11 lý do làm người trẻ tuổi mất ngủ

Ngủ không đủ giấc, mất ngủ sẽ ảnh hưởng đến hoạt động thể chất, tinh thần, xã hội và cảm xúc bình thường. Việc người trẻ tuổi thường xuyên rối loạn giấc ngủ đã và đang trở thành hiện tượng cần phải quan tâm từ gia đình, nhà trường và xã hội vì về lâu dài dễ dẫn đến tình trạng trầm cảm.

Rối loạn giấc ngủ ở người trẻ tuổi ngày càng trở nên phổ biến và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này:

1. Căng thẳng và lo âu

Người trẻ thường phải đối mặt với áp lực từ học tập, công việc, các mối quan hệ và cuộc sống cá nhân. Sự căng thẳng và lo âu này có thể làm cho họ khó thư giãn và đi vào giấc ngủ. Các vấn đề tâm lý như lo âu, trầm cảm cũng có thể gây ra tình trạng mất ngủ hoặc giấc ngủ không chất lượng.

2. Thói quen sử dụng thiết bị điện tử

Việc sử dụng điện thoại, máy tính bảng hoặc máy tính trước khi đi ngủ là nguyên nhân phổ biến gây rối loạn giấc ngủ. Ánh sáng xanh từ màn hình các thiết bị này ức chế sản xuất melatonin, một hormone quan trọng giúp điều chỉnh giấc ngủ. Việc lướt mạng xã hội hoặc chơi game trước khi ngủ cũng làm tăng kích thích não bộ, khiến người trẻ khó đi vào giấc ngủ hoặc giấc ngủ bị gián đoạn.

3. Thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Người trẻ thường có xu hướng ngủ muộn và thức dậy muộn, không tuân thủ một lịch trình giấc ngủ ổn định. Việc ngủ trưa quá dài hoặc đi ngủ không đúng giờ có thể làm rối loạn đồng hồ sinh học. Thói quen ăn uống không hợp lý, như ăn tối quá muộn hoặc ăn các loại thức ăn nặng, chứa nhiều đường hoặc caffeine, có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

4. Sử dụng chất kích thích

Việc sử dụng rượu, thuốc lá, cà phê hoặc các loại đồ uống chứa caffeine khác trước khi đi ngủ có thể làm gián đoạn giấc ngủ. Caffeine có thể làm cho người trẻ khó ngủ hoặc giấc ngủ không sâu. Các chất kích thích khác như ma túy, thuốc ngủ hoặc thuốc an thần cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ nếu sử dụng không đúng cách.

5. Rối loạn nhịp sinh học

Người trẻ thường dễ bị rối loạn nhịp sinh học do thói quen làm việc hoặc học tập muộn, đặc biệt là những người làm việc theo ca hoặc có lịch trình thay đổi liên tục. Việc thay đổi múi giờ, đặc biệt khi đi du lịch xa, cũng có thể gây ra hiện tượng jet lag, làm rối loạn nhịp sinh học và gây mất ngủ.

6. Áp lực xã hội và lối sống hiện đại

Áp lực từ việc đạt được thành công, duy trì mối quan hệ xã hội và sự ảnh hưởng của mạng xã hội có thể làm tăng căng thẳng và gây mất ngủ ở người trẻ. Lối sống bận rộn, lịch làm việc dày đặc và thiếu thời gian thư giãn cũng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng rối loạn giấc ngủ.

7. Các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn

Một số bệnh lý như rối loạn lo âu, trầm cảm, hội chứng chân không yên (Restless Leg Syndrome), ngưng thở khi ngủ (Sleep Apnea) hoặc các vấn đề về tuyến giáp có thể gây rối loạn giấc ngủ. Ngoài ra, các vấn đề liên quan đến tiêu hóa như trào ngược dạ dày thực quản (GERD) cũng có thể làm gián đoạn giấc ngủ.

8. Hoạt động thể chất không đều đặn

Thiếu hoạt động thể chất hoặc vận động quá sức gần giờ đi ngủ đều có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ. Tập thể dục thường xuyên vào buổi sáng hoặc chiều tối sẽ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, nhưng nếu tập quá muộn có thể gây kích thích, khiến cơ thể khó thư giãn trước khi đi ngủ.

9. Sử dụng thuốc và tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị tăng huyết áp hoặc corticosteroid có thể gây tác dụng phụ là mất ngủ hoặc làm gián đoạn giấc ngủ. Sử dụng thuốc ngủ hoặc thuốc an thần không đúng cách cũng có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ về lâu dài và gây nghiện. Khi sử dụng những thuốc này, chắc chắn bạn phải có sự tư vấn từ bác sĩ.

10. Các yếu tố môi trường

Môi trường ngủ không phù hợp như nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, ánh sáng quá mạnh hoặc tiếng ồn đều có thể làm gián đoạn giấc ngủ của người trẻ. Việc thay đổi nơi ở, nơi làm việc hoặc điều kiện sống không ổn định cũng có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.

11. Thói quen suy nghĩ quá mức trước khi ngủ

Nhiều người trẻ có thói quen suy nghĩ quá nhiều về công việc, học tập hoặc các vấn đề cá nhân ngay trước khi đi ngủ. Điều này làm cho não bộ khó thư giãn và đi vào giấc ngủ.

Để cải thiện tình trạng rối loạn giấc ngủ, người trẻ nên xây dựng thói quen ngủ lành mạnh, tạo môi trường ngủ thoải mái, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ, và quản lý căng thẳng hiệu quả. Nếu tình trạng kéo dài và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, cần tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để được hỗ trợ và điều trị kịp thời.

Theo BS CKI Đỗ Minh Sơn – phòng khám Tim mạch Tiểu đường 315 chi nhánh Phan Văn Hớn, để cải thiện tình trạng mất ngủ, người trẻ tuổi có thể áp dụng một số biện pháp điều chỉnh giấc ngủ tự nhiên như sau:

• Thay đổi thói quen sinh hoạt: Thực hiện các thay đổi về lối sống và thói quen hàng ngày để cải thiện giấc ngủ, như thiết lập thời gian đi ngủ và thức dậy cố định, tạo môi trường ngủ yên tĩnh và tránh ăn uống các chất kích thích.

• Thư giãn và giảm căng thẳng: Áp dụng các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga, tập thở sâu, hoặc các bài tập giảm căng thẳng trước khi đi ngủ.

• Dinh dưỡng và vận động: Thay đổi chế độ ăn uống hợp lý, hạn chế caffeine, rượu bia, và đảm bảo vận động thể chất đều đặn.

• Ánh sáng và môi trường: Tạo môi trường ngủ thoải mái với ánh sáng, âm thanh và nhiệt độ phù hợp. Giảm tiếp xúc với ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử trước khi ngủ.

Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài, tốt nhất nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp. Người bệnh không nên tự dùng thuốc hoặc sử dụng nhiều phương pháp khác nhau cùng lúc.