy bỏ sẽ ảnh hưởng đến khả năng phát triển điện hạt nhân trong tương lai, đồng thời cũng ảnh hưởng đến quan hệ với các nước đối tác.
Do đó, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội đề nghị Chính phủ xem xét tạm giữ Quy hoạch đối với các vị trí dự kiến xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 cho đến khi cấp có thẩm quyền có quyết định chính thức về vấn đề này.
Cần sớm có phương án giải quyết thoả đáng
Ủy ban Kinh tế cho rằng dù có tiếp tục phát triển điện hạt nhân hoặc không, cần sớm có phương án giải quyết thỏa đáng, kịp thời để tổ chức lại sản xuất, ổn định đời sống và bảo đảm quyền lợi cho người dân chịu ảnh hưởng của việc quy hoạch và triển khai đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.
Trong thời gian chờ chủ trương chính thức về phát triển điện hạt nhân, đề nghị Chính phủ sớm phê duyệt “Đề án ổn định sản xuất, đời sống Nhân dân và phát triển khu dân cư đối với các vị trí trước đây quy hoạch xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2”, có điều chỉnh phạm vi, mục tiêu, nội dung của Đề án cũ theo hướng phù hợp.
Về năng lực triển khai điện hạt nhân, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng hiện nay Việt Nam đã có một hệ thống văn bản quy phạm pháp luật bước đầu điều chỉnh lĩnh vực này; có nguồn nhân lực được đào tạo trong quá trình triển khai Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Đồng thời đang có quan hệ hợp tác với một số quốc gia, tổ chức quốc tế về năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình, có cơ hội đào tạo đội ngũ nhân lực chất lượng cao, tiếp thu được những công nghệ tiên tiến, hiện đại.
Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ, các Bộ, ngành liên quan, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng Việt Nam tiếp tục nghiên cứu, đánh giá một cách đầy đủ, chính xác thực trạng và dự báo cung cầu năng lượng trong thời gian tới. Nhanh chóng có đề xuất hợp lý về việc phát triển điện hạt nhân trong tương lai, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Trong khi chờ chủ trương chính thức, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục triển khai Dự án xây dựng Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân một cách có hiệu quả. Nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực năng lượng nguyên tử, trong đó có Luật Năng lượng nguyên tử.
Trước đó, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 41/2009/NQ-QH12 ngày 25/11/2009 về chủ trương đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Tổng chi phí đã thực hiện của 07 dự án thành phần là khoảng 2.307 tỷ đồng.
Đến năm 2016, tại Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã đưa ra quyết định dừng thực hiện Dự án xây dựng các nhà máy điện hạt nhân tại tỉnh Ninh Thuận. Lý do để tập trung vốn đầu tư cho các dự án trọng điểm.
