Ngày 13-9, tại phiên họp thứ 26, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến với các báo cáo liên quan đến công tác tư pháp và báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2023.
Oan sai: Không có con số zero
Phát biểu tại phiên họp, Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí nêu rằng để đấu tranh với tội phạm, không bỏ lọt tội phạm, cơ quan chức năng phải áp dụng các biện pháp tố tụng được luật cho phép nhằm phân loại, xác định, chứng minh tội phạm.
Khẳng định thực tiễn “không có con số zero” oan sai, ông Lê Minh Trí nói rằng ông không dám hứa, không có căn cứ để hứa và hứa cũng sẽ làm không được.
Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí cho rằng nhiều vụ án phức tạp, chưa từng có tiền lệ. Ảnh: PHẠM THẮNG
“Lính từ bốn cấp kiểm sát làm, chứ viện trưởng không được làm. Mình chỉ hô hào, kiểm tra và đôn đốc. Tôi đề nghị chúng ta bảo vệ người có dấu hiệu vi phạm pháp luật, có dấu hiệu phạm tội nhưng với biện pháp tố tụng pháp luật cho phép, anh em áp dụng xác suất 0,001% (có sai phạm) là có thể tha thứ được, để họ an tâm hành nghề” - ông Trí nói nếu không chấp nhận như vậy, viện trưởng thì hồi hộp đi giải trình với Quốc hội, với Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, tiêu cực; còn cán bộ dưới thì hồi hộp với viện trưởng, không biết ngày nào ông cách chức, kỷ luật mình.
Người đứng đầu ngành kiểm sát cũng trấn an rằng các cán bộ hiện có tới bốn “vòng kim cô” rất nghiêm. Đó là quy định của Đảng, Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, kỷ luật của các ngành và cuối cùng trách nhiệm pháp luật hình sự.
“Vừa rồi, tôi ra lệnh khởi tố vụ án, bắt giam năm cán bộ của VKS liên quan đến tiêu cực, tham nhũng, nhận hối lộ. Xử anh em thì đau lòng nhưng mình phải nghiêm để răn đe, để người khác không vi phạm nữa” - ông Trí nói.
Nhiều vụ án phức tạp chưa có tiền lệ
Chia sẻ thêm, Viện trưởng VKSND Tối cao cho biết thời điểm cuối năm 2022 cho tới đầu năm 2023, các cơ quan tố tụng đã phải thụ lý điều tra nhiều vụ án theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, tiêu cực. Những vụ án này, xét về quy mô, tính chất, sự phức tạp, ông Trí cho rằng chưa từng có tiền lệ.
Theo ông, nhiều vụ án đến giờ này mới chỉ xác định một số hành vi, vi phạm và tiếp tục phải phân tách để điều tra, còn “làm hết là làm không nổi”.
Theo ông Lê Minh Trí, vụ án liên quan đến Công ty Vạn Thịnh Phát liên quan tới ngân hàng, chứng khoán, thẩm định giá, công chứng, phát hành trái phiếu, vay sai quy định…
“Vụ án liên quan đến Công ty Vạn Thịnh Phát liên quan tới ngân hàng, chứng khoán, thẩm định giá, công chứng, phát hành trái phiếu, vay sai quy định… ảnh hưởng đến nguồn lực quốc gia” - ông Trí dẫn chứng và cho hay cơ quan điều tra, VKS giải quyết những vụ án lớn này rất mất sức, phải đảm bảo tiến độ theo yêu cầu của ban chỉ đạo.
Trong phát biểu của mình, Viện trưởng Lê Minh Trí cũng nhắc tới công tác giám định, định giá. Theo ông, đây là vấn đề trì trệ, chưa được cải thiện, làm ảnh hưởng đến quá trình giải quyết vụ án. Hiện nay luật không quy định thời hạn cho định giá, giám định nhưng tiến độ điều tra lại có thời hạn…
Ông Lê Minh Trí nhắc tới vụ án gỗ trắc (Quảng Trị) đang tắc do không có kết quả giám định xác định hậu quả. “Chúng tôi chỉ là người sử dụng kết quả giám định, không phải là người làm giám định nhưng bây giờ không có kết quả thì làm sao sử dụng được. Bây giờ hỏi khi nào viện trưởng làm được? Có thì tôi làm, không có tôi chịu, tôi không thể hứa được” - ông Trí nói.
Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp đánh giá còn nhiều trường hợp cán bộ thuộc các cơ quan tư pháp vi phạm phải xử lý kỷ luật. Trong đó, ngành kiểm sát còn 54 công chức vi phạm bị xử lý; các tòa án đã xử lý kỷ luật 24 công chức; các cơ quan thi hành án dân sự xử lý kỷ luật 22 công chức. Báo cáo của Chính phủ chưa có số liệu kỷ luật của các cơ quan điều tra.
Đối với các trường hợp vi phạm phải xử lý hình sự, Cơ quan điều tra VKSND Tối cao đã khởi tố 50 vụ/105 bị can. Trong đó, ngành công an 23 vụ/64 bị can; tòa án 4 vụ/4 bị can; VKS 4 vụ/5 bị can; cơ quan thi hành án dân sự 10 vụ/10 bị can; ngành khác 9 vụ/22 bị can.
Trong số này, tội phạm tham nhũng, chức vụ 38 vụ/87 bị can; xâm phạm hoạt động tư pháp 7 vụ/15 bị can; tội phạm khác 5 vụ/3 bị can.
