Vợ chồng bà Nguyễn Thị Bảy có gần 190 m2 đất tại TP Long Xuyên, tỉnh An Giang. Khi chồng mất, bà Bảy tiếp tục sinh sống tại mảnh đất này. Giữa năm 2003, bà Bảy cho rằng vợ chồng ông X. chiếm đoạt đất của mình nên nộp đơn kiện họ ra tòa.
Theo ông X., bà Bảy rao bán đất sau khi chồng mất nhưng chẳng ai mua. Thế là vợ chồng ông đồng ý mua đất với điều kiện bà Bảy phải có “giấy đỏ”. Cuối tháng 1-1998, hai bên ký hợp đồng sang nhượng đất với giá năm cây vàng, quy thành tiền là 23 triệu đồng. Bốn tháng sau, ông X. đưa cho bà Bảy gần năm triệu đồng để bà ký thỏa thuận chuyển nhượng đất với người chủ cũ. Ngoài ra, ông còn phải bỏ ra hơn 21 triệu đồng để làm thủ tục cấp “giấy đỏ” cho bà Bảy. Hiện hai bên đã hoàn tất thủ tục chuyển nhượng và ông X. đang đứng tên trên “giấy đỏ” cho gần 190 m2 đất nói trên.
Bà Bảy phủ nhận mọi thông tin nêu trên từ ông X. Theo bà, vợ chồng ông X. có đề nghị mua đất nhưng bà không bán. Bà không biết chữ, không biết ký và không hề nhờ ai ký giùm để lập thủ tục chuyển nhượng đất. Có lần ông X. nhờ bà đem năm triệu đồng đi trả cho người chủ đất cũ. Bà chẳng biết đó là tiền gì nhưng vẫn cầm tiền đi chuyển giúp. Bà Bảy yêu cầu tòa hủy bỏ “giấy đỏ” mà UBND tỉnh An Giang đã cấp cho ông X. vì bà mới là chủ đất hợp pháp.
Giữa năm 2004, TAND TP Long Xuyên xét xử sơ thẩm vụ án trên. Cấp sơ thẩm hủy bỏ “giấy đỏ” do ông X. đứng tên nên vợ chồng ông kháng cáo. Cuối tháng 7-2004, TAND tỉnh An Giang xét xử phúc thẩm và quyết định sửa bản án sơ thẩm. Tòa này công nhận giữa các bên đã xác lập hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Vì vậy, “giấy đỏ” mà ông X. đã được cấp là hoàn toàn hợp pháp.
Tuy nhiên, vào cuối tháng 5-2006, bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Tiền Giang đã bị VKSND tối cao kháng nghị. Theo Viện, cấp phúc thẩm không khách quan khi căn cứ vào lời “cam đoan những lời khai trên là đúng sự thật” có chữ ký “Bay” ở dưới của bà Bảy để xác định bà có ký vào các tài liệu khác (như sổ nhận tiền, hợp đồng chuyển nhượng đất). Ngoài ra, cấp phúc thẩm xác định giá chuyển nhượng đất trong vụ án cũng không thỏa đáng.
Cuối tháng 7-2006, Tòa dân sự TAND tối cao đã ra quyết định giám đốc thẩm, hủy cả bản án sơ thẩm và phúc thẩm. Theo Hội đồng giám đốc thẩm, lẽ ra tòa án các cấp phải thu thập mẫu chữ ký, phải trưng cầu giám định chữ ký của bà Bảy để đánh giá chứng cứ nhưng lại không làm.
Hồ sơ vụ kiện có hai bản hợp đồng. Hợp đồng ký cuối tháng 1-1998 viết bằng tay, không có người làm chứng, không có xác nhận của cơ quan chức năng. Giá chuyển nhượng theo hợp đồng này là năm lượng vàng, quy thành tiền là 23 triệu đồng. Ngoài ra, các bên còn có một hợp đồng khác ký vào giữa năm 1999 theo mẫu được chính quyền các cấp xác nhận. Giá chuyển nhượng theo hợp đồng này là 50 triệu đồng. Cấp phúc thẩm lại căn cứ vào hợp đồng thứ nhất để xác định giá chuyển nhượng. Theo Hội đồng giám đốc thẩm, nếu có cơ sở xác định đúng chữ ký là của bà Bảy thì hợp đồng ký sau mới có giá trị pháp lý.
TAND TP Long Xuyên được giao xét xử sơ thẩm lại vụ án. Tuy nhiên, mọi việc hiện còn “giẫm chân tại chỗ” dù quyết định giám đốc thẩm có hiệu lực đã hơn một năm nay. Bà Bảy hiện đã ngoài 80 tuổi. Phần đất đang tranh chấp chưa giải quyết xong nhưng thực tế thì bà Bảy đã mất chỗ ở. Ông X. đã dỡ bỏ nhà của bà Bảy trên phần đất này để thi hành án.
Đề nghị TAND TP Long Xuyên cần nhanh chóng xét xử lại vụ án, giải quyết dứt điểm tranh chấp giữa các bên.
THỤY CHÂU
