Con dê thời sốt giá
Cách 5-6 năm trước đây, giá dê tăng vọt, cao ngất ngưởng nhưng bà con vẫn đua nhau mua dê về nuôi. Dê đen mặt sọc, giống tốt, mã đẹp, tai dài, chân to với vóc dáng lớn con, nhất là dê bông chén, được xếp đứng đầu bảng. Một con dê cái rã bầy (ba tháng tuổi) có thể đạt giá 5-10 triệu đồng.
Giá đắt vậy nhưng người muốn nuôi dê lại nhiều nên thương lái lùng sục mua dê khắp nơi để về bán lại cho người nuôi. Điển hình ở xã Thuận Điền (Giồng Trôm, Bến Tre), anh Năm Chưởng có một con dê bông chén đẻ một con đực và một con cái đều giống mẹ. Nhiều mối lái đến dạm hỏi mua, được giá hai dê con 17 triệu đồng và con mẹ 20 triệu đồng nên anh đồng ý bán.
Anh Được và đàn dê của mình. Ảnh: DTH
Ông Tám Hương ở xã Phú Hưng (thành phố Bến Tre) có một con dê nọc tốt đầy đủ tiêu chuẩn, thương lái trả 70 triệu đồng. Ông dứt giá 80 triệu đồng và thương lái miệt Tiền Giang mua luôn vì con dê này cho thu nhập rất cao, mỗi lần gác nọc 800.000 đồng.
Sau đó một thời gian không lâu, giá dê rớt xuống trầm trọng, bà con bán đổ bán tháo, lỗ lã chồng chất. Phong trào nuôi dê kể từ đó không còn ai nhắc nhở đến nữa.
Loài vật dễ nuôi
Anh Nguyễn Văn Được (ấp Phú Hội, xã Phú Đức, huyện Châu Thành, Bến Tre) là người quyết làm giàu bằng đàn dê. Lập gia đình năm 1991, anh được cha mẹ cho hai công đất (2.000 m2) để ra riêng. Ban đầu, anh chăn nuôi heo nhưng gặp cảnh giá cả không ổn định, mỗi lần giá thức ăn tăng là anh gặp cảnh khốn đốn, còn khốn đốn hơn khi heo rủi ro dịch bệnh. Nuôi heo không chắc ăn vì chỉ khi êm xuôi thì mới có lãi.
Sau nhiều đêm đắn đo suy tính, vợ chồng anh Được quyết định chuyển qua nuôi dê. Nhân thời cơ bà con đua nhau bán dê giá rẻ, anh chọn lựa mua những con nái giống tốt. Dạo đó, một con nái tốt chỉ khoảng 800.000-900.000 đồng, “cứng” hơn chút đỉnh thì giá khoảng 1 triệu đồng. Anh thu mua được 10 con nái tốt để nuôi sinh sản. Sau sáu tháng, đàn dê trong chuồng tăng lên 30 con tính cả lớn lẫn nhỏ. Anh lại chọn những con nái tơ đẹp để nuôi tăng bầy đàn, số còn lại bán bớt hoặc nuôi dê thịt.
Dê đực bo - giống dê mới có nguồn gốc từ Mỹ. Ảnh: DTH
Hiện giờ, chuồng dê của vợ chồng anh Được đã lên tới 60 con vừa nái vừa nuôi thịt. Đàn có hai con nọc gồm một con dê bo Mỹ và một con đen mặt sọc. Vào thời điểm này, giống dê bo Mỹ siêu thịt rất được bà con, thương lái ưa chuộng. Dê bo lai được ưa chuộng hơn dê bo rặt. Để đáp ứng thị trường sắp tới, anh Được sẽ cho đàn dê nái phối với con nọc bo. Một số con đã đẻ ra lai dê bo F1 rất tốt.
Anh Ba Thắng (xã Quới Thành, Châu Thành, Bến Tre) mách nhỏ kinh nghiệm nuôi dê bo. Theo anh, dê mẹ đen mặt sọc đẻ con bo lai nuôi phát triển rất tốt, vì con mẹ nguồn sữa nhiều, mát sữa nuôi con mau lớn. Dê con lai khoảng ba tháng rã bầy, đạt 15-18 kg/con. “Tôi vừa xuất chuồng hơn một tạ dê thịt với giá 61.000 đồng/kg. Nếu dê mập mạp, giá có thể lên tới 65.000 đồng/kg. Còn dê nuôi giá cũng “cứng” hơn dê thịt” - anh Được phấn khởi khoe.
Tìm cỏ nuôi dê
Dê phải ăn khỏe và nhiều thì mới tăng trọng nhanh. Muốn vậy, người nuôi phải thay đổi thức ăn từng bữa như sua đũa, gòn, dâm bụp, rau muống. Thức ăn cho dê nếu lập lại hoài một món thì nó sẽ chán miệng và bỏ ăn.
Với chiếc ghe máy trọng tải hai tấn, cứ ba ngày một lần, vợ chồng anh Được xuống ghe đi về miệt đất cồn ở vàm Tân Lợi đổ ra sông Tiền (Phú Túc, Châu Thành) để tìm cỏ. Đây là đất mới nên nguồn cỏ bao la. Có điều, nơi đây là những trại cá được rào chắn cẩn thận nên muốn vào phía trong cắt cỏ cũng rất khó. Với tài ngoại giao của mình, anh Được thuyết phục được các chủ trại cho vào cắt cỏ độc quyền. Một chuyến đi, anh chị cắt được khoảng một tấn cỏ. Mặt khác, anh chị còn trồng cỏ xen trong vườn cây ăn trái, phòng những ngày mưa gió hay bận công việc không đi cắt cỏ được thì đàn dê vẫn có thức ăn.
Vận chuyển cỏ về nuôi dê. Ảnh: DTH
Từ việc chủ động được nguồn cỏ, đàn dê của vợ chồng anh Được phát triển và tăng trọng mau. Với lượng phân dê thải ra hằng ngày, anh bón ngược vào vườn cây ăn trái. Ba công cam sành trồng trên miếng đất mướn dài hạn của anh cho cây trái xanh tươi, trĩu quả. Hằng năm, vợ chồng anh Được thu về khoảng 20 triệu đồng từ cam sành, trên 40 triệu đồng từ đàn dê. Mới đây, anh còn tìm về Gò Công (Tiền Giang) để chuyển đổi thêm qua giống dê Chanel (Pháp) nhằm tìm nguồn sữa dồi dào hơn từ dê.
Nhìn vợ chồng anh Được cật lực bên trại dê, chúng tôi tin chắc họ sẽ còn tạo ra nhiều bước đột phá cao hơn nữa, góp phần thay đổi diện mạo “nông thôn mới” ở địa phương này.
DƯƠNG THANH HẢI
(Nguyệt san Pháp Luật TP.HCM số 159)
